TÜRKİYE'de İLK ÇIKAN TÜKETİCİYİ KORUMA KANUNU. (4077)
(Resmi Gazetedeki Şekli ile)
TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDA
KANUN
Kanun
Numarası: 4077
Kanun
Kabul Tarihi: 23/02/1995
Yayımlandığı
Resmi Gazete Tarihi: 08/03/1995
Yayımlandığı
Resmi Gazete Sayısı: 22221
BİRİNCİ
KISIM: AMAÇ, KAPSAM, TANIMLAR
AMAÇ
Madde 1 - Bu Kanunun amacı, (...) kamu
yararına uygun olarak tüketicinin sağlık ve güvenliği ile ekonomik çıkarlarını
koruyucu, aydınlatıcı, eğitici, zararlarını tazmin edici, çevresel
tehlikelerden korunmasını sağlayıcı önlemleri almak ve tüketicilerin
kendilerini koruyucu girişimlerini özendirmek ve bu konudaki politikaların
oluşturulmasında gönüllü örgütlenmeleri teşvik etmeye ilişkin hususları
düzenlemektir.
KAPSAM
Madde 2 - Bu Kanun, 1 inci maddede
belirtilen amaçlarla mal ve hizmet piyasalarında tüketicinin taraflardan birini
oluşturduğu her türlü tüketici işlemini kapsar.
TANIMLAR
Madde 3 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./3. md.)
Bu Kanunun uygulamasında;
a)
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b)
Bakan: Sanayi ve Ticaret Bakanını,
c)
Mal: Alış-verişe konu olan taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz
malları ve elektronik ortamda kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses,
görüntü ve benzeri gayri maddi malları,
d)
Hizmet: Bir ücret veya menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her
türlü faaliyeti,
e)
Tüketici: Bir mal veya hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen,
kullanan veya yararlanan gerçek ya da tüzel kişiyi,
f)
Satıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki
faaliyetleri kapsamında tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g)
Sağlayıcı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki
faaliyetleri kapsamında tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h)
Tüketici işlemi: Mal veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı
arasında yapılan her türlü hukuki işlemi,
ı)
İmalatçı-Üretici: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş
olan mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara
mallarını üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari
markasını veya unvanını koyarak satışa sunanları,
j)
İthalatçı: Kamu tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan
mal veya hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara
mallarını yurt dışından getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k)
Kredi veren: Mevzuatları gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan
banka, özel finans kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l)
Reklam veren: Ürettiği ya da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak,
satışını artırmak veya imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı,
içinde firmasının ya da mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan,
dağıtan ya da başka yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m)
Reklamcı: Ticari reklam ve ilanları reklam verenin duyduğu ihtiyaç
doğrultusunda hazırlayan ve reklam veren adına yayınlanmasına aracılık eden
ticari iletişim uzmanı gerçek ya da tüzel kişiyi,
n)
Mecra kuruluşu: Ticari reklam veya ilanı hedef kitleye ulaştıran iletişim
kanallarının ya da her türlü aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan
gerçek veya tüzel kişiyi,
o
) Teknik düzenleme: Bir ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak
üzere, özellikleri, işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji,
sembol, ambalajlama, işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi
işlemleri hususlarından biri veya birkaçını belirten ilgili Bakanlık tarafından
Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak
üzere uyulması zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p)
Tüketici örgütleri: Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya
bunların üst kuruluşlarını, İfade eder.
r)
(Ek bent: 21/02/2007-5582 S.K./21.mad.) Konut finansmanı kuruluşu: 2499 sayılı Sermaye Piyasası
Kanununun 38/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen kuruluşları,
İfade eder.
İKİNCİ
KISIM: TÜKETİCİNİN KORUNMASI VE AYDINLATILMASI
AYIPLI MAL
Madde 4 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./4. md.)
Ambalajında, etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda
ya da reklam ve ilanlarında yer alan veya satıcı tarafından bildirilen veya
standardında veya teknik düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği
etkileyen niceliğine aykırı olan ya da tahsis veya kullanım amacı bakımından
değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan
kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar, ayıplı mal
olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya
bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren
sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında
bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı,
tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu
seçimlik haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya
yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan
hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
(Değişik fıkra: 21/02/2007-5582 S.K./22.mad.) İmalatçı-üretici, satıcı, bayi, acente, ithalatçı ve 10
uncu maddenin beşinci fıkrasına veya 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre
kredi veren, ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik
haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına
göre kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu teslim tarihinden
itibaren 1 yıl süre ve kullandırdığı kredi miktarı ile sınırlıdır. Konut
finansmanı kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre
verilen kredilerin devrolması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı
kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde
kapsamında sorumlu olmaz. Ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden
fazla kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan
malın ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz. *
Bu madde ile ayıba karşı sorumlu tutulanlar, ayıba karşı
daha uzun bir süre ile sorumluluk üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk,
ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile malın tüketiciye teslimi tarihinden
itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı
taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her türlü zararlardan
dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu talepler
zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl sonra
ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru
veya hile ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında,
ayıplı olduğu bilinerek satın alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler
uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı
tarafından tüketicinin kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür"
ibaresini içeren bir etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan
veya bir kat ya da reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına,
tüketicinin bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma
zorunluluğu yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş
veya satış belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar, piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu
ürünlere, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve
Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Bu
hükümler, mal satışına ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
AYIPLI
HİZMET
Madde 4/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./5. md.)
Sağlayıcı tarafından bildirilen reklam ve ilanlarında
veya standardında veya teknik kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen
niceliğine aykırı olan ya da yararlanma amacı bakımından değerini veya
tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi,
hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul
edilir.
Tüketici, hizmetin ifa edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı
sağlayıcıya bildirmekle yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme,
hizmetin yeniden görülmesi veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına
sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı
görülemiyorsa, bedelden indirim ile yetinilir. Tüketici, bu seçimlik
haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede belirtilen şartlar çerçevesinde
tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin seçtiği bu talebi yerine getirmekle
yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren,
ayıplı hizmetten ve ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve
tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı müteselsilen
sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu
ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış
olsa bile ayıplı hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından
itibaren iki yıllık zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her
türlü zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir.
Ancak, sunulan hizmetin ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile
ile gizlenmişse zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında,
ayıplı olduğu bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler
uygulanmaz.
Bu
hükümler, hizmet sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
SATIŞTAN
KAÇINMA
Madde 5 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./6. md.)
Üzerinde "numunedir" veya "satılık
değildir" ibaresi bulunmayan bir malın; ticari bir kuruluşun vitrininde,
rafında veya açıkça görülebilir herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde
satıcı bu malların satışından kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticari örf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin
satışını o mal veya hizmetin kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya
ebat gibi koşullara ya da başka bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı
kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.
SÖZLEŞMEDEKİ
HAKSIZ ŞARTLAR
Madde 6 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./7. md.)
Satıcı veya sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden,
tek taraflı olarak sözleşmeye koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve
yükümlülüklerinde iyi niyet kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine
dengesizliğe neden olan sözleşme koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız
şartlar tüketici için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede
yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının
tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu
sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya
münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu
maddenin uygulanmasını engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı, bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri
sürüyorsa, bunu ispat yükü ona aittir.
6/A,
6/B, 6/C, 7, 9, 9/A, 10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi
öngörülen tüketici sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle
düzenlenir ve sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının
bulunmaması durumunda eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik
satıcı veya sağlayıcı tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve
bunların sözleşme metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve
esasları belirler.
TAKSİTLE
SATIŞ
Madde 6/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./8. md.)
Taksitle satış, satım bedelinin en az iki taksitle
ödendiği ve malın veya hizmetin sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa
edildiği satım türüdür.
Taksitle satış sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede
bulunması gereken asgari koşullar aşağıda gösterilmiştir:
a)
Tüketicinin ve satıcı veya sağlayıcının isim, unvan, açık adresleri ve varsa
erişim bilgileri,
b)
Malın veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c)
Vadeye göre faiz ile birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d)
Faiz miktarı, faizin hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz
oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e)
Peşinat tutarı,
f)
Ödeme planı,
g)
Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve
taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle
yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı olarak kıymetli evrak niteliğinde senet
düzenlenecekse, bu senet, her bir taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde
ve sadece nama yazılı olarak düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi
geçersizdir.
Taksitle satışlarda; tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına
sahiptir. Tüketici aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir
veya birden fazla taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı,
ödenen miktara göre gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde
kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak
satıcının veya sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve
tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve
ödenmeyen taksit toplamının satış bedelinin en az onda biri olması halinde
kullanılabilir. Ancak satıcının veya sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi
için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.
DEVRE
TATİL
Madde 6/B - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./9. md.)
Devre tatil sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan
ve bu süre zarfında yıl içinde, belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan
az olmayacak bir dönem için bir veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım
hakkının devri ya da devri taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye
verilmesi zorunlu, yazılı sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
PAKET
TUR
Madde 6/C - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./10. md.)
Paket tur sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara
yardımcı sayılmayan diğer turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her
şeyin dahil olduğu fiyatla satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti
yirmidört saatten uzun bir süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve
bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı
sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
KAMPANYALI
SATIŞLAR
Madde 7 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./11. md.)
Kampanyalı satış, gazete, radyo, televizyon ilanı ve
benzeri yollarla tüketiciye duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul
edilmesi ve malın veya hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle
yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların
izne tabi olacağını, ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma
garantisi, yatırılacak teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul
ve esasları tespit eder.
(Değişik fıkra: 21/02/2007-5582 S.K./23.mad.) İlan ve taahhüt edilen mal veya hizmetin teslimatının
veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması durumunda, satıcı, sağlayıcı,
bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına
göre kredi veren müteselsilen sorumludur. İlan ve taahhüt edilen konutun
teslimatının hiç, gereği gibi ya da zamanında yapılmaması durumunda, 10/B
maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre kredi veren konut finansmanı kuruluşu,
satıcı, sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ile birlikte,
kullandırdığı kredi miktarı kadar müteselsilen sorumludur. Konut finansmanı
kuruluşları tarafından 10/B maddesinin dokuzuncu fıkrasına göre verilen
kredilerin devrolması halinde dahi, kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu
devam eder. Krediyi devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz. *
Tüketici kampanyadan ayrılmaya karar verdikten sonra
kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin tüketiciye teslim tarihini geçmemek
şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen, kampanyalı satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede,
6/A maddesinin ikinci fıkrasında belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya
bitiş tarihi" ve "mal veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih
ve şekli"ne ilişkin bilgileri de içeren sözleşmenin bir nüshasını
tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış
bedelinin yüzde kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz.
Konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallar için bu süre otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın
teslimi ya da hizmetin ifası, ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde
yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle satışlarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanır.
KAPIDAN
SATIŞLAR
Madde 8 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./12. md.)
Kapıdan satış; işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları
dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi
olan ve olmayan kapıdan satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve
esaslarını belirler.
Bu
tür satışlarda; tüketici, teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı
kabul etmekte veya hiçbir gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına
girmeden reddetmekte serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin
imzalandığı tarihten itibaren başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı,
kapıdan satış işlemine konu mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi
bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan herhangi bir belge
vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine ulaştığı andan itibaren
yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve
bozulmalarından sorumlu değildir.
Taksitle yapılan kapıdan satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda
7 nci madde hükümleri ayrıca uygulanır.
KAPIDAN
SATIŞLARDA SATICININ VE SAĞLAYICININ YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Madde 9 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./13. md.)
Kapıdan satış sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması
gereken diğer unsurlara ilave olarak mal veya hizmetin nitelik ve niceliğine
ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az
on altı punto ve koyu siyah harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak
zorundadır:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe
göstermeksizin teslim aldığı veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren
yedi gün içerisinde malı veya hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var
olduğunu ve cayma bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren
malı geri almayı taahhüt ederiz.
Tüketici, sahip olduğu haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve
kendi el yazısı ile tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin
sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir
nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür.
Bu
madde hükümlerine göre düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim
edildiğini ispat satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici
cayma hakkını kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.
MESAFELİ
SÖZLEŞMELER
Madde 9/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./14. md.)
Mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon ve
elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve tüketicilerle
karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve malın veya hizmetin tüketiciye anında
veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesinin akdinden önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak
tebliğle belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu
bilgileri edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez.
Elektronik ortamda yapılan sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda
yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı, tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz
gün içerisinde edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı
olarak bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddi
malların veya sunulan hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını
ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan
herhangi bir belge vermesinin istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan
satışlara ilişkin hükümler mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren
on gün içinde almış olduğu bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukuki
işlemden dolayı borç altına sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün
içerisinde de malı geri almakla yükümlüdür.
TÜKETİCİ
KREDİSİ
Madde 10 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./15. md.)
Tüketici kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet
edinmek amacıyla kredi verenden nakit olarak aldıkları kredidir. Tüketici
kredisi sözleşmesinin yazılı olarak yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının
tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında akdedilen sözleşmede
öngörülen kredi şartları, sözleşme süresi içerisinde tüketici aleyhine
değiştirilemez.
Sözleşmede;
a)
Tüketici kredisi tutarı,
b)
Faiz ve diğer unsurlarla birlikte toplam borç tutarı,
c)
Faizin hesaplandığı yıllık oran,
d)
Ödeme tarihleri, anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği
ödeme planı,
e)
İstenecek teminatlar,
f)
Akdi faiz oranının yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g)
Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,
h)
Kredinin vadesinden önce kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı)
Kredinin yabancı para birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye
ilişkin taksitlerin ve toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki
kurun dikkate alınacağına ilişkin şartlar,
Yer alır.
Kredi veren, taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan
borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi
verenin bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini
izleyen en az iki taksidi ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir.
Ancak kredi verenin bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek
muacceliyet uyarısında bulunması gerekir. Tüketici kredisinin teminatı olarak
şahsi teminat verildiği hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan,
kefilden borcun ifasını isteyemez.
Tüketici, kredi verene borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi
aynı zamanda vadesi gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de
bulunabilir. Her iki durumda da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz
ve komisyon indirimini yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen miktara göre
gerekli faiz ve komisyon indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını
belirler.
Kredi verenin, tüketici kredisini, belirli marka bir mal veya hizmet satın
alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak satış sözleşmesi
şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya da zamanında
teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı
ile birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli
evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen
tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı
kredi verenden geri istemek hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli
evrakın ciro edilmesi sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle
yükümlüdür.
KREDİ
KARTLARI
Madde 10/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./16. md.)
Kredi kartı ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi
krediye dönüşen veya kredi kartı ile nakit çekim suretiyle kullanılan krediler
de 10 uncu madde hükümlerine tabidir. Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu
maddenin ikinci fıkrasının (a), (b), (h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra
hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu
maddenin ikinci fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir.
Dönemsel hesap özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi
halinde; tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında
herhangi bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi
veren tarafından artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici
bildirim tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi
kullanmaya son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya
sağlayıcı, tüketiciden komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede
bulunmasını isteyemez.
KONUT
FİNANSMANI SÖZLEŞMELERİ
Madde 10/B - (Ek madde: 21/02/2007-5582 S.K./24.mad.)
Konut finansmanı kuruluşları tüketicilere sözleşme
öncesinde kredi veya finansal kiralama işlemleri ile ilgili genel bilgiler
vermek ve tüketiciye teklif ettikleri kredi veya finansal kiralama
sözleşmesinin koşullarını içeren Sözleşme Öncesi Bilgi Formu vermek zorundadır.
Tüketici teklifi kabul edip etmemekte serbesttir.
Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilecek genel
bilgilerin kapsamı ve Sözleşme Öncesi Bilgi Formunun standartları ilgili
birliklerin görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından belirlenir. Sözleşme
Öncesi Bilgi Formunun tüketiciye verilmesini takip eden bir iş günü geçmeden
imzalanan sözleşme geçersizdir.
Konut finansmanı sözleşmelerinin yazılı olarak yapılması ve
bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur. Taraflar arasında
akdedilen sözleşmede öngörülen şartlar, sözleşme süresi içerisinde tüketici
aleyhine değiştirilemez.
Borçlunun temerrüde düşmesi halinde konut finansmanı kuruluşu
borçluya temerrüt tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde iadeli taahhütlü
posta yoluyla bildirimde bulunmakla yükümlüdür.
Konut finansmanı kuruluşu, geri ödemelerin yapılmaması
halinde kalan borcun tümünün ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak
ancak tüketicinin birbirini izleyen en az iki ödemede temerrüde düşmesi halinde
kullanılabilir. Konut finansmanı kuruluşunun bu hakkını kullanabilmesi için en
az bir ay süre vererek muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Finansal kiralama işlemlerinde, tüketicinin muacceliyet
uyarısında verilen sürenin sona ermesini takiben, konut finansmanı kuruluşu
kalan borcun tamamını ifa etme hakkını kullanmak üzere finansal kiralama
sözleşmesini feshettiği takdirde, konutu derhal satışa çıkarmakla yükümlüdür.
Konut finansmanı kuruluşu satış öncesinde konut için 2499 sayılı Sermaye
Piyasası Kanununun 22 nci maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca
yetki verilmiş kişi veya kurumlara kıymet takdiri yaptırtır. Takdir edilen
kıymet, satıştan en az on iş günü önce tüketiciye bildirilir. Konut finansmanı
kuruluşu takdir edilen kıymeti dikkate alarak basiretli bir tacir gibi
davranmak suretiyle konutun satışını gerçekleştirir. Tüketici, konut finansmanı
kuruluşunun zararının konutun satışından elde edilen bedeli aşan kısmından
sorumludur. Konutun satışından elde edilen bedelin kalan borcu aşması halinde
aşan kısım tüketiciye ödenir. Konut finansmanına yönelik finansal kiralama
işlemlerinde 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun 7, 25 ve 31 inci maddeleri
uygulanmaz.
Konutun satışının gerçekleştirilmesi ve elde edilen bedelin
kalan borcu aşan kısmının tüketiciye ödenmesini takiben tüketici veya
zilyedliğin devredilmiş olması halinde zilyedliği elinde bulunduran üçüncü
şahıslar konutu tahliye etme yükümlülüğü altındadır. Konutun tahliye edilmemesi
halinde konut sahibi 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanununun 26 ncı ve 27 nci
maddeleri uyarınca tüketici veya zilyedliğin devredilmiş olması halinde
zilyedliği elinde bulunduran üçüncü şahıslar aleyhine icra yoluna başvurabilir.
Kullanılan finansmanın teminatı olarak şahsi teminat
verildiği hallerde, konut finansmanı kuruluşu asıl borçluya ve diğer
teminatlara başvurmadan, kefilden borcun ifasını isteyemez.
2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 38/A maddesinin
birinci fıkrasında tanımlı konut finansmanından kaynaklanan işlemlerde kredi
veren konut finansmanı kuruluşu, krediyi belirli bir konutun satın alınması ya
da belirli bir satıcı ile yapılacak satış sözleşmesi şartı ile vermesi
durumunda, konutun hiç ya da zamanında teslim edilmemesi halinde kredi veren
satıcı ile birlikte, tüketiciye karşı, kullandırılan kredi miktarı kadar
müteselsilen sorumlu olur. Konut finansmanı kuruluşları tarafından verilen
kredilerin ipotek finansmanı kuruluşlarına, konut finansmanı fonlarına veya
ipotek teminatlı menkul kıymet teminat havuzlarına devrolması halinde dahi,
kredi veren konut finansmanı kuruluşunun sorumluluğu devam eder. Krediyi
devralan kuruluş bu madde kapsamında sorumlu olmaz.
Konut finansmanı kuruluşunun ödemeleri bir kıymetli evraka
bağlaması ya da kıymetli evrak kabul etmek suretiyle teminat altına alması
yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak alınacak olursa,
tüketici bu kıymetli evrakı konut finansmanı kuruluşundan geri isteme hakkına
sahiptir. Ayrıca, konut finansmanı kuruluşu kıymetli evrakın başkasına devri
sebebiyle tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
Kredilerde geri ödeme tutarlarının, finansal kiralama
işlemlerinde ise kira bedellerinin anaparayı aşan kısmı bu madde kapsamında
faiz olarak kabul edilir.
Sözleşmede belirtilmek suretiyle konut finansmanına yönelik
kredilerde ve finansal kiralama işlemlerinde faiz oranı sabit, değişken veya
aynı kredi için her iki yöntem esas alınmak suretiyle belirlenebilir. Oranın
sabit olarak belirlenmesi halinde sözleşmede başlangıçta belirlenen oran her
iki tarafın ortak rızası dışında değiştirilemez. Oranın değişken olarak
belirlenmesi halinde ise, başlangıçta sözleşmede belirlenen oran, dönemsel geri
ödeme tutarı yine başlangıçta sözleşmede belirlenecek olan azami dönemsel geri
ödeme tutarını aşmamak koşuluyla ve yine sözleşmede belirlenecek yurt içinde
veya yurt dışında genel kabul görmüş ve yaygın olarak kullanılan bir endeks baz
alınarak değiştirilebilir. Oranların değişken olarak belirlenmesi halinde bu
yöntemin muhtemel etkileri konusunda tüketicilerin bilgilendirilmesi şarttır.
Bu amaçlarla kullanılabilecek referans faizler ve endeksler Türkiye Cumhuriyet
Merkez Bankası, tüketicilerin bilgilendirilme yöntemlerine ilişkin usûl ve
esaslar ise Bakanlık tarafından belirlenir.
Tüketici, konut finansmanı kuruluşuna borçlandığı toplam
miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda bir ya da birden çok ödemeyi
vadesinden önce yapabilir. Her iki durumda da konut finansmanı kuruluşu,
vadesinden önce ödenen taksitler için gerekli faiz indirimini yapmakla
yükümlüdür. Ödenen miktara göre gerekli faiz indiriminin ve kredinin tüketiciye
yıllık maliyet oranının hesaplanmasında Bakanlık tarafından çıkartılan ilgili
yönetmelik hükümleri uygulanır.
Faiz oranının sabit olarak belirlenmesi halinde, sözleşmede
yer verilmek suretiyle, bir ya da birden fazla ödemenin vadesinden önce
yapılması durumunda konut finansmanı kuruluşu tarafından tüketiciden erken
ödeme ücreti talep edilebilir. Erken ödeme ücreti gerekli faiz indirimi
yapılarak hesaplanan ve tüketici tarafından konut finansmanı kuruluşuna erken
ödenen tutarın yüzde ikisini geçemez. Oranların değişken olarak belirlenmesi
halinde tüketiciden erken ödeme ücreti talep edilemez.
Konut finansmanı sözleşmelerinde asgari olarak aşağıdaki
unsurlara yer verilmesi zorunludur:
a) Konut kredisi sözleşmeleri için kredi tutarı, finansal
kiralama sözleşmeleri için toplam kira bedeli,
b) Kredi sözleşmeleri için üzerine ipotek tesis edilen
konuta, finansal kiralama sözleşmeleri için finansal kiralamaya konu olan
konuta ilişkin bilgiler,
c) Yıllık faiz oranı ve yıllık maliyet oranı (değişken faizli
sözleşmelerde yıllık faiz oranı ve yıllık maliyet oranı başlangıç ve azami faiz
oranı için ayrı ayrı hesaplanır),
d) Toplam borç tutarının anapara, faiz ve diğer giderler
itibarıyla dağılımı (değişken faizli sözleşmelerde başlangıç faiz oranı veya
kira bedeli ve azami faiz oranı veya kira bedeli esas alınarak hesaplanacak
toplam borç tutarları),
e) Değişken faizli sözleşmelerde baz alınan endeks ve faiz
oranındaki veya kira bedellerindeki değişmenin hesaplanma yöntemi,
f) İlk yıl için dönemsel olarak, kalan yıllar için yıllık
olarak hazırlanan, ödenen anapara, ödenen faiz, diğer giderler, kalan anapara,
ilgili dönemler için geri ödeme veya kira bedellerinin yer aldığı ödeme planı
(Değişken faizli sözleşmelerde, başlangıç ve azami faiz oranları kullanılarak
iki ayrı ödeme planı oluşturulur.),
g) Geri ödeme veya kira ödeme sayısı, ödeme tarihleri,
belirlenen ödeme tarihinin resmi tatile gelmesi durumunda ödemelerin ne zaman
yapılacağı, ilk ve son ödeme tarihleri,
h) İstenecek teminatlar,
i) Ödemelerde temerrüde düşülmesi halinde, kredi sözleşmeleri
için akdi faiz oranının (değişken faizli sözleşmelerde cari faiz oranının)
yüzde otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı, finansal kiralama
sözleşmeleri için uygulanacak gecikme faiz oranı,
j) Borçlunun temerrüde düşmesinin hukuki sonuçları,
k) Kredi geri ödemelerinin veya kira ödemelerinin vadesinden
önce yapılmasına ilişkin şartlar ve sabit faizli sözleşmelerde erken ödeme
ücreti öngörülmekte ise hesaplanmasına ilişkin esaslar,
l) Kredinin veya kira bedellerinin yabancı para birimi
cinsinden belirlenmesi durumunda, kira ve geri ödeme tutarları ile toplam borç
tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate alınacağına ilişkin
şartlar,
m) Sözleşmeye konu olan konutta kıymet takdiri yapılmasını
gerektirebilecek haller ve kıymet takdirinin kimler tarafından yapılabileceği,
n) Varsa sözleşmeye konu olan konuta ilişkin sigorta
bilgileri.
Tüketiciye gönderilecek dönemsel ödeme dekontlarında
ödemelerin onbeşinci fıkranın (d) bendinde yer aldığı şekliyle dağılımına ve
kalan borç miktarına yer verilir.
Bu maddenin uygulanmasında, konut yapı kooperatiflerinin
gerçek kişi ortakları tüketici kabul edilir.
SÜRELİ
YAYINLAR
Madde 11 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./17. md.)
Süreli yayın kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve
şekilde olursa olsun, bilet, kupon, iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri
yollarla süreli yayın dışında ikinci bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin
taahhüt edildiği durumlarda; kitap, dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster,
sözlü veya görüntülü manyetik bant veya optik disk gibi süreli yayıncılık
amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler dışında hiçbir mal ya da hizmetin
taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Bu amaçla kampanya düzenlenmesi halinde,
kampanya süresi altmış günü geçemez. Kampanya konusu mal veya hizmet bedelinin
bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması istenemez.
Süreli yayın kuruluşu, kampanyaya ait reklam ve ilanlarında, kampanya konusu
mal veya hizmetin Türkiye genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin
programını ilan etmek ve kampanya konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını,
kampanyanın bitiminden itibaren otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.
Kampanya süresince, süreli yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi
taahhüt edilen mal veya hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle
artırılamaz. Kampanya konusu mal veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek
yapılamayacağı gibi, bu mal veya hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları
da ayrı bir kampanya konusu haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında,
ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin
işlemler bağımsız bir kampanya olarak kabul edilir.
Süreli yayın kuruluşları tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla
doğrudan veya dolaylı irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.
ABONELİK
SÖZLEŞMELERİ
Madde 11/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./18. md.)
Her türlü abonelik sözleşmelerine taraf olan tüketiciler,
isteklerini satıcıya yazılı olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek
taraflı son verebilirler.
Satıcı tüketicinin aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin kendisine
ulaştığı tarihten itibaren en geç yedi gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayın aboneliğine son verme isteği ise; yazılı bildirimin satıcıya
ulaştığı tarihten itibaren günlük yayınlarda onbeş gün, haftalık yayınlarda bir
ay, aylık yayınlarda üç ay sonra yürürlüğe girer. Daha uzun süreli yayınlarda
ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.
Satıcı, abone ücretinin geri kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın onbeş gün
içinde iade etmekle yükümlüdür.
FİYAT ETİKETİ
Madde 12 - (Değişik madde: 06/03/2003 -
4822 S.K./19. md.)
Perakende satışa arz edilen malların veya ambalajlarının
yahut kaplarının üzerine kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla
ilgili tüm vergiler dahil fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren
etiket konulması, etiket konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri
kapsayan listelerin görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre
düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı arasında
fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu, kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde
meslek kuruluşları tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu
fiyatın üzerinde bir fiyatla satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını
bir yönetmelikle düzenler. Bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin
uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler.
GARANTİ
BELGESİ
Madde 13 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./20. md.)
İmalatçı veya ithalatçılar ithal ettikleri veya
ürettikleri sanayi malları için Bakanlıkça onaylı garanti belgesi düzenlemek
zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve sayısını içeren garanti belgesinin
tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi sorumluluğu satıcı, bayi veya
acenteye aittir. Garanti süresi malın teslim tarihinden itibaren başlar ve
asgari iki yıldır. Ancak, özelliği nedeniyle bazı malların garanti şartları,
Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde
arızalanması halinde malı işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da
başka herhangi bir ad altında hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile
yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması
nedeniyle maldan yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için
gereken azami sürenin aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması
hallerinde, 4 üncü maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir.
Satıcı bu talebi reddedemez. Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi
durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve ithalatçı müteselsilen
sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından
kaynaklanan arızalar, iki ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda
bulunduğunu ve bu malların arızalarının tamiri için gereken azami süreleri Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
TANITMA
VE KULLANMA KILAVUZU
Madde 14 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./21. md.)
Yurt içinde üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının
tanıtım, kullanım, bakım ve basit onarımına ilişkin Türkçe kılavuzla ve
gerektiğinde uluslararası sembol ve işaretleri kapsayan etiketle satılması
zorunludur.
Bakanlık, sanayi mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve
etiket ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari
unsurları Türk Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla
görevlidir.
SATIŞ
SONRASI HİZMETLER
Madde 15 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./22. md.)
İmalatçı veya ithalatçılar, sattıkları, ürettikleri veya
ithal ettikleri sanayi malları için o malın Bakanlıkça tespit ve ilan edilen
kullanım ömrü süresince, yeterli teknik personel ve yedek parça stoku
bulundurmak suretiyle bakım ve onarım hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatçı veya ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı
Bakanlıkça belirlenir.
İthalatçının herhangi bir şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde,
kullanım ömrü süresince bakım ve onarım hizmetlerini, o malın yeni ithalatçısı
sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar için servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile
servis istasyonlarının kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilanla görevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi
sonrasında arızalanması durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen azami tamir
süresi içerisinde onarımı zorunludur.
TİCARİ
REKLAMLAR VE İLANLAR
Madde 16 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./23. md.)
Ticari reklam ve ilanların kanunlara, Reklam Kurulunca
belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu düzenine, kişilik haklarına uygun,
dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı, yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını
istismar edici, tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet
hareketlerini ve suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları,
yaşlıları, çocukları ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilanlar ve örtülü
reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyaçları karşılayan ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin
karşılaştırmalı reklamları yapılabilir.
Reklam veren, ticari reklam veya ilanda yer alan somut iddiaları ispatla
yükümlüdür.
Reklam verenler, reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla
yükümlüdürler.
REKLAM
KURULU
Madde 17 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./24. md.)
Ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri
belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde ticari reklam ve ilanları incelemek ve
inceleme sonucuna göre, 16 ncı madde hükümlerine aykırı reklam ve ilanları üç
aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma ve/veya aynı yöntemle düzeltme
ve/veya para cezası verme hususlarında görevli bir Reklam Kurulu oluşturulur.
Reklam Kurulu kararları Bakanlıkça uygulanır.
Reklam Kurulu, ticari reklam ve ilanlarda uyulması gereken ilkeleri
belirlemede; ülke koşullarının yanı sıra, reklamcılık alanında evrensel kabul
görmüş tanım ve kuralları da dikkate alır.
Başkanlığı, Bakanın görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen
Reklam Kurulu;
a)
Bakanlıkça ilgili Genel Müdür Yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye,
b)
Adalet Bakanlığınca, bu Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından
görevlendirilecek bir üye,
c)
Türkiye Radyo-Televizyon Kurumunca görevlendirilecek reklam konusunda uzman bir
üye,
d)
Yükseköğretim Kurulunun reklamcılık alanında uzman üniversite öğretim elemanları
arasından seçeceği bir üye,
e)
Türk Tabibleri Birliği Merkez Konseyinin görevlendireceği doktor bir üye,
f)
Türkiye Barolar Birliğinin görevlendireceği avukat bir üye,
g)
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin değişik sektörlerden görevlendireceği
dört üye,
h)
Türkiye'deki tüm gazeteciler derneklerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,
i)
Reklamcılar derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,
j)
Tüketici Konseyinin Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından
seçeceği veya üst örgütlerinin görevlendireceği bir üye,
k)
Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin görevlendireceği bir üye,
l)
Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,
m)
Türk Standartları Enstitüsünden bir üye,
n)
Diyanet İşleri Başkanlığından bir üye,
o)
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden bir üye,
p)
İşçi sendikaları konfederasyonlarından bir üye,
r)
Memur sendikaları konfederasyonlarından bir üye,
s)
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları
Birliğinin görevlendireceği bir üye,
t)
Ankara, İstanbul ve İzmir Büyükşehir Belediyelerinin kendi aralarından seçeceği
bir üye,
u)
Türk Eczacılar Birliğinden bir üye,
v)
Türk Diş Hekimleri Birliğinden bir üye,
y)
(Ek bend: 27/05/2004 - 5179 S.K./34.mad ) Tarım ve Köyişleri Bakanlığından ve Sağlık
Bakanlığından ikişer üye,
Olmak üzere yirmibeş üyeden oluşur.
Kurul üyelerinin görev süreleri üç yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir
veya seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan
yerlere üçüncü fıkra esasları dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya
seçim yapılır.
Kurul en az ayda bir defa veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı
üzerine toplanır.
Kurul, Başkan dahil en az ondört üyenin hazır bulunması ile toplanır ve
toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar verir.
Kurul, gerekli görülen hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak üzere
özel ihtisas komisyonları kurabilir. Kurulun bu komisyonlarda görev yapmasını
uygun göreceği kamu personeli, ilgili kamu kuruluşlarınca görevlendirilir.
Kurul üyeleri ile özel ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi olanlara
verilecek huzur hakkı ile kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur
ücreti Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlık tarafından yerine getirilir.
Reklam Kurulu kararları, tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik
çıkarlarının korunması amacıyla Reklam Kurulu Başkanlığınca açıklanır.
Reklam Kurulunun görevleri, kuruluş, çalışma usul ve esasları ile sekretarya
hizmetlerinin ne suretle yerine getirileceği Bakanlık tarafından çıkarılacak
bir yönetmelikle belirlenir.
ZARARLI
VE TEHLİKELİ MAL VE HİZMETLER
Madde 18 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./25. md.)
Tüketicinin kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi
beden ve ruh sağlığı ile çevreye zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda,
bu malların emniyetle kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım
kılavuzlarına, bu durumla ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek
ve okunacak şekilde konulur veya yazılır.
Bakanlık, hangi mal veya hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması
gerektiğini ve bu bilgi ve uyarıların şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve
diğer kuruluşlarla birlikte tespit ve ilanla görevlidir.
MAL
VE HİZMET DENETİMİ
Madde 19 - (Değişik madde: 06/03/2003 -
4822 S.K./26. md.)
Tüketiciye sunulan mal ve hizmetler; ilgili bakanlıklar
tarafından Resmi Gazetede yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar
dahil olmak üzere uyulması zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun olmalıdır.
İlgili bakanlıklar, bu esaslara göre denetim yapmak veya yaptırmakla
görevlidir. Mal ve hizmet denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili
bakanlıkça ayrı ayrı tespit ve ilan edilir.
TÜKETİCİNİN
EĞİTİLMESİ
Madde 20 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./27. md.)
Tüketicinin eğitilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim
kurumlarının ders programlarına, Milli Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler
yapılır.
Tüketicinin eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda
programlar düzenlenmesine ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi
ile Bakanlıkça tespit ve ilan olunur.
ÜÇÜNCÜ
KISIM: TÜKETİCİ KURULUŞLARI
TÜKETİCİ KONSEYİ
Madde 2 1
- (Değişik fıkra: 06/03/2003 - 4822 S.K./28. md.) Tüketicinin sorunlarının, ihtiyaçlarının ve çıkarlarının
korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri araştırmak, sorunların evrensel tüketici
hakları doğrultusunda çözülmesi için alınacak tedbirlerle, bu Kanunun
uygulanmasına yönelik tedbirlere dair görüşleri, ilgili mercilerce öncelikle
ele alınmak üzere iletmek amacıyla, Bakanlığın koordinatörlüğünde bir
"Tüketici Konseyi" kurulur.
(Değişik fıkra: 06/03/2003 - 4822 S.K./28. md.) Tüketici Konseyi, Bakanın veya görevlendireceği bir
Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet, İçişleri, Maliye, Milli Eğitim,
Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi ve Ticaret, Turizm ve Çevre
bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı,
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent Enstitüsü Başkanlığı, Devlet İstatistik
Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı, Rekabet Kurumu,
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu,
Telekomünikasyon Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite Merkezi,
Diyanet İşleri Başkanlığı, büyük şehir belediyeleri, il belediyelerini temsilen
Türk Belediyeler Birliği, işçi sendikaları konfederasyonları, memur sendikaları
konfederasyonları,Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu, Türkiye Milli
Kooperatifler Birliği, Yükseköğretim Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği,
Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri
Birliği, Türk Dişhekimleri Birliği, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, Türkiye
Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği,
Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği, Türkiye Otelciler
Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği,
Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve tüketici örgütleri temsilcilerinden oluşur.
Tüketici Konseyini oluşturan kurum ve kuruluşların temsilcilerinin sayı ve
nitelikleri ile Tüketici Konseyine katılabilmek için tüketici örgütlerinin
sahip olmaları gereken asgari üye sayısı ve bu örgütlerin Tüketici Konseyine
gönderecekleri temsilci sayısı Bakanlıkça belirlenir. Ancak, kamu kurum ve
kuruluşlarından gelen temsilcilerin sayısı, hiçbir şekilde Tüketici Konseyinin
toplam üye sayısının %50'sinden fazla olamaz. Tüketici Konseyi yılda en az bir
kez toplanır.
Tüketici Konseyinin çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça
çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.
TÜKETİCİ
SORUNLARI HAKEM HEYETİ
Madde 22 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./29. md.)
Bakanlık, il ve ilçe merkezlerinde, bu Kanunun
uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak amacıyla en az bir tüketici
sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.
Başkanlığı Sanayi ve Ticaret İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur
tarafından yürütülen tüketici sorunları hakem heyeti; belediye başkanının
konunun uzmanı belediye personeli arasından görevlendireceği bir üye, baronun
mensupları arasından görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile
esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin
seçecekleri bir üye olmak üzere başkan dahil beş üyeden oluşur. Ticaret ve
sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde ticaret odası ile esnaf ve
sanatkar odalarının görevlendireceği üye, uyuşmazlığın satıcı tarafını
oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar olup olmamasına göre ilgili
odaca görevlendirilir.
Bakanlık taşra teşkilatının bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları
hakem heyetinin başkanlığı en büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur
tarafından yürütülür. Tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim
kooperatifleri tarafından temsil edilir. Tüketici sorunları hakem heyetinin
oluşumunun sağlanamadığı yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince
resen doldurulur.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinde heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas
olacak dosyaları hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az
bir raportör görevlendirilir.
Değeri beşyüz milyon liranın altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları
hakem heyetlerine başvuru zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği
kararlar tarafları bağlar. Bu kararlar İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine
getirilmesi hakkındaki hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara
karşı onbeş gün içinde tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz,
tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını durdurmaz. Ancak, talep
edilmesi şartıyla hakim, tüketici sorunları hakem heyeti kararının icrasını
tedbir yoluyla durdurabilir. Tüketici sorunları hakem heyeti kararlarına karşı
yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği karar kesindir.
Değeri beşyüz milyon lira ve üstündeki uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem
heyetlerinin verecekleri kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri
sürülebilir. Kararların bağlayıcı veya delil olacağına ilişkin parasal sınırlar
her yılın Ekim ayı sonunda Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları
Endeksinde meydana gelen yıllık ortalama fiyat artışı oranında artar. Bu durum,
Bakanlıkça her yıl Aralık ayı içinde Resmi Gazetede ilan edilir.
25
inci maddede cezai yaptırıma bağlanmış hususlar dışındaki tüm uyuşmazlıklar,
tüketici sorunları hakem heyetlerinin görev ve yetkileri kapsamındadır.
Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri Başkan ve üyeleri ile raportörlere verilen
huzur hakkı veya huzur ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller, bir ayda
ödenecek tutar 2000 gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu
bulunacak miktarı geçmemek üzere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak
Bakanlıkça belirlenir.
Tüketici sorunları hakem heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve esasları ile
diğer hususlar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir.
DÖRDÜNCÜ
KISIM: YARGILAMAYA VE CEZAYA İLİŞKİN HÜKÜMLER
TÜKETİCİ MAHKEMELERİ
Madde 23 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./30. md.)
Bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü
ihtilaflara tüketici mahkemelerinde bakılır. Tüketici mahkemelerinin yargı
çevresi, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri ve Bakanlıkça
açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır. Tüketici örgütlerince
açılacak davalarda bilirkişi ücretleri, 29 uncu maddeye göre bütçede öngörülen
ödenekten Bakanlıkça karşılanır. Davanın, davalı aleyhine sonuçlanması
durumunda, bilirkişi ücreti 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak 29 uncu maddede
düzenlenen esaslara göre bütçeye gelir kaydedilir. Tüketici mahkemelerinde
görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babı, Dördüncü
Faslı hükümlerine göre yürütülür. *1* *2*
Tüketici davaları tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de
açılabilir.
Bakanlık ve tüketici örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak
tüketicileri ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykırı
durumun ortadan kaldırılması amacıyla tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.
Gerekli hallerde tüketici mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasına karar
verebilir. Tüketici Mahkemesince uygun görülen tedbir kararları, masrafı daha
sonra haksız çıkan taraftan alınmak ve 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre
bütçeye gelir kaydedilmek üzere, ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde
Basın İlan Kurumunca ve ayrıca varsa davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli
bir gazetede derhal ilan edilir. *1* *2*
Kanuna aykırı durumun ortadan kaldırılmasına yönelik
Tüketici Mahkemesi kararları ise masrafı davalıdan alınmak üzere aynı yöntemle
derhal ilan edilir.
ÜRETİMİN,
SATIŞIN DURDURULMASI VE MALIN TOPLATILMASI
Madde 24 -
(Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./31. md.)
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olması durumunda
Bakanlık, tüketiciler veya tüketici örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve
satışının durdurulması ve satış amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması
için dava açabilir.
Satışa sunulan bir seri malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit
edilmesi halinde, malın satışı geçici olarak durdurulur. Mahkeme kararının
tebliğ tarihinden itibaren en geç üç ay içinde malın ayıbının ortadan
kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı firma uyarılır. Malın
ayıbının ortadan kalkmasının imkansız olması halinde mal, üretici-imalatçı
ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya toplattırılır. Toplatılan mallar
taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen imha edilir veya ettirilir.
Satışa sunulan bir seri malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan ayıp
taşıması durumunda, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması
ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri saklıdır.
Ayıplı malları satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar
nedeniyle dava açma hakları saklıdır.
4
üncü maddenin altıncı fıkrası hükümlerine tabi bir seri ayıplı malın satışa arz
edilmesi durumunda bu madde hükümleri uygulanmaz.
OLDUKLARINDAN
FARKLI GÖRÜNEN MALLAR
Madde 24/A - (Ek madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./32. md.)
Gıda ürünü olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil,
koku, görünüm, ambalaj, etiket, hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından
farklı görünen ve bu sebeple de tüketiciler tarafından gıda ürünleriyle
karıştırılarak tüketicilerin sağlığını ve güvenliğini tehlikeye atan malların
üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve ihracatı yasaktır.
Mal piyasaya sürülmüşse, 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın
Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Olduğundan farklı görünen malı satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve
manevi zararlar nedeniyle dava açma hakları saklıdır.
CEZA
HÜKÜMLERİ
Madde 25 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./33. md.;Değişik
madde: 23/01/2008-5728 S.K./476.mad)
6 ncı maddenin yedinci fıkrası uyarınca, Bakanlıkça
belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket edenlere, aykırılığı tespit edilen
her bir sözleşme için yüz Türk Lirası idarî para cezası verilir.
4
üncü maddenin altıncı fıkrasında, 5 inci maddede, 6 ncı maddenin altıncı
fıkrasında, 6/A maddesinde, 6/B, 6/C maddeleri uyarınca Bakanlıkça belirlenen
usul ve esaslarda, 7 nci maddenin beşinci fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A
maddesinde, 10 uncu maddede, 10/A maddesinde, 10/B maddesinde, 11/A maddesinin
ikinci ve dördüncü fıkralarında, 12, 13, 14 ve 15 inci maddelerde belirtilen
yükümlülüklerden her birine aykırı hareket edenlere ikiyüz Türk Lirası idarî
para cezası verilir.
7
nci maddenin dördüncü ve altıncı fıkraları ile 8 ve 27 nci maddelerde
belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere beşyüz Türk Lirası idarî para
cezası verilir.
20
nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca Bakanlıkça tespit ve ilân olunan usul ve
esaslara aykırı hareket edenlere bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan radyo ve televizyonlar aracılığıyla
gerçekleştirilmişse, ceza on katı olarak uygulanır.
18
inci maddeye aykırı hareket eden üretici-imalatçıya veya ithalatçıya ikibin
Türk Lirası, satıcı-sağlayıcıya ise dörtyüz Türk Lirası idarî para cezası
verilir.
19
uncu maddenin birinci fıkrasına aykırı hareket edenlere beşbin Türk Lirası
idarî para cezası verilir.
11
inci maddeye aykırı hareket edenlere onbin Türk Lirası idarî para cezası
verilir. Aykırılık ülke düzeyinde yayım yapan süreli yayın aracılığı ile
gerçekleşmişse, ceza yirmi katı olarak uygulanır. Bakanlık, ayrıca süreli yayın
kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilânın
durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve
ilânın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı-gün için
ikiyüzbin Türk Lirası idarî para cezası verilir. Bakanlık, kampanyanın ve
kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilânın durdurulması talebi ile Tüketici
Mahkemesine başvurur.
16
ncı maddeye aykırı hareket edenler hakkında Reklam Kurulu tarafından ihlalin
niteliğine göre birlikte veya ayrı ayrı üç aya kadar tedbiren durdurma,
durdurma, düzeltme veya altıbin Türk Lirası idarî para cezası uygulanır. 16 ncı
maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yazılı, sözlü, görsel ve sair araçlar ile
gerçekleşmiş ise, idarî para cezası on katı olarak uygulanır.
7
nci maddenin yedinci ve sekizinci fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya
konusu mal veya hizmetin fatura bedeli oranında idarî para cezası verilir.
Kampanyayı düzenleyen, tüketici, kampanyadan ayrıldığında para iadesinde
bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7
nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine
uygun kampanya düzenlemeleri için bir hafta süre tanınır. Bu sürenin bitiminde
aykırılığın devam ettiğinin tespiti halinde, bu hükme aykırı hareket edenlerle
24 ve 24/A maddelerinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenlere
seksenbin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
Yukarıdaki fıkralarda belirtilen para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde
tekrarı halinde iki misli olarak uygulanır.
CEZALARDA
YETKİ, İTİRAZ VE ZAMANAŞIMI
Madde 26- (Değişik madde: 23/01/2008-5728 S.K./477.mad)
25 inci maddenin birinci, dördüncü, yedinci, sekizinci,
dokuzuncu ve onuncu fıkralarındaki idarî yaptırımlara Bakanlık tarafından,
diğer fıkralarındaki idarî para cezalarına mahallî mülkî amir tarafından karar
verilir.
Bu
yaptırımlara ilişkin kararlar, kararı veren makam tarafından yedi gün
içerisinde ilgilinin mensup olduğu meslek kuruluşuna bildirilir.
Bu
Kanun hükümlerine göre verilen idarî yaptırım kararlarına karşı 6/1/1982
tarihli ve 2577 sayılı İdarî Yargılama Usulü Kanunu hükümlerine göre kanun
yoluna başvurulur. Ancak, idare mahkemesinde dava, işlemin tebliği tarihinden
itibaren onbeş gün içinde açılır. İdare mahkemesinde iptal davası açılmış
olması, kararın yerine getirilmesini durdurmaz.
BEŞİNCİ
KISIM: ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
DENETİM
Madde 27 - Bu Kanunun uygulamasında,
Bakanlık müfettişleri ve kontrolörleri ile Bakanlıkça ve belediyelerce
görevlendirilecek personel; fabrika, mağaza, dükkan, ticarethane, depo, ambar
gibi her türlü mal konulan ve/veya satılan veya hizmet sunulan yerlerde
denetleme, inceleme ve araştırma yapmaya yetkilidirler.
Bu
Kanunun kapsamına giren hususlarda yetkili ve görevli kişi ve kuruluşlara her
türlü bilgi ve belgelerin doğru olarak gösterilmesi ve asıl ve onaylı
kopyalarının verilmesi zorunludur.
LABORATUVAR
Madde 28 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./35. md.)
Bakanlık ilaç, müstahzar, kozmetik ve gıda maddeleri
analizleri hariç olmak üzere, bu Kanunun uygulanması için resmi ve özel
kuruluşların kurulu bulunan laboratuvarlarından yararlanabilir.
Bakanlıkça yapılan denetimler sırasında alınan numunelerin test ve muayeneleri
resmi veya özel kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir. Test ve muayene
ücretleri 29 uncu maddedeki ödenekten karşılanır. Test ve muayene sonuçlarının
ilgili standarda veya teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin
tüm giderler üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. Bu giderler, 6183 sayılı
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur.
Tahsil olunan test ve muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen esaslara
göre bütçeye gelir kaydedilir. *1* *2*
ÖDENEK
Madde 29 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./36. md.; Değişik
madde: 14/07/2004 - 5217 S.K./7.mad) *1* *2*
Reklam Kurulu, Tüketici Konseyi ve tüketici sorunları
hakem heyetlerinin faaliyetlerine ilişkin masraflar, Bakanlığın tüketicinin
korunması amacına yönelik masrafları ve sair harcamalar ile en yüksek Devlet
memuru aylığının (ek gösterge dahil) % 200'ünü geçmemek şartıyla usul ve
esasları Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sanayi ve Ticaret
Bakanlığınca tespit edilecek miktarlarda personele yapılacak ek ödemeler
Bakanlık bütçesine konulacak ödenekten karşılanır.
Personele (sözleşmeli personel dahil) yapılacak ek ödemelerde 657 sayılı
Kanunun aylıklara ilişkin hükümleri uygulanır ve bu ödemelerden damga vergisi
hariç herhangi bir vergi ve kesinti yapılmaz.
DİĞER
HÜKÜMLER
Madde 30 - Bu Kanunda hüküm bulunmayan
hallerde genel hükümler uygulanır.
YÖNETMELİKLER
VE DÜZENLEMELER
Madde 31 - Bu Kanunda öngörülen
yönetmelikler, Kanunun yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde ilgili
kamu kuruluşları, mesleki üst kuruluşlar ve tüketici örgütlerinin görüşleri alınarak
Bakanlıkça çıkarılır. Bakanlık, bu Kanunun uygulanmasıyla ilgili olarak mevzuat
çerçevesinde gerekli tedbirleri almaya ve düzenlemeleri yapmaya yetkilidir.
Geçici
Madde 1 - Tüketici mahkemeleri kuruluncaya kadar bu mahkemelerde görülmesi
gereken davalara bakacak mahkemeleri, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu
belirler.
KALDIRILAN
HÜKÜMLER
Madde 32 - (Değişik madde: 06/03/2003 - 4822 S.K./36. md.)
3489 sayılı Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun,
632 sayılı İthal veya Yurt İçinde İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makina
Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile Birlikte Satışı Hakkında Kanun, 3003 sayılı
Endüstriyel Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti
Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
YÜRÜRLÜK
Madde 33 - Bu Kanun yayımı tarihinden 6
ay sonra yürürlüğe girer.
YÜRÜTME
Madde 34 - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar
Kurulu yürütür.
KANUNA
İŞLENEMEYEN HÜKÜMLER
06/03/2003 TARİH VE 4822 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ MADDESİ
Geçici Madde 1 - Bu Kanunun yayımından
önce borçlunun temerrüdü nedeniyle ödenmeyerek icra takibi aşamasına gelen veya
icra takibine konu edilen kredi kartı borçları, temerrüt tarihindeki ana
paraya, yıllık yüzde elliyi geçmemek üzere gecikme faizi uygulanmak suretiyle
oniki eşit taksitte ödenir.
Kredi kartı borçları nedeniyle gerçekleştirilen her türlü takip, yukarıda yer
alan hükme göre ilk taksidin ödenmesiyle durur ve son taksidin ödenmesiyle
birlikte tüm sonuçlarıyla ortadan kalkar.
Bu
madde hükümleri, tüketicinin kredi verene, Kanunun yayımı tarihinden itibaren
otuz gün içinde yazılı müracaat etmesi halinde uygulanır.
28/01/2004
TARİH VE 5083 SAYILI KANUNUN GEÇİCİ 3. MADDESİ
Geçici Madde 3 - 1.1.2005-31.12.2005
tarihleri arasında, bütün mal ve hizmet bedellerinin, 4077 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun 12 nci maddesi çerçevesinde düzenlenecek etiket ve
tarife listelerinde Türk Lirası ve Yeni Türk Lirası üzerinden ayrı ayrı
gösterilmesi zorunludur.
Bu
yükümlülüğü yerine getirmeyenler hakkında 4077 sayılı Kanunun 25 inci
maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen ceza uygulanır.
Tweetle
Bizi Takip Edin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder