8 Mayıs 2015 Cuma

CHP 2015 Seçim Bildirgesi (1)



CHP nin 6.Haziran.2015 GENEL SEÇİMİNE AİT, SEÇİM BİLDİRGESİNİN TAMAMI 

1 nci BÖLÜM : (18 - 73)

İÇİNDEKİLER :
ÖZGÜRLÜK, HUKUK DEVLETİ VE DEMOKRASİ 18
HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER CUMHURİYETİ 25
GÜÇLENDİRİLMİŞ PARLAMENTER SİSTEM 25
SİYASİ PARTİLER SİSTEMİ 26 
GÜVENLİK HAKKI 27
ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ 28
İSTİHBARAT BİRİMLERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 28
ÖZGÜR İNSAN 28 HUKUK DEVLETİ VE YARGI REFORMU 29
TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI 31
ÇOĞULCU MEDYA, ÖZGÜR İNTERNET 31
AYRIŞTIRMA VE KUTUPLAŞTIRMA DEĞİL, UZLAŞTIRMA VE BİRLEŞTİRME 33 ÖRGÜTLÜ TOPLUM, DEMOKRATİK SİYASET 35
KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ 35
İŞ DÜNYASINA YAPILAN SİYASİ BASKILAR 36

İSTİHDAM YARATAN, KAPSAYICI EKONOMİ 37
REFAH SEVİYESİ YÜKSEK BİR TOPLUM 41
İNSAN ODAKLI KALKINMA 41
BİLGİ VE TEKNOLOJİYLE ÜRETEN VE BÜYÜYEN EKONOMİ 41
GELECEĞİN TÜRKİYE’Sİ: CHP EKONOMİ PROGRAMI İLE İLK 20
YILLIK HEDEFLER 41
GÜÇLÜ SOSYAL DEVLET İLE İSTİKRARLI VE KAPSAYICI BÜYÜME 42
EKONOMİK KALKINMAYI DESTEKLEYEN DEVLET ANLAYIŞI 42
EKONOMİ YÖNETİMİNDE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ VE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK 43
ETKİN MALİYE POLİTİKASI 43
HAYAT PAHALILIĞINA SON VEREN PARA POLİTİKASI 44
FİNANSAL İSTİKRAR 44
İSTİHDAM YARATAN VE YATIRIMLARI KOLAYLAŞTIRAN BÜYÜME MODELİ 45 İSTİHDAMA DÖNÜK ETKİN POLİTİKALAR 45
YATIRIMLAR İÇİN ELVERİŞLİ BİR İKLİM 45
ŞİRKETLER VE KOBİ’LER 46
SANAYİYİ DESTEKLEYEN KAMU POLİTİKALARI 47
ŞİRKETLERİN VE İŞLETMELERİN KÜRESEL REKABET GÜCÜNÜN ARTIRILMASI 47 ŞİRKETLERİN DEĞER ZİNCİRİNDE KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRETİM AŞAMALARINA GEÇİŞİ 48
İSTİHDAMA YÖNELİK DOĞRUDAN POLİTİKALAR 48
GELİRLERİN ARTMASINA YÖNELİK DOĞRUDAN DÜZENLEMELER 48
İŞ GÜCÜ VE İSTİHDAM 48
BİLGİ EKONOMİSİ ATILIMI 49
BİLGİ TEKNOLOJİLERİ 49
EĞİTİMİN EKONOMİYLE BAĞLANTILARININ GÜÇLENDİRİLMESİ 50
AR-GE VE YENİLİKÇİLİK ÇALIŞMALARI 50
KOBİ’LERDE BİLİŞİM DÖNÜŞÜMÜ 51
BİLİŞİMDE ATILIM 52
GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ 53

TARIM 53
YENİ BİR KIRSAL KALKINMA ANLAYIŞI 53
ÇİFTÇİLERE EKONOMİK DESTEK 54
TOPRAK REJİMİ 54
TARIMSAL VE HAYVANSAL ÜRETİM MERKEZLERİ 55
GIDA GÜVENLİĞİ 56
BİO-ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ 56
ÇAĞDAŞ BİR KOOPERATİFÇİLİK MODELİ 56
PAZARA ERİŞİM 57

ESNAF VE SANATKaRLAR 57
DESTEK VE TEŞVİKLER 57
ADİL PİYASA KOŞULLARI 58
TAM SOSYAL GÜVENCE 58
KAMU ÖNCÜLÜĞÜ 58
YASAL DÜZENLEMELER 58

TURİZM 59
SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM STRATEJİSİ 59
TURİZMDE ÇEŞİTLİLİK 59
NİTELİKLİ İŞ GÜCÜ 59
YASAL DÜZENLEMELER 60
ÇEVRE DOSTU TURİZM 60

ENERJİ 60
TEMEL İLKELER 60
ÇEVREYE VE TOPLUMA DUYARLI ENERJİ POLİTİKASI 61
ENERJİDE BAĞIMSIZLIK VE KAYNAK ÇEŞİTLİLİĞİ 61
ENERJİ VERİMLİLİĞİ 62
SEKTÖREL PLANLAMA 62

TÜKETİCİLER 63
YERLİ İMALAT SANAYİSİ 64
ALT SEKTÖRLER 64
TÜKETİCİLER 66
TÜKETİCİ HAKLARI 66
TÜKETİCİ SAĞLIĞI 66
KALİTE DENETİMLERİ 67
HAK ARAMA VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİ 67

DAYANIŞMA VE SOSYAL ADALET 68
AİLE SİGORTASI 73
ETKİN SOSYAL DEVLET, ÖZGÜR YURTTAŞLAR 73

YOKSULLUKLA MÜCADELE 73 


ÖZGÜRLÜK, HUKUK DEVLETİ VE DEMOKRASİ 18
CHP ülkemizde özgürlüklerin, demokrasinin ve hukuk devletinin sağlam temellere oturtulmasını, sosyal adaleti gerçekleştirmenin, ekonomik gelişmeyi sağlamanın ve bilgi toplumuna ulaşmanın temel koşulu olarak görmektedir. Bu hedeflere ulaşmak ancak demokratik değerlerin ve hukuk devleti ilkelerinin kurumsal ve ahlaki düzeyde tam olarak yerleştirilmesi ile mümkündür. Türkiye’de demokrasinin ve hukuk devletinin karşısındaki en büyük tehdit, milli irade adına hareket etme iddiasıyla siyaseti ve devleti tekeline almaya çalışan AKP iktidarıdır. İktidarın tekelleşmesi, denge ve denetleme yetkilerinin gasp edilmesine yol açmıştır. AKP iktidarı, yasallık görüntüsü altında hukuksuzluğu, devleti yönetme görüntüsü altında keyfiliği, kalkınma görüntüsü altında rant paylaşımını topluma dayatan bir düzen kurmuştur. CHP, tüm bu hukuksuzluklara, ihlallere ve baskılara karşı, bir yandan anayasal ilkeleri ve kurumları, diğer yandan insan haklarını ve özgürlükleri büyük bir inanç ve cesaretle savunmuştur. Türkiye’de otoriterleşen bir rejime karşı hukukun üstünlüğüne, yurttaşların haklarını ve kurumsal özerkliği güvence altına alacak yeni bir demokrasi anlayışına ihtiyaç vardır. Türkiye’de baskıcı bir rejime karşı güçler ayrılığını, çoğulculuğu ve barış içinde bir arada yaşama kültürünü savunacak yeni bir siyaset anlayışına ihtiyaç vardır. Türkiye, bireyleri, toplumu ve anayasal kurumları baskı altına alan bir iktidara karşı, özgürlüğü ve demokrasiyi kararlılıkla sahiplenme noktasına gelmiştir.

Kuvvetler Ayrılığı ve Hukuk Devleti :
Yürütmenin denetlenmesi, demokrasinin ve hukuk devletinin vazgeçilmez ilkelerinden biridir. Bu ilkenin korunması için, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (TBMM) yürütme üzerindeki denetimi eksiksiz ve kusursuz olarak işletilmelidir. TBMM, millet iradesinin devredilemez 19 ve indirgenemez bir yansımasıdır. CHP, yürütme karşısında Meclis’in yetkilerini güçlendirerek, denge ve denetleme işlevlerinin tam olarak yerine getirilmesini sağlayacaktır. CHP, milli iradenin; bir zümrenin, bir menfaat çevresinin, bir liderin ya da bir ailenin özel çıkarları için kurban edilmesine izin vermeyecektir. Türkiye’nin geleceğini ilgilendiren iç ve dış politika kararlarının, TBMM’den kaçırılarak kapalı kapılar ardında ve gizli pazarlıklarla alınmasına son verecektir. CHP, Cumhuriyetimizin ve demokrasimizin en önemli kurumu olan TBMM’yi kuvvetler ayrılığı ilkesinin özüne sahip çıkarak güçlendirecektir. CHP, TBMM İçtüzüğü ve Siyasi Partiler Yasası’nda yapacağı değişikliklerle Meclis’in tek parti meclisine, iktidarın tek adam iktidarına ve devletin tek parti devletine dönüşmesine engel olacaktır. Askeri darbe kalıntısı seçim barajı düşürülerek Meclis’te siyasal çoğulculuğun önü açılacaktır. TBMM’nin, tekçi iktidar tehlikesine karşı en temel güvence olması sağlanacaktır. CHP, dengelenmiş ve denetlenmiş bir demokrasinin, ancak siyasal çoğulculuk ve kurumsal özerklik sayesinde mümkün olabileceğine inanmaktadır. CHP, seçimlerin meşruiyetine gölge düşürülmesine son verecektir. Türkiye’de seçimlerin serbest ve adil biçimde yapılmasını sağlayacak, sandık sayımlarının şaibeli hale gelmesini önleyecektir. Kamu kaynaklarının ve personelinin, seçim sonuçlarına etki edecek biçimde partizanca kullanılmasının önüne geçecektir. CHP, tüm yurttaşlarımıza tüm seçimlerin özgür ve adil biçimde yapılacağının güvencesini vermektedir. Mutlak ve keyfi iktidar eğilimlerine karşı en önemli güç, hukukun üstünlüğü ilkesidir. Hukukun üstünlüğü, adil yargılanma hakkı ile birlikte yasaların yurttaşlara karşı bir silah olarak kullanılmasının önüne geçer. CHP, yargıyı özerklikten uzaklaştıran, Anayasa Mahkemesi’ni ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nu siyasi müdahalelerle yönlendiren bir iktidarın, hukuk devletini ortadan kaldırdığına inanmaktadır. CHP iktidarında yargı erki üzerindeki tüm siyasi baskılar ortadan kaldırılacak, yargının tam bağımsızlığı sağlanacaktır. Türkiye’de Cumhurbaşkanlığı makamı her düzeyde yetki ihlallerine ve yetki aşımına sebep olmaktadır. Cumhurbaşkanlığı makamı, bilinçli olarak 20 siyasallaştırılmış ve Anayasa’da çizilen görev tanımının ötesine geçmiştir. Cumhurbaşkanlığı makamının anayasal yeminden kaynaklanan konumu ve yetkileri kasıtlı olarak ihlal edilmiş ve Cumhurbaşkanı’nın sorumsuzluğu kötüye kullanılmıştır. Yürütme organı, görev tanımının sınırlarını aşmış, hukuku ihlal eden bir konuma sürüklenmiştir. Tarafsız olması gereken kurumlar partizanlığın sembolü haline gelmiştir. CHP, gerekli yasal düzenlemeleri yaparak ve yasaların tam olarak uygulanmasını sağlayarak parlamenter sistemi güçlendirecektir. Cumhurbaşkanlığı’nın yürütme, yasama ve yargı üzerinde kurduğu hukuk dışı baskıları ortadan kaldıracaktır.

Özgürlükler ve İnsan Hakları :
CHP’nin önceliği, hukukun üstünlüğünü ve temel hakları yeniden tesis etmek, korkuya son vererek “Özgürlükler Cumhuriyetini” kurmaktır. Ülkemizin genç, kadın, emekçi ve kırılgan tüm kesimlerinin her türlü baskıcı ve ataerkil güç odaklarına karşı savunulması gerekmektedir. Haklarına sahip çıkan özgür bireyler, demokratik ve kalkınmış bir toplumun temel taşıdır. CHP, haklar ve özgürlükler siyasetini hayata geçirerek yurttaşlarımızı güçlendirecek ve özgürlüklerini teminat altına alacaktır. CHP’nin “haklar ve özgürlükler siyaseti”, demokratik yurttaşlık anlayışının temelini oluşturmaktadır. Haklar ve özgürlükler siyaseti, ayrım yapmaksızın tüm yurttaşları etnik, dinsel, sınıfsal ve cinsel tahakküm biçimlerine karşı koruyan, dezavantajlı gruplarla dayanışmayı öngören tek siyaset biçimidir. CHP, yurttaşlığı sembolik bir hukuki statü olarak değil, bireyleri demokratik dönüşüm ve dayanışma gücüne kavuşturan bir siyasi fırsat olarak tanımlamaktadır. Yurttaşlığı, barışçı ve demokratik bir gelecek için dayanışmayı seçen insanların demokratik yönetim iradesine sahip olması olarak tanımlamaktadır. 21 CHP, yurttaşların geçmişten gelen kimliklerini ötekileştirmeyecek, yurttaşlık haklarının en ileri düzeye taşınmasını sağlayacaktır. Yurttaşların yaşam hakkına, bedensel bütünlüğüne, maddi ve manevi varlığına yönelik keyfi şiddete ve işkenceye izin vermeyecektir. Muhalif grupların sindirilmesine son verecek; bireylerin haysiyetini ve özel hayatını zedeleyen tüm uygulamaları ortadan kaldıracaktır. MİT, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) ve emniyet güçleri tarafından yürütülen hukuksuz gözetleme ve fişleme faaliyetlerinin durdurulmasını sağlayacaktır. Gazeteciler, katılımcılar ve öğrenciler üzerinde uygulanan korku ve yıldırma siyasetine son verecektir. CHP, insan hakları karnesi gittikçe kötüleşen Türkiye’nin, yeniden AB ilkeleriyle ve AİHM Sözleşmesi’yle uyumlu bir demokrasi haline gelmesini sağlayacaktır. Cezasızlık, Türkiye’de bir yönetim ilkesi haline gelmiştir. Hak ihlallerinden yolsuzluklara kadar pek çok alanda yargı önünde hesap vermeyen bir yönetim anlayışı egemen olmaktadır. Hak ihlalinde bulunan güvenlik görevlilerinin cezasız kalmasına göz yumulmamalıdır. CHP, tüm kamu uygulamalarının yasal sınırlar içerisine çekilmesini ve ihlallerin cezasız kalmamasını sağlayacaktır. Cezasızlığın önüne geçilmesi, Türkiye’de hukukun üstünlüğünü yeniden tesis etmenin vazgeçilmez ön koşuludur. Sosyal demokrat dünya görüşünü benimseyen CHP, bireyin tam özgürlüğünü sağlamak için siyasi özgürlüğün ekonomik özgürlükle tamamlanması gerektiğini savunmaktadır. Demokratik yurttaşlık anlayışının, sosyal yurttaşlık anlayışla desteklenmesi gerektiğini savunmaktadır. CHP mevcut siyasi iktidarın yoksulluğa son verme yerine yoksulluğu yönetme politikalarına, bireyi güvence altına alan güçlü bir sosyal devletin kurulmasıyla son vermeye kararlıdır. CHP tüm yurttaşlarımız için, başta Aile Sigortası olmak üzere, adil asgari ücret hakkı, sosyal güvenlik hakkı, sağlık hakkı ve eğitim hakkını ayrım gözetmeksizin kararlılıkla gözetecektir. Çocukların, kadınların, yaşlıların, emeklilerin ve engellilerin sosyal haklardan kapsamlı biçimde yararlanabilmesi için gerekli tüm adımları atacaktır. CHP, Türkiye’de yeni bir “sosyal demokratik bir uygarlığın” oluşturulması projesini adım adım hayata geçirecektir.

Laiklik :
Laiklik anlayışımız, demokrasi anlayışımızın ışığında şekillenecektir. İçinde bulunduğumuz coğrafya ve ülkemizde yaşanan gelişmeler laiklik olmadan demokrasinin, demokrasi yaşatılmadan laikliğin güvence altına alınmayacağını açıkça ortaya koymuştur. CHP iktidarında din ve vicdan özgürlüğü güvence altına alınacaktır. Siyaset ve din ayrı tutulacak, dinin siyasete alet edilmesine karşı çıkılacaktır. Devlet tüm inançlara ve bireysel tercihlere eşit mesafede duracak, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu ilke çerçevesinde hareket etmesi sağlanacaktır. Kurum, çoğulcu ve kapsayıcı bir yapıya kavuşturulacak, gündelik siyasetin dışında tutulacaktır.

EŞİT YURTTAŞLIK VE ÇOĞULCULUK : 
CHP iktidarında, yurttaşların inanç, etnik köken ve yaşam tarzları yüzünden ayrımcılığa uğramalarının önüne geçilecek, bireysel düzeyde demokratik haklardan yararlanmalarının önü açılacaktır. Kimlikler hiçbir biçimde baskılanmayacak; ancak suistimal konusu olmaktan çıkarılacaktır. CHP, toplumu psikolojik olarak kamplaştıran ve diyalog kanallarını kapatan siyasi gettolaşmaya karşı mücadele edecektir. CHP, demokratik yurttaşlık anlayışına ve “bir arada yaşama etiğine” uygun olarak, tüm inanç gruplarına, etnik kimliklere ve bireysel yaşam tarzlarına saygı duyacaktır. CHP iktidarında önyargıların ve şüphelerin geride bırakılması için barışçı bir diyalog dili benimsenecektir. CHP, Kürt sorununa da kapsayıcı demokratik yurttaşlık anlayışından hareketle yaklaşacaktır. Sorunun Meclis’te kurulacak komisyonca ve Meclis’teki tüm partileri kapsayarak milli bir siyasal mutabakat ile çözülmesi sağlanacaktır. Türkiye’ye demokrasi ve barış getirecek bu sürecin şeffaflıkla yürütülmesi ve sorunun çözümünün hukuki çerçevenin dışına çıkmadan aranması hedeflenecektir. CHP, haklar ve özgürlüklerin otoriter bir başkanlık sistemi için pazarlık konusu edilmesine izin vermeyecektir. Bu amaçla öncelikle seçim barajının düşürülmesi sağlanacaktır. Bölgenin ekonomik olarak kalkınması, işsizliğin azaltılması ve yoksullukla mücadele için gerekli iddialı adımlar atılacaktır.

Toplantı ve Gösteri Özgürlüğü :
Türkiye’de özellikle Gezi hareketi sonrasında toplantı ve gösteri haklarının kısıtlanmasına yönelik uygulamalar yoğunluk kazanmıştır. Yurttaşlarımız “makul şüpheli” durumuna düşürülmüş, her türlü sosyal paylaşım potansiyel suç kanıtı konumuna getirilmiştir. Çalışanlar, öğrenciler ve sanatçılar üzerinde çok yönlü baskı kurulmuştur. Türkiye, polis ve istihbarat görevlilerinin yetkilerini keyfi ve aşırı biçimde kullandığı bir baskı ve fişleme devletine dönüşmüştür. Kitlesel gözaltılar olağanlaşmış, usulsüz tutuklamalar cezalandırma halini almıştır. Aşırı güç kullanımı, kötü muamele ve hakaret sıradan uygulamalar haline gelmiştir. CHP gerekli tüm yasal ve idari önlemleri alarak yurttaşlarımızın toplantı ve gösteri özgürlüğünün gelişmiş demokrasilerdeki düzeye eriştirilmesini sağlayacaktır.

Özgür ve Çok Sesli Medya :
İfade özgürlüğü, en çok medya ve İnternet alanında geriletilmiştir. Uygar dünyadaki gelişmelerin aksine Türkiye, medyayı ve İnternet’i sansürleyen, gazetecileri tutuklayan ve muhalif görüşleri sindiren bir ülke konumuna sürüklenmiştir. İnternet yasakları iktidarın, ifade özgürlüğüne ve özgür kamusal alana inanmadığının önemli bir göstergesidir. CHP öncelikle basın mensuplarının özgürce haber yapma ve yurttaşların farklı kaynaklardan bilgilenme hakkını gözetecektir. Medya ve İnternet alanı, içinde bulunduğu büyük karartmadan kurtarılacak; her türlü bilginin gün ışığına çıkarılması sağlanacaktır. RTÜK, TRT ve TMSF’ye devredilen medya kuruluşları taraflı propagandanın birer aracına dönüşmüştür. Genç ve eğitimli nüfusuyla bilgi toplumunun ve bilgi ekonomisinin önde gelen ülkelerinden biri olması gereken Türkiye, mevcut iktidar döneminde sansürün ve soruşturmaların ülkesi haline dönüştürülmüştür. CHP, bağımsız, özgür ve çoğulcu bir medyanın oluşturulması için tüm yasal ve mali tedbirleri alacak, yurttaşların farklı kaynaklardan bilgilenme hakkını koruyacaktır.

Örgütlü Toplum : 
Ülkemizde sivil toplum, siyasi iktidarın baskısı altındadır. Örgütlü çoğulculuğun alanı olması gereken sivil toplum, hızla iktidarın güdümüne sokulmakta ve tek sesli hale getirilmeye çalışılmaktadır. Demokratik çoğulculuk ilkesi, iktidar tarafından bir tehdit olarak görülmektedir. Sendikalar, meslek odaları ve işveren dernekleri iktidara yakın davranmaya zorlanmaktadır. Akademisyenler, yazarlar ve sanatçılar her fırsatta günah keçisine çevrilmektedir. İktidar tekelci ve kayırmacı bir biçimde kendi sivil toplumunu yaratmaya çalışmakta, kendisiyle birlikte hareket etmeyen kuruluşları marjinalleştirmekte ve yok olmaya zorlamaktadır. Oysa bir ülkede demokrasinin kökleşebilmesi için, siyasi iktidarın güçlü bir sivil toplum tarafından denetlenmesi ve dengelenmesi gerekir. CHP, demokratik bir toplumun temeli ve zenginlik kaynağı olan örgütlü toplumu ve çoğulculuğu geliştirmek için gereken tüm düzenlemeleri yapacaktır.

Bilgi Toplumu ve Demokrasi :
CHP, bilgi toplumuna geçişte güçlü bir demokrasinin yapacağı katkı kadar, teknoloji ve bilgi temelinde dönüşümün de demokrasimizi güçlendireceğine inanmaktadır. Bilgi çağının sağladığı olanakların üst düzeyde kullanılması ile yurttaşlarımız, karar alma süreçlerine daha etkin şekilde katılabilecektir. CHP iktidarında, bilgi toplumuna geçişi sağlamak için insana daha çok yatırım yapılacak, yurttaşlarımızın kendini gerçekleştirebilmesi için daha fazla olanak sunulacaktır. Devlet ve yurttaş ilişkisinin bu çerçevede yeniden düzenlemesi ile tüm yurttaşlarımız demokratik haklarından sonuna kadar yararlanabilecektir. Bilgiye erişimin artması, hem kamu hizmetlerinin daha geniş kitlelere ulaşmasını mümkün kılacak hem de siyasal süreçlerin giderek şeffaflaşmasını sağlayacaktır.

Özgürlükçü Demokrasi için Özgürlükçü Anayasa :
CHP, özgürlükçü demokrasinin gelişmesi ve toplumsal barışın sağlanması için tüm yurttaşlarımızın özgürlüklerini genişleten ve koruyan yeni bir 25 anayasaya ihtiyaç olduğunu savunmaktadır. Yapılacak yeni anayasa, demokrasi, hukuk devleti, sosyal adalet ve insan haklarına saygı üzerinde yükselmeli ve tüm toplumumuzu kucaklayıcı nitelikle olmalıdır. CHP’nin hedefi, toplumsal uzlaşıya ve siyasi partiler arasında geniş bir mutabakata dayalı süreç temelli bir anayasa hazırlamaktır.

HAKLAR VE ÖZGÜRLÜKLER CUMHURİYETİ :
• Yurttaşların yaşam hakkının güvence altına alınmasına öncelik vereceğiz. • Keyfi şiddete, eziyete ve işkenceye, yurttaşların onurunun zedelenmesine izin veren tüm yasa ve uygulamaları kaldıracağız. • Barışçıl toplantı ve gösteri hakkının özgürce kullanılmasını yasal güvence altına alacağız. • Bu hakkı kullanan yurttaşların devlet tarafından “makul şüpheli” olarak görülmesini önleyeceğiz. • Özgürlükçü demokrasinin ve denge denetleme mekanizmalarının vazgeçilmez bir unsuru olan örgütlü toplumu güçlendireceğiz. • Tüm siyasal, sosyal ve kültürel hakları çoğulcu bir anlayışla ve toplumla birlikte geliştireceğiz.

GÜÇLENDİRİLMİŞ PARLAMENTER SİSTEM :
TBMM’ye Etkinlik Kazandıracağız • Yasa tasarı ve tekliflerinin yasama organında ve ulusal kamuoyunda yeterince tartışıldıktan sonra kabul edilmesine özen göstereceğiz. • TBMM’nin iradesini gasp eden Kanun Hükmünde Kararname uygulamalarını istisnai hale getireceğiz. • Yasama sürecinin işleyişini bozan, şeffaflıktan uzak “torba kanun” uygulamasına son vereceğiz. • Yasamayı yürütmeye tabi kılan ve milletvekillerinin iradesine ipotek koyan anlayışla mücadele edeceğiz. • Meclis komisyonlarının sayısı ve etkisini artırarak farklı toplum kesimlerinin sorunlarını doğrudan TBMM’ye taşıyacağız. 26 T

TBMM’nin Yürütmeyi Denetleme Yetkisi :
• Araştırma komisyonlarını çeşitlendirerek TBMM’nin denetleme işlevini güçlendireceğiz. • TBMM’de başkanlığını ana muhalefetin yapacağı “Kesin Hesap Komisyonunu” kuracağız. • Sayıştay’ın özerkliğini yeniden sağlayacak, Sayıştay raporlarının TBMM’ye eksiksiz ve düzenli olarak sunulmasını sağlayacağız. • TBMM’nin bütçe hakkını güvence altına alacak, mali denetim işlevlerini güçlendireceğiz.

SİYASİ PARTİLER SİSTEMİ :
Temsilde Adaleti Sağlayacağız • Seçim kanunları ve siyasi partiler kanunu başta olmak üzere, 12 Eylül rejiminden kalma antidemokratik kanunları değiştireceğiz. • Genel seçimlerde barajın % 5’i geçmemesini sağlayacağız. • Seçimlerin, özgür ve adil biçimde gerçekleşmesi için gerekli evrensel kuralları, özerk kurulları ve saydam işleyiş biçimlerini tesis edeceğiz. • Yurt dışındaki yurttaşlarımızın, her 300 bin seçmene bir milletvekili düşecek şekilde, 10 milletvekili ile temsil edilmesini sağlayacağız. • Memurların siyasi partilere üye olma yasağını kaldıracağız.

Partiler Arası Adil Rekabeti Güvence Altına Alacağız
 • Seçimlerin adil bir ortamda yapılması için gereken tüm kurumsal ve yasal düzenlemeleri yapacağız. • Seçim yolsuzluklarının etkin şekilde cezalandırılmasını sağlayacağız. • Siyasetin finansmanını şeffaflaştırarak, adil rekabeti engelleyen harcamalara kısıtlamalar getireceğiz. • Seçimlerde, kamu kaynaklarının iktidar partisi lehine sonuç doğuracak biçimde kullanılmasını önleyeceğiz. • Seçimlerde sandıkların ve verilerin güvenliğini sağlayacak tarafsız ve bağımsız mekanizmaları kuracağız. Kamu görevlilerinin etki altında bırakılmasını engelleyeceğiz.

Dürüst ve Katılımcı Siyaset 
• Siyasi Ahlak Yasası çıkaracağız. • Siyasi Partiler Yasası’nı parti içi demokrasiyi güçlendirecek şekilde değiştireceğiz. • Siyasi partilerde üyelerin haklarını güçlendirileceğiz. • Maddi gücü olmayan yurttaşların demokrasi yarışının dışında kalmasını engelleyeceğiz.

GÜVENLİK HAKKI Yurttaşları Koruyan Yasal Düzenlemeler Yapacağız • Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu'nu demokratikleştireceğiz. • Kolluk güçlerinin keyfi uygulamalarına, orantısız şiddete ve biber gazı kullanımına son verecek yasal düzenlenmeleri yapacağız. • Kolluk kuvvetlerinin, yurttaşların temel insan haklarını hiçe sayacak şekilde silah kullanmasını engelleyeceğiz. • Kamu görevlisine direnme ve hakaret suçunun, yurttaşların haklarını ihlal edecek şekilde kötüye kullanılmasına izin vermeyeceğiz.

Cezasızlığa Son Vereceğiz 
• Cezasızlığı devletin resmi politikası olmaktan çıkaracağız. • Kamu görevlilerinin yargı denetiminden kaçırılmasına izin vermeyeceğiz. • Görevlerini kötüye kullanan kolluk kuvvetlerinin, vali iznine bağlı olmaksızın yargılanmasını sağlayacağız. • Orantısız güç kullanma izni veren üst düzey görevlilere karşı dava yolunu açacağız. • AİHM’in hükmettiği tazminatları kötü muameleyi yapan kamu görevlilerine rücû ettireceğiz. • Nefret suçlarının tanımını genişletecek, zaman aşımına uğraması ve para cezasına çevrilmesini engelleyeceğiz.

ÖZEL HAYATIN GİZLİLİĞİ 
• Yurttaşların hayatlarını değil, devleti şeffaflaştıracağız. • Polis ve istihbarat birimlerinin kamusal ve özel hayata haksız müdahalelerine son vereceğiz. • Kişisel verilere hâkim kararı olmaksızın erişilmesini engelleyecek, bu yolla elde edilen kişisel verileri yargı kararı ile imha edeceğiz. • Kamu görevlilerinin nefret suçu kapsamındaki uygulamalarına yasal yaptırım getireceğiz. • Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nu demokratik ilkeler çerçevesinde, “unutulma hakkını” da kapsayacak şekilde en kısa zamanda kabul edeceğiz. • TİB’i özel hayatın korunması ilkesine göre yeniden yapılandıracak ve saydamlaştıracağız.

İSTİHBARAT BİRİMLERİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
 • MİT Yasası’nın kamu görevlilerine mutlak dokunulmazlık kazandırmasına son vereceğiz. • MİT’in şahsileşmiş bir iktidarın istihbarat ve komplo aracına dönüşmesinin önüne geçeceğiz. • MİT müsteşarının yargılanması için gerekli olan idari izni, Cumhurbaşkanı’ndan alarak, yetkiyi Başbakan’a vereceğiz. • “Devlet sırrı” kavramının kapsamını daraltacak ve kötüye kullanılmasının önüne geçeceğiz.

ÖZGÜR İNSAN 
• Toplumu korku, baskı ve hedef gösterme yoluyla sindirmeye çalışan anlayışa son vereceğiz. • Yurttaşları özel ve kamusal yaşamlarında keyfi, hukuk dışı ve despotik uygulamalarla karşı karşıya bırakan tüm mekanizmaları ortadan kaldıracağız. • Yurttaşların yaşam tarzını, bireysel tercih ve eğilimlerini boğmaya çalışan siyasal müdahalelerin önüne geçeceğiz.
• Eleştirel ve muhalif görüşleri susturmaya çalışan hukuksuz baskı ve yıldırma çabalarına izin vermeyeceğiz.

KeyFİ Tutuklama ve Gözaltılara Son Vereceğiz 
• Bir cezalandırma ve yıldırma pratiğine dönüşmüş olan tutukluluğun hukuksuz kullanılmasına son vereceğiz. • Farklı toplum kesimlerinin demokratik haklarını kullanmasını engellemek ve sindirmek amacıyla uygulanan keyfi gözaltılara son vereceğiz. • Tutukluluk ve gözaltı süreleri ve süreçleriyle ilgili yasal kısıtlamaları en kısa zamanda AB standartlarıyla uyumlu hale getireceğiz.

HUKUK DEVLETİ VE YARGI REFORMU Kurumsal Düzenlemeler 
• Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay üyelerini yüksek yargının önerdiği adaylar arasından ve TBMM’de nitelikli çoğunluk ve geniş bir uzlaşı ile seçeceğiz. • Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Kolluk kuracağız. • Devlet Güvenlik Mahkemeleri’ne (DGM) dönüşmüş olan Sulh Ceza Hakimliklerini kaldıracağız. • Adli Tıp Kurumu'nun siyasi baskıdan uzak bir biçimde özerk, hızlı ve nitelikli çalışmasını sağlayacağız. • BM standartlarına uygun, insan hakları STK’lerinin de temsil edildiği bir İnsan Hakları Ulusal Denetim Kurumu kuracağız.

Yasal Düzenlemeler ve Adil Yargılanma 
• Tüm kanunları gündelik yaşamın gereklilikleri ile uyumlu hale getireceğiz. • Keyfi suçlamaları önlemek için terör suçunun yasalarda demokratik ilkeler çerçevesinde ve yoruma yer bırakmayacak şekilde tanımlanmasını sağlayacağız. • Cezaevlerinde soyut ve yoruma açık düzenlemelere dayanarak mahkûmların haklarının ihlal edilmesini önleyeceğiz.
• Gizli tanık uygulamasına son vereceğiz. 
• Davaların keyfi gerekçelerle başka kentlere taşınmasını önleyeceğiz.

Mahkeme Kararlarının Uygulanması 
• Adil yargılanma hakkı çerçevesinde, kanunları ve mahkeme kararlarını istisnasız ve herkes için eşit bir şekilde uygulayacağız. • Gerekçesiz yargı kararlarıyla yurttaşların temel hak ve hürriyetlerinin kısıtlanmasını engelleyeceğiz. • Yargı kararlarının saydam ve elektronik ortamda erişilebilir olmasını sağlayacağız. • Tüm yargı kararlarının adil yargı ilkesine uygun denetimini yeniden tesis edeceğiz. • Sulh Ceza Hakimliklerinin geçmiş kararlarının, adil yargı ilkesine uygun denetimini sağlayacağız.

HSYK’nın Yeniden Yapılandırılması 
• HSYK’yi, Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu olarak ikiye ayıracağız. • Adalet Bakanı’nı ve Bakanlık Müsteşarı’nı bu kurulların dışına çıkaracak, siyasal iktidarın hakimler ve savcılar üzerindeki vesayet ve patronajını sona erdireceğiz. • Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun özellikle hâkimlerin ve savcıların özlük hakları ile ilgili kararlarını yargı denetimine açacağız. • Hâkimler Yüksek Kurulu ve Savcılar Yüksek Kurulu seçimlerinde kadınların temsilini artırmak için cinsiyet kotası getireceğiz. • Temsilci seçimlerinde, Adalet Bakanlığı bürokratlarının ayrıcalıklı konumlarını kötüye kullanmalarının önüne geçeceğiz.

HAkimlerin ve Savcıların Bağımsızlığı 
• Yargıç ve savcıların mesleğe girişinde nesnel ölçütler getirerek, liyakati esas alacağız. 31 • Yargıç ve savcıları idari olarak Adalet Bakanlığı'na bağlı olmaktan çıkaracağız. • Yargıçların bağımsızlığını ve tarafsızlığını güvence altına alacak bir atama ve nakil sistemi oluşturacağız. • Sürgün uygulamalarına son vereceğiz.

TARAFSIZ CUMHURBAŞKANI
 • Partiler üstü, sembolik yetkilerle donatılmış, yürütme ve yasama üzerindeki etkisi sınırlandırılmış bir Cumhurbaşkanlığı modelini yeniden tesis edeceğiz. • Cumhurbaşkanı’nın yargı ve diğer üst düzey bürokrasi atamalarındaki yetkilerini kısıtlayacağız. • Cumhurbaşkanlığı’nın bütçesini anayasal tanımlara uygun olarak mütevazı ve hesap verebilir hale getireceğiz. • Örtülü ödeneğin keyfi biçimde ve siyasi amaçlarla kullanılmasını engelleyecek yasal düzenlemeleri yapacağız. • Cumhurbaşkanı’na hakaret suçunun, yurttaşları sindirme amacıyla kullanılmasını mümkün kılan yasaları kaldıracağız.

ÇOĞULCU MEDYA, ÖZGÜR İNTERNET 
Medyayı Siyasetin Vesayetinden Kurtaracağız 
• TMSF’ye devredilmiş medya kuruluşlarının iktidarın güdümüne girmesine ve propaganda aracına dönüşmesine engel olacağız. • Kamu kaynaklarının, TMSF yoluyla iktidara yakın gazete ve televizyonlara aktarılmasına son vereceğiz. • TRT'yi iktidarın siyasi aracı olmaktan çıkaracak, idari ve mali açıdan özerkleştireceğiz. • RTÜK’ü kurumsal çerçeve, üye bileşimi ve yasal mevzuat açısından demokratik ilkelere göre yeniden yapılandıracağız. • RTÜK’ün, program durdurma ve ceza uygulamalarını, medya üzerinde baskı ve sansür aracı olarak kullanmasını önleyeceğiz.

Medya Kuruluşları ve Emekçileri Üzerindeki Baskıları Kaldıracağız 
• Medya kuruluşları ve mensuplarına karşı partizanca saldırılara ve keyfi cezalandırmalara son vereceğiz. • Yazar ve gazetecilerin maruz bırakıldığı işten attırma, polis baskınları, hukuksuz yargılama, sansür ve hakaret davaları gibi uygulamalara son vereceğiz. • Medya emekçilerinin sendikalaşmasının önündeki yasal engelleri kaldıracağız. • Medya çalışanlarına iş güvencesi sağlayacağız. • Yerel medya kuruluşlarını destekleyeceğiz. Yerel medya üzerindeki siyasi baskılara son vereceğiz.

Bilgiye Erişim Hakkını Güvence Altına Alacağız 
• Yurttaşların bilgilenme hakkını yasal güvence altına alacağız. • Ulusal ve yerel tekelleşmeyi engelleyecek önlemlerle bilgi kaynaklarının çeşitliliğini güvence altına alacağız. • Mahkeme kararıyla alınan yayın yasaklarını, yurttaşların bilgiye erişim haklarını gözetecek şekilde kısıtlayacağız.


İnternet ve Sosyal Medya Kullanımını Özgürleştireceğiz
 • İnternete ilişkin tüm kanunları, taraf olduğumuz uluslararası sözleşmeler ile uyumlu hale getireceğiz. • Mahkemeler dışındaki mercilerin erişim engelleme yetkisini kaldıracağız. • Yasaklara zemin oluşturan katalog suçları yoruma açıklık bırakmayacak şekilde tanımlayacak ve bu suçların kapsamını daraltacağız. • İçişleri Bakanlığı kararnamesi ve polis eliyle yapılan sosyal medya izlemeleri ve fişlemelerine son vereceğiz. • Siyasilerin, İnternet paylaşımlarını hedef alan keyfi tazminat davalarıyla yurttaşların eleştiri hakkını gasp etmesine izin vermeyeceğiz.


AYRIŞTIRMA VE KUTUPLAŞTIRMA DEĞİL, UZLAŞTIRMA VE BİRLEŞTİRME 
• Devlet yönetiminde, dil, kültür, inanç ve yaşam tarzları arasında ayrım yapmaksızın Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlığı ortak paydasını esas alacağız. • Kamu hizmetlerinde eşitlikçi bir anlayışla hareket edecek ve farklılıklara saygılı davranacağız. • Farklı etnik kökene sahip olan yurttaşların dilini ve kültürünü öğrenmesini ve yaşatmasını kolaylaştıracak önlemler geliştireceğiz. • Korku ve şüphe üzerine kurulu siyaset anlayışını ortadan kaldıracak, güven, diyalog ve karşılıklı anlayış kültürünü yerleştireceğiz. • Kutuplaştırıcı anlayışı ortadan kaldırarak, toplumsal barışı tesis edeceğiz. • Yasal düzenlemeler ve yaptırımlar yoluyla, cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı tüm ayrımcılıklara karşı kararlı şekilde mücadele edeceğiz. • Yurttaşları, özellikle de gençleri “olağan şüpheliler” olarak gören ve sindirmeye çalışan, yaşam tarzlarına müdahale eden anlayışa son vereceğiz.

Bir Arada Yaşamı Laiklik İlkesiyle Güvence Altına Alacağız 
• Din, mezhep ve inanç farkı gözetmeksizin tüm yurttaşlarımızın inanç ve ibadet özgürlüğünü güvence altına alacağız. • Din ve siyaset işlerinin birbirinden ayrı tutulmasına ve dinin siyasete alet edilmemesine özen göstereceğiz. • Diyanet İşleri Başkanlığı’nı, tüm inançlara eşit mesafede duracak şekilde yeniden yapılandıracağız. • Evrensel insan hakları ilkeleri çerçevesinde, farklı din ve inançlara mensup tüm yurttaşların ibadethane açmalarının önündeki engelleri kaldıracağız. • Cemevlerini diğer ibadethaneler gibi yasal statüye kavuşturacağız.
• Zorunlu din derslerini kaldıracağız. Bu dersleri çoğulcu bir içeriğe kavuşturacak ve seçmeli hale getireceğiz. • Din ve inanç temelli ayrımcılık ve nefret suçlarına karşı yasal yaptırım uygulayacağız.


Kürt Sorunu 
• Her türlü şiddet ve baskıyı sona erdirerek, sorunu müzakere ve siyaset yoluyla çözeceğiz. • Kürt sorununun çözüm yerinin TBMM olmasını sağlayacağız. • TBMM’de temsil edilen tüm siyasi partileri çözüm için bir araya getirerek süreci geniş bir toplumsal uzlaşma ile yürüteceğiz. • Sorunu çözmeye yönelik tüm girişimlerin şeffaf ve hukuka uygun olmasını temin edeceğiz. • Diyarbakır Cezaevi’nde yaşananlar ve Uludere katliamı başta olmak üzere tüm faili meçhuller, işkenceler ve hak ihlallerini araştıracak bir Meclis Komisyonu kuracağız.


Yasaklara Son Vereceğiz 
• Seçimlerde ve siyasette dil yasaklarını sona erdireceğiz. 
• Türk Ceza Kanunu’nda ve Terörle Mücadele Kanunu’nda yer alan ifade özgürlüğünü kısıtlayan hükümleri kaldıracağız. • Talep eden tüm yurttaşlarımıza anadil öğrenimi olanağı sunacağız. • Suriye sınırındaki mayınlı arazileri temizleyecek, tarım amaçlı kullanım için yoksul köylülere dağıtacağız. • Koruculuk sistemini kaldıracak, koruculara kamuda istihdam sağlayacağız. • Adları değiştirilen yerleşim yerlerinin eski adlarının, yeni adlarıyla birlikte kullanılmasına olanak tanıyacağız.


Geçmişin Yaralarını Saracağız 
• Faili meçhul cinayetlerde zaman aşımını kaldıracağız. • Köyleri boşaltılan yurttaşların mağduriyetlerini giderecek ve köye dönüşlerin önünü açacağız.
• Dersim arşivlerini tarihçilerin erişimine açacağız. • Madımak Oteli’ni Hoşgörü Müzesi yapacağız. • Diyarbakır Cezaevi’ni, İnsan Hakları ve Demokrasi Müzesi’ne dönüştüreceğiz.

ÖRGÜTLÜ TOPLUM, DEMOKRATİK SİYASET Yasal Düzenlemeler 
• Temel bir anayasal hak örgütlenme hakkını güvence altına alacak, örgütlü toplumun önündeki tüm anti-demokratik engelleri kaldıracağız. • Dernekler Yasası'nı gözden geçirecek, örgütlenme özgürlüğünü kısıtlayan ve zorlaştıran bürokratik engelleri ortadan kaldıracağız. • Sendikal hakları genişletecek ve yasal güvence altına alacağız.

Sivil Toplum 
• Sivil toplum üzerindeki siyasal baskılara son vereceğiz. • Kamu yararı gözeten sivil toplum kuruluşlarını mali açıdan güçlendirecek ve bu STK’lerin özerkliklerini güvence altına alacağız. • Tüm toplum kesimlerini, meslek odalarını, çevre, gençlik ve kadın örgütlerini ulusal ve yerel düzeylerde karar alma süreçlerine dâhil edeceğiz. • Meslek örgütleri üzerindeki baskılara son vereceğiz. • Meslek örgütlerinin yasalarını, kurumların özerkliğini güçlendirecek şekilde, paydaşların katılımıyla hazırlayacağız. • Meslek örgütlerinin mali haklarını ve denetim yetkilerini koruyacağız.

KADIN-ERKEK EŞİTLİĞİ 
• Kadın-erkek eşitliğini yaşamın tüm alanlarında sağlamak için gereken yasal düzenlemeleri yapacağız. • Baskıcı ataerkil anlayışla kararlılıkla mücadele edeceğiz.
• Kadına yönelik şiddete karşı “sıfır tolerans” anlayışıyla hareket edecek, bu konuda gereken yasal yaptırımları kararlılıkla uygulayacağız. • Kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesine son vermek için gereken tüm önlemleri alacağız.

İŞ DÜNYASINA YAPILAN SİYASİ BASKILAR 
• Ekonomiyi demokrasi ve saydamlık ilkelerine uygun şekilde yönetecek, hukukun üstünlüğünü esas alacağız. • Ekonomi dünyasıyla ilgili tüm üst kurulları özerkleştirecek ve siyasal iktidarın müdahalelerine karşı koruyacağız. • Farklı sermaye gruplarının haksız vergi cezalarıyla sindirilmeye çalışılmasına son vereceğiz. • Vergi denetimlerinin, öngörülebilirlik ve hukuki güvenlik ölçütleri çerçevesinde yapılmasını sağlayacağız.

İSTİHDAM YARATAN, KAPSAYICI EKONOMİ 
Devlet yurttaşlar içindir. CHP, her yurttaşın mutlu, huzurlu ve rahat yaşayacağı bir Türkiye hedeflemektedir. Ülkemiz, çalışmak isteyen herkesin iş bulduğu, her yurttaşın insanca yaşayabileceği düzeyde gelir elde ettiği, herkesin temel ihtiyaçlarının sosyal devletin güvencesi altında olduğu bir ekonomik düzene kavuşmalıdır. CHP ülkemizde hakça bir düzen kurmak için ekonomide köklü bir atılım gerçekleştirme ve güçlü bir ekonomik gelişme programını hayata geçirme kararlılığındadır. CHP, yurttaşların güvenle yatırım yapabileceği, emeğinin karşılığını alabileceği, her yurttaşın beceri, bilgi ve teknolojiye engelsiz erişebileceği ve yalnızca siyasi değil, ekonomik olarak da özgür olacağı bir Türkiye inşa etme kararlılığındadır. İçinde bulunduğumuz zaman ve coğrafyada ülkemizin önünde aşması gereken önemli sorunlar kadar büyük fırsatlar da bulunmaktadır. CHP’nin temel ekonomik vizyonu bugün 69. sırada olduğumuz insani gelişmişlik endeksinde, ülkemizi gelecek 20 yılda ilk 20 ülke arasına taşımaktır. Ekonominin kötü yönetilmesi yüzünden yurttaşlarımız bugün mutsuz ve karamsardır. Günü kurtarmayı hedefleyen, anlık tedbirlerden oluşan, şeffaflıktan ve gerçeklikten uzak ekonomi politikalarıyla Türkiye çağımızın gerisine hapsedilmiştir. CHP bu karamsarlığı ortadan kaldırmak, istihdam yaratan, kapsayıcı büyüme ile zenginleşerek herkese umut veren bir Türkiye tesis etmek için iktidara taliptir. CHP’nin ekonomi programı Türkiye’yi 21. yüzyıla taşıyacak ve yurttaşlarımızın mutlu bir geleceğe kavuşmasını sağlayacaktır. CHP’nin ekonomi programı, ekonomi politikalarını bütünlükçü bir yaklaşımla ele almaktadır. Ekonomi politikalarının birbirini tamamlamasına öncelik vermekte ve göstermelik değil, gerçekçi ve kararlı bir reform yapma iradesini barındırmaktadır. CHP ekonomiyi, merkezine insana yatırımı alan bir kalkınma anlayışı ile yönetecektir. Bu kalkınma 38 anlayışı yüksek katma değerli, yeniliğe (inovasyona) dayalı ve rekabetçi üretimi hedeflemektedir. Bu hedef küresel ısınma ve çevre kirliliğine karşı yeşil ekonomiye dönüşümü ve sürdürülebilirliği sağlamayı kapsamaktadır. Neoliberalizmden farklı olarak piyasanın iyi ve adil bir biçimde düzenlendiği ve kamunun güçlü bir destekleyici role sahip olduğu bir yaklaşımın ürünüdür. Bu hedefler çerçevesinde CHP ekonomi politikaları dört ana eksen üzerine inşa edilmektedir. İlk eksen ekonomik gelişme ve büyümenin toplumun tüm kesimlerine yayılmasını, büyümenin herkesi kucaklamasını ve kimsenin yaratılan refahtan dışlanmamasını sağlayacak politikalardan oluşmaktadır. İkinci eksen ülkemizin dünya arenasında yarışma gücünü artıran politikalardan oluşmaktadır. Rekabetçi bir ekonomi için ihtiyaç duyulan üretken yatırımlara, nitelikli işgücüne ve verimlilik artışına katkıda bulunacak politikalar bu eksenin temelidir. Üçüncü eksen demokrasiyi, hukukun üstünlüğünü, devletin saydamlığını ve hesap verebilirliğini güçlendiren politikalardan oluşmaktadır. Dünyaya açık, AB’ye üyelik perspektifini güçlendiren, yurttaşına hesap veren bir hukuk devleti anlayışını ve çağdaş demokrasiyi egemen kılarak ekonomide güven ve iş yapma iklimi güçlendirilecektir. CHP ekonomi stratejisinin dördüncü ekseninde ekonomik istikrarla beraber sosyal ve çevresel dengeyi korumayı taahhüt eden politikalar bulunmaktadır. CHP, bu çerçevede iki aşamalı bir ekonomik program sunmaktadır. Bunlardan ilki hemen etkisini gösterecek politikaları, ikincisi orta ve uzun vadede etki gösterecek politikaları içermektedir. CHP, iktidarının ilk yüz gününde uygulamaya koyacağı politikalarla yatırımları artıracak, Türkiye’de daha çok insanın iş bulmasını sağlayacak ve tüm yurttaşların gelirini kayda değer bir düzeyde artıracaktır. Eş zamanlı olarak uygulamaya konulacak olan eğitim ve teknoloji hamlesi ile çocuklarımızın müreffeh bir ülkede yaşamalarını garanti altına alacak bir büyüme gerçekleştirilecektir. CHP iktidarının ilk yüz gününde, refahın halka yayılmasını sağlayacak önlemler alınacak ve Türkiye yeniden yatırım yapılabilir bir ülke haline gelecektir. Bu hedefe ulaşabilmenin gereği olan siyasi ve ekonomik 39 istikrar en kısa zamanda yeniden tesis edilecektir. Etkili bir teşvik ve destek programı ile özel sektöre dinamizm kazandırılacaktır. Devlet şeffaflaşacak, kamunun denetleme ve düzenleme faaliyetleri siyasi etkiden arındırılarak iş yapma ortamının güvenilirliği sağlanacaktır. Adil düzenlemeler sayesinde piyasa mekanizması daha verimli ve dengeli bir işleyişe kavuşacaktır. CHP’nin ekonomi programı, iş yapma iklimindeki olumlu değişikliklerin yaratacağı fiziksel sermaye yatırımlarını, mali sermayedeki artış ve insan kaynaklarının zenginleştirilmesi ile destekleyecektir. Bu sayede sanayimiz, küresel değer zincirinde hapsolduğu orta düzey aşamalardan kurtarılacaktır. Üretim ve ihracatta yüksek teknolojiye dayanan, katma değeri yüksek malların payı artacaktır. CHP’nin kalkınma planı, küresel değer zincirinin üretim öncesi ve sonrası evrelerinde Türkiye’nin atılım yapmasını sağlayarak ihracatın değerini ve niteliğini artıracaktır. Üretimde sağlanacak bu dönüşüm, bütünlükçü politikalarla tarım, sanayi, hizmetler ve inşaat sektörünün dengeli gelişimini mümkün kılacaktır. İnşaat sektörünün sadece spekülatif rant kapısı olarak görülmemesi ve sağlıklı bir zemine oturtulması ile sanayiden kaçış sona erdirilecektir. Fiziksel yatırımların artması iş gücü piyasasındaki sorunların çözümü için elzemdir. Ancak CHP Türkiye’nin istihdam sorununun salt yatırım ortamı sorunu olmadığının bilincindedir. CHP ekonomi programı istihdamın artırılması için yatırımın artırılmasının yanı sıra rekabetçiliğin geliştirilmesi ve etkin bir eğitim reformunun gerçekleştirilmesinin gerekli olduğunu savunmaktadır. Fiziksel yatırımlardaki artış, iş gücünün verimliliğine olumlu katkıda bulunarak ücretlerde doğal bir artışı beraberinde getirecektir. Çalışmak isteyen ancak çalışma özgürlüğü kısıtlanmış olan gençlerin ve kadınların önündeki engellerin kaldırılmasıyla iş gücüne katılım artacaktır. İnsana yatırımın sağlayacağı verimlilik artışı ve gençlerle kadınların iş gücüne katılımının yaratacağı istihdam, büyümenin niteliğini de artıracaktır. Gerçekleştireceğimiz eğitim reformu iş gücünün beşeri kaynaklarının güçlenmesini ve ülke genelinde ortalama ücretlerin artmasını sağlayacaktır. CHP iktidarında etkin bir asgari ücret politikası ile gelir adaletsizliği giderilecek, ücretlerin genelinde artış sağlanacak 40 ve iş gücünün niteliği yükseltilerek asgari ücretle çalışanların toplam istihdam içindeki payı hızla düşürülecektir. CHP’nin eğitim hamlesi, hem mevcut teknolojilerin en üst düzeyde kullanılmasını, hem de gençlerin yeni teknolojileri üretmesini mümkün kılacaktır. Böylece tarım, sanayi ve hizmetler sektörlerinde yüksek katma değerli üretim artacaktır. CHP, yenilikçi bir kalkınma hamlesi ile toplumsal sorunları çözecek, her alanda küresel rekabet gücümüzü artırarak yurttaşlarımızın refah düzeyini yükseltecektir. 21. yüzyılda üretimin temel kaynağı bilgidir. Bilginin kullanılması ve üretime dönüşmesi için teknoloji ve bilişim altyapısına ihtiyaç vardır. Emek ve girişim, bilgi ve teknolojiyi üretime dönüştürecek temel unsurlardır. CHP’nin ekonomi programı bilgiye, bilginin altyapısına ve insana yatırım yapmayı öncelemektedir. Bu alanlarda yapılacak yatırımlarla dinamik insan gücüne dayanan bir ekonomik model sayesinde Türkiye dünya liginde ön sıralarda yer alacaktır. Bilgi, teknoloji ve bilişim altyapılarını tüm toplumun kullanmasını önceleyen bu ekonomik yaklaşım Türkiye’nin sosyal bilgi ekonomisinde dünyada öncü ülkeler arasına girmesini olanaklı kılacaktır. AKP iktidarında vatandaşlarımız borçlandırılarak mülksüzleştirilmiştir. CHP’nin ekonomi programı, yurttaşlarımızı, bilgi ve bilişime kavuştururken, fiziksel sermayenin de paylaşımına ortak edecektir. Sermayenin tabana yayılması ve halkımızın bilgi ile buluşturulması yeni bir sanayi devrimini mümkün kılacaktır. CHP iktidarında, Türkiye’nin bilgi çağını yakalaması ve sermayenin bilgi barındıran sermayeye dönüştürülmesi kamu eliyle teşvik edilecektir. Yeni sermayenin eşit fırsatlar ilkesi ile dağıtılmasını prensip edinen bu yaklaşımla CHP ekonomi programı, yoksulluğu yönetmeyi değil yoksulluğa son vermeyi hedeflemektedir. Türkiye, AKP’nin ekonomi politikaları ile yoksulluk, işsizlik ve mutsuzluk sarmalına mahkûm edilmiştir. Bunun nedeni ekonomik kaynaklarımızın sınırlı olması değil, ekonominin etkin şekilde yönetilmemesidir. CHP için, ekonomi kısıtlı kaynakların yönetilmesinden ibaret değildir. Akılcı ekonomi yönetimi, ekonomik potansiyelin keşfedilerek verimli ve sürdürülebilir şekilde toplum yararına kullanılmasına dayanmaktadır. Türkiye, bilgi ekonomisine hızla geçecek ve uluslararası düzeyde 41 rekabet edebilecek potansiyele sahiptir. CHP’nin ekonomi programı, bu potansiyeli hayata geçirecek ve geleceğin Türkiye’sinde kaynak sorununu çözerek herkese daha iyi bir hayat olanağı sunacaktır.

REFAH SEVİYESİ YÜKSEK BİR TOPLUM İNSAN ODAKLI KALKINMA • İnsan odaklı bir kalkınma anlayışıyla hareket edeceğiz. • Ekonomik kalkınmada yalnızca zenginleşmeyi değil, insani gelişmeyi de hedefleyeceğiz. • Gelir adaletsizliklerine son vereceğiz. • İşsizlikle etkin şekilde mücadele edecek, tüm yurttaşlarımıza iş olanağı yaratacağız. • Nitelikli işler ve nitelikli bir iş gücü yaratacağız. • Gençler ve kadınlar başta olmak üzere tüm yurttaşlarımızın, ekonomik hayata ve üretime katılmasına fırsat sağlayacağız.

BİLGİ VE TEKNOLOJİYLE ÜRETEN VE BÜYÜYEN EKONOMİ 
• Sadece tüketen değil, üreten bir ekonomi modelini esas alacağız. • Türkiye’nin emek yoğun bir ekonomiden, üreten ve bilgi yoğun bir ekonomiye geçmesini sağlayacağız. • Türkiye’yi yalnızca bir üretim ve lojistik üssü olmaktan çıkaracak, kendi markalarını yaratan bir ileri üretim ve kademeli olarak teknolojik gelişme üssüne dönüştüreceğiz. • Teknolojik gelişmenin toplumun tüm kesimlerinin yaşam kalitesini artırmasını sağlayacağız.

GELECEĞİN TÜRKİYE’Sİ: CHP EKONOMİ PROGRAMI İLE İLK 20 YILLIK HEDEFLER • Üretim verimliliğimizin büyümesini arttırarak, yıllık ortalama büyüme hızını % 6’ya çıkaracağız. • İnsani gelişmişlik endeksinde Türkiye’yi ilk 20’ye taşıyacağız. 42 • Üreten bir ekonomiyi ayağa kaldırarak yılda en az 1 milyon kişiye istihdam imkanı sağlayacağız. • İşsizliği % 5’in altına indireceğiz. • Enflasyonu % 4’ün altına düşüreceğiz. • Yurtiçi tasarruflar ve yatırımların GSYİH’daki oranlarını yüzde 30’a ulaştıracak, kronikleşen cari açık sorununu ortadan kaldıracağız.

GÜÇLÜ SOSYAL DEVLET İLE İSTİKRARLI VE KAPSAYICI BÜYÜME 
• Yoksulluğa, işsizliğe, kayıt dışılığa, iş gücünün niteliğine ve ücretlerin düşüklüğüne dair sorunların çözümünü sadece piyasaya bırakmayacağız. Bu sorunların çözümünde devlete düşen sorumlulukların yerine getirilmesini sağlayacağız. • Büyüme stratejisini; üretim, gelir dağılımı, sosyal kapsayıcılık ve sürdürülebilirlik ilkeleri ışığında tasarlayacak ve uygulayacağız. • Yeni teknoloji alanlarının yanı sıra, geleneksel üretim sektörlerinde katma değeri yüksek ürün ve faaliyetleri geliştireceğiz. • Yerel ve doğrudan yabancı yatırımlarla, üretim kapasitelerinin artırılmasını sağlayacağız. • Dışa açık, ama finansal dalgalanmalara karşı dayanıklı, yatırım odaklı bir istihdam ve büyüme stratejisi izleyeceğiz.


EKONOMİK KALKINMAYI DESTEKLEYEN DEVLET ANLAYIŞI 
• Kalkınmada kamunun rolünü, daha etkin, tutarlı ve yurttaş odaklı hale getireceğiz. • Devletin istihdam ve rekabet alanında kolaylaştırıcı ve destekleyici olmasını sağlayacağız. • Özel sektörün faaliyet göstermediği alanlarda, bölgesel gelişmişlik ve gelir farklılıklarının giderilmesi için kamuyu öncü konuma getireceğiz. • Kamu yatırımlarında etkinliği, saydamlığı ve kurumlar arasında eşgüdümü sağlayacak reformları gerçekleştireceğiz.

EKONOMİ YÖNETİMİNDE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ VE ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK 
Yasal Düzenlemeler • Vergi denetimini iktidarın siyasi aracı olmaktan çıkaracak düzenlemeleri yapacağız. • Kamu İhale Kanunu’nu AB standartlarına uygun hale getirecek, tüm kamu kurumlarını Kanun kapsamına dâhil edeceğiz. • Mevzuat değişiklikleriyle, kamusal ekonomik faaliyetlerin denetlenmesini kurumsallaştıracak, şeffaflığı ve hesap verebilirliği güvence altına alacağız. • TBMM’nin Bütçe Hakkı’nı güvence altına alarak yürütme üzerindeki denetimini etkinleştireceğiz.

Kurumsal Düzenlemeler 
• Ekonomik ve Sosyal Konsey’i, “Ekonomi, Toplum ve Çevre Konseyi” haline getirerek işlevsellik kazandıracak ve düzenli toplanmasını sağlayacağız. • Gelir İdaresi Başkanlığı’nı bağımsız hale getirecek ve Kurum’un tüm mükelleflere eşit mesafede durmasını sağlayacağız. • Bütçenin etkin denetimi için başkanlığını ana muhalefet partisinin yürüteceği Kesin Hesap Komisyonu’nu kuracağız. • Kamu idaresi tarafından tespit edilecek olan stratejik plan ve performans göstergelerinin kuruluşların bütçelerinde yer almasını zorunlu hale getireceğiz. • Sayıştay’ın, başta TOKİ ve kamu bankaları olmak üzere bütçe dışı kurumların finansal durumlarını tespit etmesini sağlayacağız. • Sayıştay raporları doğrultusunda finansal açığı gerçekçi bir şekilde belirleyeceğiz.

ETKİN MALİYE POLİTİKASI 
• Kamu borcunun sürdürülebilirliğine dikkat edecek, kurallı maliye politikası uygulayacağız. 44 • Vergilerin nereye harcandığının hesabını yurttaşa vereceğiz. • Kayıt dışılıkla mücadele edecek, vergi kayıp ve kaçaklarını en alt seviyeye indireceğiz. • Gelir vergisi tarife ve oranlarını farklılaştıracak, herkesten gücüne göre vergi alacağız. • Orta vadeli bir strateji planı ile dolaysız vergileri esas alan bir yapı kuracağız. • Vergi sistemini daha adil ve ekonominin rekabet gücünü artıran bir yapıya kavuşturacağız.

HAYAT PAHALILIĞINA SON VEREN PARA POLİTİKASI 
• Merkez Bankası’nı keyfi müdahalelerden bağımsız hale getirecek, Kurum’un itibarını iade edeceğiz. • Para politikasının temel ilkesini fiyat istikrarını sağlamak ve enflasyonu düşürmek olarak yeniden tesis edeceğiz. • Enflasyon hedeflemesi uygulamasını etkinleştirecek, para politikasında şeffaflığı artıracağız. • Enflasyonla mücadelede iyi yönetişim sağlanması amacıyla Para Politikası Kurulu’nun (PPK) yeterli sıklıkta toplanmasını sağlayacağız.

FİNANSAL İSTİKRAR 
• Finansal İstikrar Komitesi’nin etkin bir şekilde çalışmasını sağlayacağız. Reel sektörün bu Komitede temsiline imkan tanıyacağız. • Finansal istikrarın sağlanması görevini BDDK ve TMSF’ye vereceğiz. • Bu kurumların Merkez Bankası ile eşgüdümlü çalışmasını sağlayacağız. • Finansal sistemi düzenleyen ve denetleyen kamu kuruluşlarının bağımsızlıklarını tesis ederek siyasetin finansal istikrarın önünde engel olmasını önleyeceğiz. • Reel ekonomiyi, finans sisteminin makro ve tekil finansal kurum risklerinden koruyacağız.

İSTİHDAM YARATAN VE YATIRIMLARI KOLAYLAŞTIRAN BÜYÜME MODELİ İSTİHDAMA DÖNÜK ETKİN POLİTİKALAR 
• İstihdamda kalıcı artışlar sağlayacak yatırımlar yapılmasının iklimini sağlayacağız. • Pasif ve aktif iş gücü politikalarını etkin şekilde kullanarak istihdam yaratacağız. • İstihdam üzerindeki kamusal yükleri azaltacağız. • Kamu hizmetlerinde kadın, genç ve engelli yurttaşlarımızın istihdam edilme olanaklarını artıracağız. • Kamuda istihdamı kapsayıcı büyümenin öncüsü haline getireceğiz. • İş gücünün donanımının artırılmasına öncelik vereceğiz. • Tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinde, üretimdeki dönüşümün istihdam kayıplarına yol açmasına engel olacağız. • İş arayanlar ve iş olanakları arasındaki eşleşmelerin hızlı ve etkin şekilde gerçekleştirilmesini sağlayacağız.

YATIRIMLAR İÇİN ELVERİŞLİ BİR İKLİM Kurumsal Düzenlemeler 
• İş yapma ortamını iyileştirerek yatırımların hızla artmasını sağlayacağız. • Bağımsız denetleme ve düzenleme kurumlarının kurumsal itibarlarını yeniden tesis ederek yatırımları güvence altına alacağız. • Yatırım yeri tahsisini kolaylaştırıcı adımlar atacak, bürokratik engelleri kaldıracağız. • Yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla “piyasaya giriş ve çıkış” yüklerini azaltacağız, işlemleri basitleştirerek hızlandıracağız.

Yatırımlar İçin Akılcı Teşvik Sistemleri 
• Akılcı bir teşvik sistemiyle, bilgi yoğun sektörleri destekleyecek, kadın ve gençlerin iş gücüne katılımını artıracağız. 46 • Doğa duyarlılığını ve enerji verimliliğini artıracak yüksek katma değerli bir üretim stratejisini hayata geçireceğiz. • Hedef odaklı, KOBİ’leri önceleyen, sadeleştirilmiş bir teşvik programı uygulayacağız. • Yeni teşvik ve destek programının İnternet üzerinden tek noktadan erişilebilir olmasını sağlayacağız. • Kalkınma Ajansları bünyesinde kurulacak olan KOBİ Destek Ofisleri uzmanlarının KOBİ’leri kuruluşlarından itibaren teşvik sistemi konusunda bilgilendirmelerini sağlayarak teşvik sisteminin etkinliğini artıracağız. • Performans ve proje odaklı bir teşvik dağıtım anlayışı benimseyeceğiz. • İlk yüz günde yapılacak teknik çalışmalarla ölçek artırma potansiyeli olan işletmeleri belirleyecek, bu işletmelere yönelik özel teşvik programları tasarlayacağız.

ŞİRKETLER VE KOBİ’LER Finansmana Erişimin Kolaylaştırılması • KOBİ’lere, ödedikleri vergi ve sigorta primi tutarında faizsiz işletme kredisi vereceğiz. • KOBİ’lerin sermaye piyasalarına erişimini etkinleştirecek, finansman yöntemlerinin çeşitlenmesini ve daha sağlıklı bir yapıya kavuşmasını sağlayacağız. • Kredi Garanti Fonu’nun kullanımını etkinleştirerek, sermaye artırımı sağlayacağız. • KOBİ’lere sağlanacak kredi desteklerinin üretimde dönüşüm stratejileri ile uyumlu olmasını gözeteceğiz. • Yüksek teknolojiye odaklı yatırımlara, yeşil projelere, kadın girişimcilere ve genç girişimcilere verilen şirket kredilerine özel teşvikler sağlayacağız. • Gerekli yasal düzenlemeleri yaparak risk (girişim) sermayesi şirketlerinin kurulması ve yaygınlaştırılmasını destekleyeceğiz.
• Girişim finansmanı sağlamak için kamunun katılımı ve öncülüğünde ‘’fonların fonunu’’ geliştireceğiz.


KOBİ’ler ve Şirketler Kamunun Birikiminden Yararlanacak 
• Halkbank’ı özelleştirmeyecek, KOBİ’lerin ve esnafın ihtisas bankasına dönüştüreceğiz. • Kalkınma Bankası’nı Devlet Yatırım Bankası’na dönüştürerek özellikle yerel gereksinimleri ve KOBİ ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde yeniden yapılandıracağız. • Devlet Yatırım Bankası’nın, finansmanın yanı sıra proje finansman danışmanlığı hizmetleri de vermesini sağlayacağız. • Türk Eximbank’ın işlev ve etkinliğini ihracat yoğunluklu KOBİ’lere yönelik olarak artıracak, kullandıkları araçları çeşitlendireceğiz. • Kuracağımız “Teknobank” ile teknoloji gelişme bölgelerinin etkinliğini artıracak; yenilikçiliği, teknoloji yatırımlarını ve adaptasyonunu, yeni teknoloji tabanlı ürünleri ve e-ticaret faaliyetlerini destekleyeceğiz.

SANAYİYİ DESTEKLEYEN KAMU POLİTİKALARI 
• Enerji, ulaşım ve iletişim maliyetleri üzerindeki vergi yükünü azaltarak imalat sanayisinin rekabet gücünü artıracağız. • Kamu alımlarında, uluslararası hukuk çerçevesinde, yerli ara mallarla üretime öncelik tanıyacağız. • Kamu alımlarında, kamu ihale mevzuatını gözeterek, tedarik bütçelerinin %15’ini kadın girişimciler ve genç girişimcilerin kurduğu firmalardan yapılacak alımlar için kullanılması yönünde düzenlemeler yapacağız.

ŞİRKETLERİN VE İŞLETMELERİN KÜRESEL REKABET GÜCÜNÜN ARTIRILMASI 
• KOBİ’lerin yeni teknoloji temelli dönüşümlerini hızlandırarak, teknoloji yoğun ürün ve üretim süreci geliştirmelerini sağlayacağız. • Kayıt dışılığı önleyeceğiz, rekabet gücünü artırıcı vergi reformunu gerçekleştireceğiz. 48 • Katma değeri düşük ve yenilenmesi güç sektörlere teşvikleri kaldıracağız. • Şirket birleşme ve alımlarını özendireceğiz. Bu sayede ölçek ve kapsam fırsatlarından faydalanılmasını ve teknolojik olanakların paylaşımını sağlayacağız. • Gümrük Birliği’nin derinleştirilmesini ve ülkemiz için refah arttırıcı şekilde yeniden müzakere edilmesini sağlayacağız. • Transatlantik Ticaret ve Yatırım Anlaşması (TTIP) görüşmelerinde aktif rol alabilmek için AB ile müzakereleri hızlandıracağız.

ŞİRKETLERİN DEĞER ZİNCİRİNDE KATMA DEĞERİ YÜKSEK ÜRETİM AŞAMALARINA GEÇİŞİ
 • Ar-Ge faaliyetlerinin üretim odaklı ve tasarım sürecini kapsayacak şekilde yürütülmesini sağlayacağız. • Ürün ve süreç tasarımını Ar-Ge faaliyetleri kapsamına dâhil edeceğiz. • Türk Tasarım Danışma Konseyi’ni daha etkin hale getireceğiz. • Tasarım Strateji Belgesi’ni titizlikle uygulayacağız. • Bu strateji kapsamındaki tasarım politikalarının yürütülmesi için • “Türkiye Tasarım Enstitüsünü” kuracağız.

İSTİHDAMA YÖNELİK DOĞRUDAN POLİTİKALAR GELİRLERİN ARTMASINA YÖNELİK DOĞRUDAN DÜZENLEMELER 
• Asgari ücret üzerindeki gelir vergisini kaldıracağız. • Asgari ücreti 1500 TL düzeyine çıkaracağız. • Asgari ücret artışının belirlenmesinde enflasyon ve refah artış payı toplamının dikkate alınmasını sağlayacağız.

İŞ GÜCÜ VE İSTİHDAM Pasif İş Gücü Politikaları • İşsizlik Fonu’ndan yararlanma koşullarını yarı yarıya kolaylaştıracağız. 49 • İşsizlik Sigorta Fonu’nun amacına uygun şekilde kullanılmasını teminat altına alacağız. • İşsizlik Fonu’nun yönetimini özerkleştirecek ve fon yönetiminde sosyal tarafların temsilini artıracağız. • İşsizlik Fonu’nun şeffaf ve etkin olarak denetlenmesini sağlayacağız.

Aktif İş Gücü Politikaları 
• İş-Kur ile Mesleki Yeterlilik Kurumu iş birliği içerisinde vasıfsız isçilere beceri kazandırmaya dönük uzun vadeli bir eğitim programı uygulayacağız. • Program kapsamında, 800 bin işsiz yurttaşımızı, asgari ücret karşılığında ödeme alacakları 9-12 aylık eğitim programlarına kademeli olarak yerleştireceğiz. • Programı bitirdikten sonra yeni işe giren kadınlar ve 18-29 yaş arasındaki erkekler için 4 yıl boyunca; 29 yaş üzeri erkekler için 3 yıl boyunca sigorta işveren primlerinin kamu tarafından desteklenmesini sağlayacağız. • Uzmanlaşmış Meslek Edindirme Merkezleri (UMEM) sertifika programlarının çeşitliliğini, işverenlerin ve iş piyasasının ihtiyaçlarının yanı sıra yeni büyüme stratejimiz doğrultusunda şekillendireceğiz. • Sektör öncüleri, STK’ler ve kamu ortaklığıyla başlatılacak teknoloji, sayısal ve finansal okuryazarlık eğitim seferberliği ile iş gücünün genel beşeri sermaye birikimlerini yeni büyüme stratejimizle uyumlu hale getireceğiz.
BİLGİ EKONOMİSİ ATILIMI BİLGİ TEKNOLOJİLERİ • Yeni teknoloji atılımında kamunun sürükleyici bir güç olmasını sağlayacağız. • Bilgi teknolojilerinde sadece tüketen değil, aynı zamanda üreten ülke olacağız. 50 • Bilgi ekonomisine dönüşüm için yeni teknoloji ve Ar-Ge alanları ile eğitim başta olmak üzere sosyal gelişmeyi kapsayan yapısal reformları gerçekleştireceğiz.

EĞİTİMİN EKONOMİYLE BAĞLANTILARININ GÜÇLENDİRİLMESİ 
• Bilgi ekonomisine geçmek için eğitimde eşit fırsatların ve koşulların yaratılmasını sağlayacağız. • İş gücümüzün yeni teknolojilere uyum sağlamasına dönük olarak, tüm çalışanları mesleki eğitim ve hayat boyu öğrenme olanaklarına • kavuşturacağız. • Bilim, teknoloji ve eğitim alanlarında uzaktan eğitim olanaklarını kullanarak yurt içi ve yurt dışındaki uzmanların deneyimlerinden • yararlanacağız. • Okul öncesi eğitimi bilgi ekonomisine geçiş için nitelikli ve kapsayıcı bir hazırlık süreci olarak geliştireceğiz. • Küresel rekabet gücünü artırmak için erken yaşlardan itibaren en az bir yabancı dilin iyi düzeyde öğrenilebilmesini sağlayacağız. • Zorunlu eğitimin tüm kademelerinde bilişimin yerini artıracağız.

AR-GE VE YENİLİKÇİLİK ÇALIŞMALARI 
• Ar-Ge harcamalarının GSYH içindeki payını, AB standardı olan %3 düzeyine çıkaracağız. • Teşvikleri finansman aracı olmaktan çıkaracağız. Ar-Ge teşviklerini etkinleştirecek ve üretim ve bölgesel ihtiyaçları gözeterek düzenleyeceğiz. • Ar-Ge desteklerine erişimi kolaylaştırmak ve desteklerin etkinliğini artırmak için kurumlar arası form ve süreç farklılıklarını ortadan kaldıracak, eşgüdümü sağlayacağız. • AB ülkelerinin ‘’akıllı uzmanlaşma’’ stratejisini bölgesel ekonomilere uyarlayacağız. Bölgesel Ar-Ge politikalarını bu stratejiye göre oluşturacağız.
• Kamu araştırma kurumlarının kapasite ve sayısını artıracağız ve etkin kamu desteğiyle kamu araştırma kurumları – üniversite – sanayi işbirliği modelini geliştireceğiz. • Ar-Ge faaliyetlerini kurumsallaştıracak, yeni uluslararası Ar-Ge ortaklıkları kuracağız. • Bilişim ve teknoloji alanında kamu politikaları geliştirmek ve harcamaların etki analizini yapmak üzere bir veri bankası oluşturacağız.

Ar-Ge Merkezleri 
• Teknoloji Geliştirme Bölgeleri, Teknoloji Geliştirme Merkezleri ve İş Geliştirme Merkezleri’ni yeniden yapılandırarak “Bölgesel İş ve Teknoloji Geliştirme Merkezleri” kuracağız. • Merkezlerin işleyişini düzenleyen mevzuatı basitleştireceğiz. • Merkezlerin bölgelerin özellikleri göz önüne alınarak belirlenecek sektörel uzmanlıklar geliştirmelerini sağlayacağız. • Bu merkezlerde üretim teknolojileri, iş ağı ve pazar geliştirme, ihracat ve insan kaynakları alanlarında destek sağlayacağız.

Bilişim Reformu 
• Yerli yazılım üretimini teşvik edecek, yazılım sektörünün büyümesi için destek vereceğiz. • Bilişim sektörüne yönelik güçlü bir talep oluşmasını kamu desteğiyle sağlayacağız. • Bilişim alanında ara elemanı eğitimine öncelik vereceğiz. • UMEM kapsamında üniversite mezunu genç işsizlere bilişim eğitimi vererek istihdam yaratacağız. • Yazılım ihracatını engelleyen dolaylı vergileri kaldırarak bilişim sektörünün uluslararası rekabet gücünü artıracağız.

KOBİ’LERDE BİLİŞİM DÖNÜŞÜMÜ 
• Bilgi ekonomisine dönük yapısal reformlardan KOBİ’lerin faydalanmasına öncelik vereceğiz. • KOBİ’lerin İnternet temelli üretim ve satış yapmasına yönelik teşvikler uygulayacağız. 52 • E-ticareti kolaylaştırıcı alternatif ödeme sistemlerinin geliştirilmesini ve elektronik fatura kullanımının yaygınlaştırılmasını sağlayacak mevzuat değişikliklerini gerçekleştireceğiz. • KOSGEB kanalıyla KOBİ’lerin e-dönüşümlerine yönelik destek ve teşvik sağlayacağız. • KOBİ’lerin bulut bilişimi, e-tedarik, e-stok yönetimi ve veri merkezlerini kullanmalarını teşvik edeceğiz. • Sayısal okuryazarlık eğitim seferberliğinde KOBİ çalışanlarına öncelik vereceğiz.

BİLİŞİMDE ATILIM Altyapıya Daha Fazla Yatırım 
• Yeni teknoloji atılımında kamunun sürükleyici bir güç olmasını sağlayacağız. • Tüm yurttaşlarımızı ucuz ve hızlı geniş bant İnternet erişimine kavuşturacağız. • Evrensel Hizmet Fonu’nu amacına uygun kullanacağız. • İnternet erişimini en düşük maliyetle sunmak için gereken fiber optik ve yeni nesil şebeke altyapı yatırımlarını yapacağız. • İnternet altyapısının sağlanmasında tüm eşitsizlikleri ortadan kaldıracağız. • Kamu altyapı yatırımlarının, bilişim hizmetlerinin eşgüdümü ve finansmanın yanı sıra bilgi ve teknolojinin kullanımında da etkin bir rol üstlenmesini sağlayacağız. • E-devlet hizmetlerinin yaygınlaştıracak, daha etkin kullanılmasını destekleyeceğiz.

Yasal Düzenlemeler 
• Yeni teknolojilerin tüm sektörlere ve işletmelere yayılmasını destekleyecek politikalar geliştirecek, bu alandaki yasal engelleri kaldıracağız. • Fikri ve sınai mülkiyet haklarının korunmasına yönelik adımlar atacağız. • Patent sistemini temel araştırma çıktılarının teknolojiye aktarılması ve 53 ürüne dönüşmesi için yeniden tasarlayacağız. • İnternet’e dair düzenlemeleri; kullanıcıların, içerik sağlayıcıların, özel sektör ve STK’lerin görüşlerini alarak yapacağız. • Kişisel verilerin korunmasında, kamuya tanınan her türlü istisnayı kaldıracağız. • Veri Koruması Kurulu’nun bağımsız olmasını sağlayacağız. • Bulut bilişim ve veri merkezi hizmetlerinin genel güvenliğinin sağlanması ve bu hizmetlerin özel güvenlik denetimlerine tabi tutulmasına yönelik yasal düzenlemeleri yapacağız

GİRİŞİMCİLİK EKOSİSTEMİ 
• Yurt dışında girişimcilik konusunda deneyim kazanmış yurttaşlarımızın Türkiye’deki girişimcileri desteklemesini sağlayarak bu konudaki yetenek ve bilgi havuzunu genişleteceğiz. • Üniversite, sanayi ve kamu ortaklığında verilecek ‘’tekno-girişim’’ eğitimleri ile ileri teknoloji alanına ilgi duyan üniversite mezunlarının girişimci olmalarını destekleyeceğiz. • Türkiye Girişimcilik Konseyi yerine Girişimcilik Bakanlığı kuracağız. • Sadece yüksek lisans eğitimi ve Ar-Ge ile ilgilenecek olan ‘’Girişimcilik • Üniversiteleri’’ kurulması yönünde yasal düzenlemeleri yapacağız. • Eşgüdümünü girişimcilik üniversitelerinin sağlayacağı ve her bölgenin sektörel farklılıklarının gözetileceği ‘’Girişimcilik Okulları (Fabrikaları)’’ kuracağız. • Bu okullarda, yaşam boyu eğitim merkezleri, kuluçka merkezleri, profesyonel destek birimleri ve tam donanımlı atölyelerin bulunmasını sağlayacağız. • Tüm üniversitelerde girişimcilik ve yenilikçilik (inovasyon) eğitimlerinin artıracağız.

TARIM YENİ BİR KIRSAL KALKINMA ANLAYIŞI 
• Tarım üretiminin, başta turizm olmak üzere alternatif sektörlerle desteklendiği yeni bir modele geçişi sağlayacağız. 54 • Ekolojik turizm, kırsal spor, sağlık ve sosyal etkinliklere yönelik yatırımları vergi indirimleri ve yarı yarıya hibelerle destekleyeceğiz. • Doğal tarım alanlarını ve organik tarım üretimi yapan çiftlikleri, kent yaşamından uzaklaşmak isteyen yurttaşlarımız için alternatif yaşam alanları olarak geliştireceğiz. • Aile çiftçiliğini başta sağlık turizmi olmak üzere yeni sektörlerle entegre ederek, çağdaş kırsal kalkınma alanları yaratacağız. • Büyük kentlere yakın kırsal bölgelerde, tarım ve ekolojik çeşitlilik siteleri ile botanik bahçeleri kurarak bu bölgeleri çekim alanları haline getireceğiz.

ÇİFTÇİLERE EKONOMİK DESTEK 
• Çiftçinin üretim amaçlı olarak kullanacağı mazotun litresini 1,5 TL’ye düşüreceğiz. • Tarım sektöründe çalışanların sosyal güvenlik primlerini 30 yaşına kadar Hazine’den karşılayacağız.  • Teşvik edilecek tarım ürünlerini bir yıl önceden açıklayacağız. • Başka geliri olmayan çiftçiye, hane başına, asgari ücret düzeyinde gelir garantisi sağlayacağız. • Aile işletmeleri ve küçük çiftçilerin, ürünlerini doğrudan tüketicilere satmalarını sağlayacak kurumsal düzenlemeleri yapacağız. • Geçici tarım işçilerinin sosyal güvenliğini devlet güvencesi altına alacağız.

TOPRAK REJİMİ 
• Hazine arazilerinin tarım üretimine kazandırılması ve toprak toplulaştırma faaliyetlerini, kuracağımız Arazi Edindirme Ofisi eliyle yürüteceğiz. • Hazineye ait arazileri, tarım üretimi potansiyeli açısından yeniden değerlendirecek, sınıflandıracak ve kademeli olarak üretime kazandıracağız. • Uygun hazine arazilerinin, belirlenen ilkeler doğrultusunda tarım faaliyetlerinde kullanılmak üzere 49 yıllığına kiralanabilmesini sağlayacağız.
• Toprak toplulaştırma faaliyetlerinde tarımsal etkinliklerin sürdürülebilir olmasını destekleyecek bir modeli uygulamaya koyacağız. • Toprak toplulaştırmadaki kıstasları bölgesel farklılıkları ve ürün çeşitliliğini dikkate alarak belirleyeceğiz. • Mera alanlarını ıslah edecek, meraların amacının dışında kullanılmasına izin vermeyeceğiz. • Mera yönetim birliklerini etkinleştirecek, yem bitkisi ekimlerini tamamlayacak ve meraları kullanan çiftçilerin eğitimlerini gerçekleştireceğiz.

TARIMSAL VE HAYVANSAL ÜRETİM MERKEZLERİ Kurumsal Yapı 
• Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü bünyesinde faaliyet gösteren tüm merkezi ve bölgesel araştırma enstitülerini bir çatı altında toplayarak eşgüdüm içerisinde çalıştıracağız.

Ar-Ge Çalışmaları 
• Yeni üretim teknikleri ve yeni ürünler konusunda, çiftçilere görerek öğrenme olanağı sağlamak amacıyla uygulama bahçeleri, ahırları vb. alanlar kuracağız. • Kurum bünyesinde bölgesel bazda araştırmalar yapılabilmesi için, mevcut laboratuvarları çağın gerekliliklerine göre güncelleyecek, yeni laboratuvarlar kuracağız. • Çiftçi ve işletmelerin Ar-Ge süreçlerine ortak projeler geliştirerek dâhil olmalarını sağlayacağız. • Bölgesel araştırmaları bir veri tabanında toplayacağız. Araştırmaların çıktılarını ekonomik değer üretme ve nihai ürün geliştirmeye katkı sağlama potansiyelleri çerçevesinde ele alacağız. • Teknik Destek ve Altyapı Desteği • Kurum bünyesinde makine ve donanım parkları kurarak küçük çiftçilerin ve işletmelerin teknolojik yatırımlara finans ayırmadan büyümelerine olanak tanıyacağız.
• Kurum çalışanları aracılığıyla çiftçilere ve küçük üreticilere, ziraat ve gıda mühendisliği başta olmak üzere gereken uzmanlık desteğini vereceğiz.

GIDA GÜVENLİĞİ 
• Topraklarımızın kontrolsüz ve yasa dışı bir biçimde tarım araştırmaları için bir laboratuvar gibi kullanılmasına izin vermeyeceğiz. • GDO’lu ürünlerin piyasaya sürülmesi ve kullanılmasına ilişkin her türlü yasal denetimi eksiksiz olarak gerçekleştireceğiz. • Toprak yapımıza uygun yerel tohumların geliştirilmesi için gen laboratuvarları kuracağız, bu konudaki kapasiteyi artıracağız. • Tohum üretiminin sertifikasyon sürecini, tüketici haklarını gözetecek ve uluslararası kalite standartları uyarınca hareket edecek özerk bir yapıyla yürüteceğiz. • Tarım desteklerinde ve hibelerde doğal ve organik tarıma dönük üretim faaliyetlerine öncelik vereceğiz.

BİO-ÇEŞİTLİLİĞİN KORUNMASI VE GELİŞTİRİLMESİ 
• Bio-çeşitliliğimizi, gelecek nesillere ve doğaya karşı yükümlülüğümüz olduğu anlayışından hareketle koruyacağız. • Bio-çeşitlilik alanında çalışan STK’leri destekleyecek ve karar mekanizmalarına dâhil edeceğiz. • Bio-çeşitliliği korumak amacıyla, gen bankası, gen laboratuvarı ve uygulama merkezlerinden oluşan bir yerleşke oluşturacağız. Bu yerleşkenin Tarımsal ve Hayvansal Araştırma Merkezleri ile eşgüdüm içerisinde çalışmasını sağlayacağız.

ÇAĞDAŞ BİR KOOPERATİFÇİLİK MODELİ 
• Kooperatif modelini bir bütün içerisinde ele alacak, kooperatif, birlik ve merkez birliklerini uyumlu çalışabilecekleri ortak bir üretim modeli çerçevesinde bütüncül bir yaklaşımla destekleyeceğiz. • Birlikler ve merkez birliklerini, insan kaynağı, sermaye, üretim teknikleri, üretim ve dağıtım donanımı açısından nihai ürün üretebilecek kapasiteye erişebilmeleri için destekleyeceğiz.
• Kooperatiflerin siyasi etkiden arındırılması ve tarım ekonomisinin belirleyici aktörleri arasında yer alabilmeleri için özerkliklerini teminat altına alacağız. • Tam gün eğitim çerçevesinde tüm öğrencilere sunulacak sıcak öğle yemeği projesini kadın istihdamı ve yerel tarımsal girdilerin kullanılmasını önceleyerek hayata geçireceğiz.


Pazara Erişim 
• Üreticinin nihai üründen elde edilen kârdan hak ettiği payı alması ve tüketicinin sağlıklı ürünlere uygun şartlarda erişebilmesi için pazarda tekelleşmenin önüne geçecek, adil rekabet koşullarını sağlayacağız. • Perakende sektöründe, büyük işletmelerle rekabet güçlüğü çeken esnaf ve zanaatkârları bölgesel kooperatifler yoluyla kurumsal bir yapı altında toplayacağız. • Merkez birlikleri yoluyla kurulacak zincir marketler aracılığıyla, tarımsal ürünlerin nihai tüketiciye ulaştırılmasını, esnaf ve sanatkârların ulusal zincirlerle rekabet edecek güce kavuşmasını sağlayacağız.

ESNAF VE SANATKARLAR DESTEK VE TEŞVİKLER 
• Esnafımıza, ödediği yıllık vergi ve prim miktarı kadar sıfır faizli kredi kullandıracağız. • KOSGEB’in proje özelindeki desteklerini artıracak, iş yerine özel uygulamaların önünü açacağız. • Esnafın da şirketler gibi kira, araç gideri vb. iş yeri masraflarını vergiden düşebilmesini sağlayacağız. • Kredi Kefalet Kooperatifleri’ni güçlendirecek, kredi miktarlarını artıracağız. • Esnafın düşük faizli ve uzun vadeli kredilerle kira öder gibi kendi dükkânının sahibi olmasını sağlayacağız.
• Esnafın konsept çarşılar ve sanayi siteleri halinde örgütlenmesine destek olacak, ortak malzeme ve hizmet kullanımı ile esnafın giderlerini düşüreceğiz. • Esnafın kurduğu kümelenme şirketlerine vergi avantajı sağlayacağız. • Tarihi çarşıları özerk yapıya kavuşturacak, özel teşviklerden yararlanmalarını sağlayacağız.

ADİL PİYASA KOŞULLARI 
• Adil rekabet ortamı sağlayarak esnafı koruyacak düzenlemeleri hayata geçireceğiz. • Belediyelerin esnafla rekabet etmesini önleyeceğiz. • Esnafın iş yerinden dinlediği radyodan telif hakkı alınması uygulamasını kaldıracağız.

TAM SOSYAL GÜVENCE 
• Emekli olmuş ancak işine devam eden esnafa Sosyal Güvenlik Destek Primi ödetmeyeceğiz. • Prim borcu olan esnafın da sağlık hizmetlerinden faydalanmasını sağlayacağız. • Esnafın da diğer çalışanlarla aynı sürede emekli olmasını ve aynı haklardan yararlanmasını sağlayacağız.

KAMU ÖNCÜLÜĞÜ 
• Esnafa sadece mali değil, stratejik destek de vereceğiz. • Esnafın rekabet gücünü artıracak iş modellerinin geliştirilmesine katkı sağlayacağız. • Özel bir statü ile ülkemizde yaşayan Suriyelilerin vergiden ve yasal yükümlülüklerden muaf şekilde iş yaparak haksız rekabet etmesini önleyeceğiz.

YASAL DÜZENLEMELER 
• Yönetici konumundaki esnafın milletvekili seçilemediği takdirde görevine geri dönebilmesi için yasal düzenlemeleri hayata geçireceğiz.
• Esnaf Bakanlığı kurarak esnafın sorunlarına siyasette geniş yer bulmasına olanak tanıyacağız. • Ruhsatlandırma işlemlerinin esnaf odaları tarafından yapılmasını sağlayacağız.

TURİZM Sürdürülebilir turizm stratejisi • Dört mevsime ve ülkenin tüm potansiyel bölgelerine dağılan, sürdürülebilir bir turizm sektörü yaratacağız. • Yerli tur operatörlerini doğrudan destekleyeceğiz. • Ucuz fiyatlandırma politikasına esir olmadan, özgün turizm ürünlerini markalaştırarak sektörün dış rekabet gücünü yükselteceğiz. • Katılımcı bir tanıtım stratejisi ile tüm bölgelerimizi tanıtacağız.

Turizmde çeşitliliK
 • Sadece deniz turizmini değil, doğa ve kültür gibi alternatif turizm alanlarını da destekleyeceğiz. • Kış turizmi potansiyelini artıracak altyapı ve tesisleri kuracağız. • Festival, fuar ve kongre turizmine özel destek vereceğiz. • Kaplıca ve hidroterapi merkezi yatırımlarına ve sağlık turizmine yönelik tesislere teşvik vereceğiz.

Nitelikli İŞ GÜCÜ
 • Turizm eğitimine yerel yönetimlerin, odaların ve turizm örgütlerinin dâhil olmasını sağlayacağız. • Turizm eğitimini çeşitlilik hedefine göre yeniden yapılandıracağız. • Eğitimli çalışanların sigorta primlerinde “düşük sezon” indirimleri yapacağız. 60 • Turizm eğitimi alanlar için istihdam projeleri geliştireceğiz.

YASAL DÜZENLEMELER
 • Seyahat acentelerinin çalışma yasasını yeniden düzenleyeceğiz. • Seyahat acenteleri denetim yetkisini TÜRSAB’a vereceğiz. • Umre ve hac hizmetlerini, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın gözetiminde, yalnızca seyahat acenteleri ile yürüteceğiz. • Okullarda kademeli tatil dönemi uygulamasıyla iç turizmde istikrarlı müşteri kapasitesini artıracağız.

Çevre DOSTU TURİZM 
• Yerel yönetimler eliyle bütün kıyı bölgelerimizin imar planlarını çevre duyarlılığıyla hazırlayacağız. • ÇED raporlarının bilimsel ve tarafsız olarak hazırlanmasını yasal güvence altına alacağız. • Doğa korumada yetki ve görev karmaşasını bitireceğiz.

ENERJİ TEMEL İLKELER
 • Yerli kaynaklara öncelik veren, insan odaklı ve sürdürülebilirliği önceleyen bir enerji politikası benimseyeceğiz. • Enerji politikalarını; dış politika, güvenlik ve ekonomi politikaları, sanayi ve tarım politikaları ve çevre politikası ile bütünleşik bir planlama çerçevesinde geliştireceğiz. • Enerjinin çeşitlendirilmiş kaynaklardan ve ekosisteme zarar vermeden sağlanmasını gözeteceğiz. • Tüm tüketicilerin, kaliteli ve yeterli enerjiye, sürekli şekilde ve ödenebilir koşullarda ulaşabilmesini sağlayacağız. • Enerji ihtiyacının karşılanmasında, enerji arzının abartılı biçimde artırılması yerine enerji verimliliğinin yükseltilmesini esas alacağız.

ÇEVREYE VE TOPLUMA DUYARLI ENERJİ POLİTİKASI 
• Çevre ve toplumla uyumsuz, yerel paydaşların karşı çıktığı projeleri uygulamaya koymayacağız. • Verimli tarım arazilerinde, ormanlarda, zeytinliklerde, balık üreme havzalarında ve SİT alanlarında enerji santrali kurmayacağız. • Tüm projelerde fizibilite çalışmalarını ve uluslararası standartlara uygun Çevresel Etki Değerlendirme Raporlarını (ÇED) istisnasız ön koşul haline getireceğiz. • Havza planlaması kapsamında yer almayan, ÇED ölçütlerine uymayan, eko-sistemi tahrip eden hiçbir HES projesine onay vermeyeceğiz. • ÇED raporu ve EPDK lisans tadilat başvurularında; yakıt değişimine, yerli kömürden ithal kömüre geçişe ve istismara dönük kapasite artırımlarına izin vermeyeceğiz.

ENERJİDE BAĞIMSIZLIK VE KAYNAK ÇEŞİTLİLİĞİ 
• Ekonomimiz üzerindeki en büyük yük ve cari açığın temel nedeni olan giderek artan enerji ithalatını kademeli olarak azaltacağız. • Enerjide dışa bağımlılığın yarattığı dış politika ve güvenlik sorunlarını ortadan kaldıracağız. • Az sayıda ülkeye çok yüksek oranda bağımlı olduğumuz mevcut yapıyı, kaynak çeşitlendirerek hızla değiştireceğiz. • Dışa bağımlı fosil yakıtların, enerji tüketiminde ve elektrik üretimindeki payını düşüreceğiz. • Doğal gaz ve ithal kömüre dayalı santrallere kısıtlamalar getirerek bu kaynakların elektrik üretimindeki payını kademeli olarak azaltacağız.

Enerji Potansiyelinin Değerlendirilmesi 
• Mevcut elektrik tüketimimizin üç katından fazlasına karşılık gelen, ancak atıl konumda olan yerli ve, güneş enerjisi başta olmak üzere, yenilenebilir enerji kaynaklarımızın enerji üretimindeki payını artıracağız.
• Üretim potansiyelimizin sürdürülebilirlik ilkeleri çerçevesinde kullanılmasının önündeki tüm yasal engelleri kaldıracağız. • Kaynakların etkin kullanımı için gerçekçi bir enerji teşvik politikasını hayata geçireceğiz.

ENERJİ VERİMLİLİĞİ
 • Tüketim ve iletim verimliliğini ve güvenliğini artırmak için dağıtık enerji uygulamalarını yaygınlaştıracağız. • Kaçak elektrik kullanımını yoksul yurttaşlarımızı mağdur etmeden önleyeceğiz. • Enerji verimliliği yüksek ürünlerin üretimini teşvik ederek, akkor ampuller başta olmak üzere, enerji verimliliği düşük ürünlerin kullanılmasını kademeli olarak engelleyeceğiz. • Sanayileşme politikamızda enerji tüketimi düşük, katma değeri yüksek, ileri teknolojilere dayalı sanayi dallarının (elektronik, genetik, yazılım, nano-teknolojiler, uzay, havacılık vb.) gelişimine ağırlık vereceğiz. • Sayısı 7 milyonu bulan enerji verimliliği düşük bina stokumuzun, enerji tüketimini yarıya düşürecek kapsamlı bir iyileştirme projesini hayata geçireceğiz. • Binalarda yalıtım başta olmak üzere yapılacak iyileştirmelerin mali yükünün tamamını konut sahiplerine yüklemeyecek, etkin ve çağdaş teşvik modelleri uygulayacağız. • Yeni yapılacak binaların enerji verimliliği açısından AB standartlarına uygun olmasını sağlayacağız.

SEKTÖREL PLANLAMA
 • Her enerji alt sektörü için ayrı strateji belgeleri hazırlayacağız. • Ülke ölçeğinin yanı sıra, il ve bölge ölçeğinde de enerji kaynaklarının üretimi ve dağıtımına dönük planlama yapacağız. • Enerji talep tahminlerini bilimsel, gerçekçi bir temelde yeniden hesaplayarak tüketemediğimiz enerji kaynakları için ayrıca bedel ödemeyeceğiz. 63 • Doğal gaz depolama kapasitemizi yıllık tüketimimizin en az üçte birine yükselteceğiz. • Enerji Yönetimi ve Enerji Yatırımları • Kamunun enerji sektörüne yatırım yapmasını kısıtlayarak, enerjide arz güvenliğimizi tehdit eden mevcut mevzuatı değiştireceğiz. • Enerji yatırımlarını, kamunun inisiyatifi, planlaması ve denetimi çerçevesinde yapacağız. • Özel sektörün uluslararası standartlara uygun olarak ve Kamu İhale Kanunu çerçevesinde, hakça rekabet edebileceği bir yapı kuracağız. • Kamunun kârlı kurumlarının, “seçilmiş” bazı şirketlere, düşük bedellerle aktarımını durduracağız. • Enerji sektöründe kamu kurumlarını küçültme, parçalama, işlevsizleştirme ve özelleştirme politikalarına son vereceğiz. • Kamu kuruluşlarını ehliyete, liyâkata ve verimlilik ilkelerine göre yöneterek etkinleştirecek, özerkleştirecek ve güçlendireceğiz. • Doğal gaz ve petrol arama, üretim, iletim, rafinaj, dağıtım ve satış faaliyetlerini bütünleşik bir yapı içinde sürdürmek amacıyla BOTAŞ ve TPAO’yu, Türkiye Petrol ve Doğal Gaz Kurumu bünyesinde birleştireceğiz. • Elektrik üretim, iletim, dağıtım faaliyetlerinin bütünlük içinde yürütülmesi için EÜAŞ, TEİAŞ, TEDAŞ ve TETAŞ’ı Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) bünyesinde birleştireceğiz.


TÜKETİCİLER
 • Elektrik yoksulluğu çeken yurttaşların asgari tüketimlerini kamu güvencesi altına alacak, 4 kişilik yoksul bir aile için aylık 230 kw/saat elektriği ücretsiz sağlayacağız. • Yüksek kükürtlü ve ısıl değeri düşük kömür dağıtımı yerine, altyapı bulunan her yerde yoksul ailelere ücretsiz doğal gaz temin edeceğiz. • Yerli ve yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki paylarını yükselterek ve enerji verimliliğini arttırarak doğal gaz ve elektrik fiyatlarını ödenebilir seviyelere çekeceğiz. 64 • Bu politikalarla kaçak elektrik kullanımını en aza indirecek, kayıp kaçak bedeli ödemek durumunda kalan yurttaşların uğradığı haksızlığı gidereceğiz. • Benzindeki yüksek vergileri düşürerek ülkemizde üretilen benzinin tamamının ülke içinde tüketilmesini sağlayacak, otogaz ithalatını azaltacak ve benzin fiyatlarını düşüreceğiz. • Vergiden vergi alma (ÖTV üzerine KDV) uygulamasına son vereceğiz.

YERLİ İMALAT SANAYİSİ 
• Yerli imalatın geliştirilmesinde kamunun yönlendirici, teşvik edici ve denetleyici bir rol üstlenmesini ilke edineceğiz. • Enerji alanında Ar-Ge çalışmalarını, kamu, özel sektör ve üniversite iş birliği ile gerçekleştireceğiz.

ALT SEKTÖRLER Yenilenebilir Kaynaklar
 • Zengin yenilenebilir kaynaklarımızın, enerji ve elektrik tüketimimiz içindeki payını hızla arttıracak akılcı teşvik politikaları uygulayacağız. • Yenilenebilir enerji sektöründe ekipmanların yerli üretimi için köklü bir AR-GE ve teşvik politikası gerçekleştireceğiz.

Kömür 
• Kömür işletmeciliğinde kamuyu etkin kılacak, sektörü Türkiye Kömür İşletmeleri (TKİ) eliyle yeniden yapılandırılacağız. • Önemli kömür alanlarının, havza madenciliği kavramı temelinde yeniden projelendirilerek yapılandırılmasını sağlayacağız. • TKİ’yi tüm siyasi etkilerden arındırarak özerkleştireceğiz. • Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nü iş güvenliğini gözetecek ve iş güvenliği denetimlerini eksiksiz yapacak şekilde çağdaş bir yapıya kavuşturacağız.
• Linyit kaynaklarımızın, öncelikle elektrik enerjisi amaçlı değerlendirilmesini sağlayacağız. • Sektörde taşeron aracılığıyla faaliyet gösterilmesine kesinlikle izin vermeyeceğiz. • Termik santrallerin, çevre dostu ve yüksek verimlilik sağlayan teknolojilerle kurulmasını yasal zorunluluk haline getireceğiz. • Santrallerdeki üretim sürecinde, çevrimden elektrik, ısınma ve soğutma sağlanmasına dönük ‘kojenerasyon’ ve ‘trijenerasyon’ uygulamalarını teşvik edeceğiz. • Ülkemiz kömür kaynaklarının katma değerinin arttırılmasına yönelik Ar-Ge faaliyetlerini hızla artıracağız.

Nükleer Enerji 
• Nükleer teknolojiye, kategorik olarak karşı olmamakla birlikte, mevcut nükleer enerji teknolojilerine dayalı sorunlarını giderememiş riskli santrallerin kısa vadede ülkemizde kurulmasına izin vermeyeceğiz. • İhalesiz olarak gerçekleştirilen ve ÇED sürecinde ciddi hukuki sorunlar bulunan Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) anlaşmasını yerel ve uluslararası hukuk ilkeleri çerçevesinde yeniden gözden geçirerek; ülkemizin enerji bağımlılığını artıracağı ve güvenliği şüpheli olduğu için, hukuk çerçevesinde mümkün olursa, iptal edeceğiz. • Uzun vadede gerçekleştirilecek nükleer ve benzeri tüm enerji projelerinde, teknoloji transferinin, güvenliğin ve verimliliğin vazgeçilmez ön koşul olmasını sağlayacağız. • Bu alandaki teknoloji geliştirme çalışmalarını diğer kaynaklarda olduğu gibi yakından takip edecek, ülkemizin güvenli ve verimli enerji kaynaklarının geliştirilmesinde önde gelen ülkeler arasında yer alması için çalışacağız. • Başta 4. nesil reaktörler, füzyona dayalı santraller ve toryum konusunda dünyada bu alandaki gelişmeleri dikkatle izleyeceğiz. • İşletme güvenliği ile nihai atık sorununun çözümlendiği yönünde kesin bir kanaat edinene kadar, gelecek nesilleri de tehdit edebilecek uygulamaların ülkemizde denenmesine izin vermeyeceğiz.

TÜKETİCİ HAKLARI • Tüketici ve üretici haklarını bütüncül bir yaklaşımla gözeteceğiz. • Evrensel Tüketici Hakları’nın ve Tüketici Haklarının Korunması Hakkında Kanun'un tam ve eksiksiz uygulanmasını sağlayacağız. • Ürün güvenliği konusunda mevzuatın tam olarak uygulanmasını sağlayacak, denetimleri etkinleştireceğiz. • Tüketici haklarının güvence altına alınması için Tüketici Hakları Üst Kurulu’nu kuracağız. • Kalite denetimlerine etkinlik kazandıracağız. Tüketicilerin kullandıkları ürünlere ilişkin tam ve eksiksiz bilgilenme haklarını sonuna kadar gözeteceğiz. • Çağdaş ve etkin kooperatif modelleri ile tedarik zincirindeki ara kademeleri azaltarak tüketici fiyatlarını düşüreceğiz. • Kredi dosya masraflarının ve kart aidatlarının 10 yıl süre ile başvuru olmaksızın geriye dönük olarak iade edilmesini sağlayacağız. • Elektrik tüketiminde alınan kayıp kaçak ve sayaç okuma bedellerinin, abonelere doğrudan iadesini sağlayacağız.


TÜKETİCİ SAĞLIĞI • Genetik yapısı değiştirilmiş ürünlerin (GDO) ithalatı, üretimi ve tüketiminde mevzuatı AB standartları ile uyumlu hale getirecek ve kararlılıkla uygulayacağız. • Çocuklarımızın okullarda dengeli, yeterli ve sağlıklı beslenmesine yönelik gerekli önlemleri acilen alacağız, denetimini sağlayacağız. • Yasal düzenlemeler ve teşviklerle tüketim maddelerinin doğa dostu olmasını sağlayacağız.

KALİTE DENETİMLERİ 
• AB standartlarında bir akreditasyon sistemi ile kalite denetimlerine etkinlik kazandıracağız. • Mal ve hizmetlerin üretiminde standartların korunmasını ve kalite kontrolünün etkinleştirilmesini öngören mevzuatı kararlı şekilde uygulayacağız. • Ürün güvenliğini sağlayıcı önlemlere ağırlık verecek, ürün güvenliği mevzuatının tam olarak uygulanmasını sağlayacağız. • Tüketici haklarını üretici hakları ile birlikte koruyacağız. • Güvensiz ürünler konusunda kamuoyunun düzenli ve kapsamlı şekilde bilgilendirilmesini sağlayacağız.

HAK ARAMA VE BİLGİLENDİRME SÜREÇLERİ
 • Kuracağımız Tüketici Üst Kurulu yoluyla tüketicilerin, uğradığı zararları süratli, adil, ucuz ve kolay yöntemlerle tazmin etmesini sağlayacağız. • Tüketici Üst Kurulu’nda tüketici örgütlerine temsil hakkı vereceğiz. • Tüketici örgütlerinin destekleyecek ve teşvik edeceğiz. • Mağduriyetlerin giderilmesi için danışmanlık hizmetleri sunacağız. • Aldatıcı, yanıltıcı ve istismar edici tanıtımları engelleyecek önlemler alacağız. • Tüketicilerin kullandıkları ürünlere ilişkin tam ve eksiksiz bilgilenme haklarını sonuna kadar gözeteceğiz.

DAYANIŞMA VE SOSYAL ADALET
 Eşitsizlikle ve yoksullukla mücadele insani bir sorumluluktur. Yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sosyal gelişmenin sağlanması, aynı zamanda, bir ülkede demokrasiyi derinleştirmenin, ekonomik kalkınmayı hızlandırmanın ve toplumsal kaynaşmayı sağlamanın temel koşuludur. CHP eşitlikçi bir toplum yaratma ve sosyal gelişmeyi sağlama konusunda en iddialı ve en kapsamlı programları ortaya koyan siyasi partidir. Demokrasinin temeli özgür insandır. Siyasi özgürlükleri teminat altına almak, bireyin özgürleşmesi için gereklidir; fakat yeterli değildir. Özgür olmak için yurttaşlar ekonomik bakımdan bağımsız olmalı, gelirden adil pay almalı, toplumsal yaşamın hiçbir alanında ayrımcılıkla karşılaşmamalıdır. Yurttaşların siyasi ve ekonomik özgürlüğünü sağlamak sosyal devletin görevidir. Sosyal bakımdan yeterli gelişme sağlamayan bir ülkede hızlı ve sürdürülebilir ekonomik kalkınma gerçekleştirilemez. Yurttaşların sağlığını, eğitimini, güvenliğini en iyi şekilde gözeterek ekonomi için gerekli üretken ve vasıflı iş gücünü yaratmak sosyal devletin görevidir. Yoksulluğun ortadan kaldırılması ve eşitsizliklerin azaltılması sosyal dayanışmayı güçlendirecek, toplumsal gerilimleri azaltacaktır. Ülkemize siyasi istikrar, barış ve huzur getirecektir.

AKP’nin Sosyal Yardımları Türkiye’de sosyal devlet güçsüz ve yetersizdir. AKP’nin iktidarda olduğu son on üç yılda sosyal devleti güçlendirme yönünde önemli adımlar atılmamıştır. AKP iktidarının sosyal yardım harcamaları için bütçeden ayırdığı pay, AB ortalamasının ancak yarısı kadardır. Oysa ülkemizde yoksulluk düzeyi ve oranı bu ülkelerle kıyaslanmayacak kadar yüksektir. Sosyal yardımların yapılış biçimi, yardım alan yurttaşların onurunu zedeleyici niteliktedir. Sosyal yardımlar çok sayıda kurum tarafından, kuralsız, düzensiz, adeta gelişigüzel bir biçimde dağıtılmaktadır. Yoksul olmasına rağmen ilgili sosyal yardım kurumlarına doğrudan 69 başvurmayanlar yardımlara ulaşamamaktadır. Yurttaşlar, yardımların kalıcı olamayacağı kuşkusu ile yaşamaktadır. Yardım malzemelerinin alınması ve dağıtılmasında gereğinden yüksek, usulsüz harcamalarla ve yolsuzluk olaylarıyla karşılaşılmaktadır. Yapılan yardımlar, ihtiyaç sahiplerinin kendine yeter hale gelmesini hedeflememektedir. AKP Türkiye’yi, “oy karşılığı sosyal yardım” yaklaşımından hareket eden politikalara mahkûm etmiştir. AKP iktidarında sosyal devletin güçlendirilmesi ve daha adil bir toplumsal düzen yaratılması yolunda kayda değer bir ilerleme sağlanamamıştır. CHP sosyal devleti güçlendirerek sosyal adaleti sağlama hedefine öncelik vererek ulaşmayı amaçlamaktadır. Bu stratejiler; “kapsayıcı büyüme”, “bütüncül sosyal politika” ve “ön bölüşümdür.”


Kapsayıcı Büyüme
 Birleşmiş Milletler tarafından hazırlanan İnsani Gelişme Göstergesi, gelişmişliği kadınların statüsü, sağlık, eğitim, yoksulluk, istihdam, yurttaş güvenliği gibi ölçütleri dikkate alarak değerlendirmektedir. 2014 yılında BM tarafından yayınlanan bu göstergede, Türkiye dünya ülkeleri sıralamasında 69. sırada yer almaktadır. AKP iktidarı döneminde Türkiye, sosyal bakımdan dünyanın az gelişmiş ülkeleri arasında kalmaya mahkum edilmiştir. Çözüm, CHP’nin önerdiği “kapsayıcı kalkınma” stratejisidir. Kapsayıcı kalkınma dışlayıcı değil içericidir. Çünkü kapsayıcı kalkınma, ekonomik büyümenin, bireylerin yaşam kalitelerini iyileştirecek sağlık, iş, eğitim, temiz çevre ve sosyal destek politikalarıyla birlikte yürütülmesini öngörmektedir. Kapsayıcı kalkınmayı gözeten ekonomi politikaları; kadınlar, gençler, engelliler, yaşlılar ve emekliler başta üzere tüm dezavantajlı kesimler dikkate alınarak hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Kapsayıcı kalkınma stratejisi, ekonomik büyümenin getirilerinin, Türkiye’nin her yerine ve her toplum kesimine ulaşmasını sağlayacak eşitlikçi bir anlayışla dağıtılmasını öngörmektedir. Yeni ve artırılmış sosyal yatırımlar aracılığıyla sağlıklı, güvenceli ve çağımızın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donanmış, yaşam boyu öğrenme olanaklarından yararlanan yurttaşların yetişmesini öngörmektedir. Düşük vasıflı iş gücünün vasıflı iş gücüne, düşük katma değerli üretimin yüksek katma değerli üretime 70 dönüştürülmesini öngörmektedir. CHP “Sosyal Avrupa’nın” temelini oluşturan “kapsayıcı büyümenin” Türkiye’deki mimarı ve uygulayıcısı olacaktır. CHP ülkemizin ekonomik gelişmişliğini insani gelişmişliğe yansıtmakta ve BM İnsani Gelişmişlik Sıralamasında Türkiye’yi ilk 20 ülke arasına taşımakta kararlıdır.

Bütüncül Sosyal Politika 
Toplumuzda var olan eşitsizlikler çok yönlü ve çok boyutludur. Gelir ve servet dağılımındaki adaletsizlikler, eşitsizliğin ve yoksulluğun başlıca kaynağıdır. Toplumsal cinsiyet, yaşanılan yer, etnisite, din ve mezhep temelli farklıklar da eşitsizliklerin ve yoksulluğun kuşaktan kuşağa taşınmasında önemli rol oynamaktadır. Çoğu durumda bu etkenler bir arada bulunmakta, aynı kişileri ve aynı toplum kesimlerini aynı anda etkilemektedir. Örneğin ülkemizin geri kalmış bir yöresinde yaşayan yoksullar, dar gelirli olmanın dışında, kırsal ortamın, ataerkil değerlerin ve etnik kökene dayalı dışlanmanın getirdiği engellerin tümü ile karşı karşıya kalabilmektedir. İşte bu nedenle eşitsizlikle ve yoksullukla mücadele bütüncül bir sosyal politika anlayışını gerektirmektedir. Sosyal politikalar, yoksulluğun ve eşitsizliğin tüm boyutlarını dikkate alarak hazırlanmalı ve uygulanmalıdır. Bu amaçla kadınlar evde ve toplumda güçlendirilmelidir. Yoksul çocukların okul masrafları, üniversiteye hazırlık aşamasını ve üniversite eğitimini kapsayacak biçimde devlet tarafından karşılanmalıdır. Aynı hanede bulunan engellilerin, kronik hastalığı olanların ve geliri olmayan yaşlıların durumlarını ayrı ayrı gözeten sosyal destek programları geliştirilmelidir. Sosyal yardımlardan, Türkiye’nin ekonomik bakımdan geri kalmış bölgelerinde yaşayanlar öncelikli olarak yararlandırılmalıdır. CHP Aile Sigortası Programı, yoksulluğu tüm yönleri ile ele alan ve ortadan kaldırmayı hedefleyen bütüncül bir sosyal politika projesidir.

Ön Bölüşüm Eşitsizliklerin temelinde, çocukların doğum yeri, cinsiyeti ve annebabalarının eğitim durumu yani kişinin kendi tercihlerinden ve çabalarından tamamen bağımsız olan koşullar yatmaktadır. Türkiye’de eşitsizlik ve yoksulluk kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Yoksul çocuklar 71 kaliteli sağlık ve eğitim hizmetlerine ulaşamadıkları için yoksulluk döngüsü içinde kalmaktadır. Fırsat eşitliği yaratamayan eğitim sistemi, sosyal hareketliliği kısıtlamakta ve yeni kuşakların bir önceki kuşağa göre daha iyi koşullarda yaşamalarını sağlayacak olanakları sunmamaktadır. CHP, eşitsizliklerin yoğun olarak yaşandığı toplumumuzda, eşitsizlikleri kaynağında engelleyecek “ön bölüşüm” ilkesini benimsemektedir. Ön bölüşüm, tüm yurttaşlarımızın yaşamlarının başlangıcından itibaren ekonomik, sosyal ve kültürel fırsatlara sahip kılınması ilkesine dayanmaktadır. CHP, yurttaşlara eşit fırsatlar sunulmasıyla, doğum yeri ve anne-babanın eğitim durumu gibi koşulların yaşam fırsatları üzerindeki etkisinin en aza indirileceğinin bilincindedir. CHP’nin hedefi, tüm çocukların eşit hak ve fırsatlara sahip olarak hayata güçlü ve adil bir başlangıç yapmasını sağlamaktır. Çocukların, ellerinde olmayan koşullar nedeniyle eşitsizliğe mahkûm edilmelerini engellemektir. Güçlü bir ön bölüşüm sisteminin kurulması için sosyal yatırımların teşvik edilmesi, sağlık ve eğitim alanlarında nitelikli kamu hizmetlerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Eşitsizlik ve toplumsal adaletsizliklerle doğum öncesinden başlayarak mücadele edilmesi şarttır. Bir çocuğun hangi anne-babadan ve yurdumuzun neresinde doğduğunun, o çocuğun kaderini belirlemesine son verilmelidir.

CHP Aile Sigortası Programı 
CHP’nin güçlü sosyal devlet projesinin merkezinde “Aile Sigortası” bulunmaktadır. Aile Sigortası’nın temel hedefi, ülkemizde çağdaş bir sosyal güvenlik sistemi ve sosyal koruma ağı geliştirmektir. Hiçbir ayrım gözetmeksizin, tüm yurttaşlarımızı her türlü dışlanmışlıktan kurtarmaktır. CHP Aile Sigortası Programı ile yurttaşlarımızın kimseye muhtaç olmadan, bağımsız, özgür ve eşit bireyler olarak yaşamaları sağlanacak; bireyler, aileler ve kadınların aile içindeki konumları güçlenecektir. CHP Aile Sigortası Programı, Türkiye’de güçlü sosyal devletin temelini oluşturacaktır. AB normlarına göre, geliri ulusal ortanca gelirin yüzde 60’ının altında olanlar yoksul sayılmaktadır. Türkiye’de bu tanım kapsamında 3 milyon 72 750 bin yoksul hane ve bu hanelerde yaşayan 16 milyon 700 bin kişi bulunmaktadır. CHP Aile Sigortası Programı, geliri yoksulluk sınırının altında olan her yurttaşa aylık olarak, düzenli ve yeterli mali destek sağlayacak ve yurttaşların gelirini bu sınırın üstüne çıkaracaktır. Bu destek bir “yurttaşlık hakkı” olacaktır. CHP Aile Sigortası Programı ile, hâlâ yapılmakta olan sosyal yardımlar, iki katına çıkartılarak AB ülkeleri ortalaması olan, GSYH’nin %2,5’i düzeyine yükseltilecektir. CHP Aile Sigortası Programı kapsamında, bebek beslenme desteği, kreş desteği, genel sağlık sigortası prim desteği, engelli desteği, yaşlı desteği, askerlik desteği, gebelik desteği, evde bakım hizmeti desteği vb. destekler sağlanacaktır. Nakit ödemeler kadınların banka hesabına yapılacaktır. Aile Sigortası, her çocuğa okul öncesinden başlayarak ücretsiz, nitelikli tam gün eğitime yönelik destekler sunacaktır. Her çocuk, 18 yaşına dek sağlık, beslenme, sosyal ve kültürel gelişim fırsatlarından gerektiği şekilde yararlanabilecektir. CHP Aile Sigortası Programı, AKP iktidarının sosyal yardım politikalarının tersine, istihdamı ve kadınların çalışmasını teşvik edecektir. Aile Sigortası, hanedeki işsizlerin İŞKUR vasıtasıyla iş araması ve meslek kursuna gitmesi koşuluna bağlanacaktır. CHP Aile Sigortası, AKP iktidarında zayıflatılan bireysel özerkliğin, ailenin ve toplumsal dayanışmanın güçlendirilmesini hedeflemektedir. Ailelerin ve bireylerin kendi ayakları üzerinde durabilmesini, geleceğe güvenle bakabilmesini hedeflemektedir. CHP Aile Sigortası Programı ile tüm yurttaşlarımız, mutlu ve demokratik bir toplumun temel taşları haline gelecektir.

Sonuç İnsanca yaşam, ancak toplumsal refahın, mutluluğun ve gelirin hakça bölüşüldüğü, tüm yurttaşların eğitim ve sağlık hizmetlerinden eşit şekilde yararlanabildiği bir düzen içinde mümkün olabilir. CHP'nin hedefi, yurttaşlarımızın gelecek kaygısı duymadan, hakça, onurlu ve insanca yaşayacağı bir düzeni kurmaktır. CHP iktidarında hiçbir yurttaş evsiz kalmayacak, yatağa aç girmeyecek ve çocuklar çalışmak zorunda kalmayacaktır. CHP iktidarında hiçbir yurttaş 73 yoksul olduğu için tehlikeli çalışma koşullarını ve asgari ücret altındaki ücretleri kabul etmek zorunda kalmayacaktır. CHP iktidarında kadınlar toplumda güçlenecek ve iş gücüne daha fazla katılacaktır. Gençlerin iş bulmaları sağlanacak, kendi hayatlarını kurabilmelerine yardımcı olunacaktır. CHP’nin güçlendireceği sosyal devlet, ülkemizde hakkaniyeti, kalkınmayı ve refahı sağlayacaktır. CHP, yurttaşlarımızı kişilere ve siyasete bağımlı kılan bu düzene son verecektir. Yurttaşlarımızın güvence içinde yaşayacakları ve geleceğe güvenle bakabilecekleri bir düzen kurulacaktır. Yurttaşlarımız bağımlılıktan kurtulacak, özgür ve mutlu olacaktır.

AİLE SİGORTASI ETKİN SOSYAL DEVLET, ÖZGÜR YURTTAŞLAR 
• Güvencesiz ve yoksul yurttaş bırakmayacak, sosyal adaleti tesis edeceğiz. • Eğitim ve sağlık hizmetlerine herkesin ulaşmasını sağlayacağız. • Yurttaşlarımızın özerkliğini ve demokrasimizi güçlendirecek, toplumsal dayanışma ve uyumu geliştireceğiz. • İstihdamı artıracak kayıt dışılığı azaltacağız. • Çocuklar, kadınlar, yaşlılar, kronik hastalar ve engellileri güçlendireceğiz. • Ekonomiyi canlandıracak, esnafın yüzünü güldüreceğiz.

YOKSULLUKLA MÜCADELE 
• 16,7 milyon kişi ve 3,75 milyon haneye sosyal destek sağlayacağız. • 5 milyonun üzerinde yurttaşımızı ilk kez sosyal yardım kapsamına alacağız. • 9,6 milyon yurttaşımıza ilk kez düzenli nakit desteği vereceğiz. • Sosyal destekleri iki katına çıkaracak, yardım türlerini artıracağız. • Hiçbir hanenin gelirinin 720 TL’nin altına düşmemesini sağlayacağız. • 3,2 milyon yurttaşımızı ücretsiz olarak Genel Sağlık Sigortası kapsamına alacağız. 73

CHP Seçim Bildirgesi 2.BÖLÜM
CHP Seçim Bildirgesi 3.BÖLÜM





Share
Bizi Takip Edin

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder