4077 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPAN 4822 SAYILI KANUN
(Resmi Gazetedeki Şekliyle)
06.03.2003 TARİHİNDE KABUL EDİLEN 4822 SAYILI BU KANUN, TÜKETİCİNİN KORUNMASI HAKKINDAKİ 4077 SAYILI KANUNDA YAPILACAK GEREKLİ DEĞİŞİKLİKLERİ İÇERMEKTEDİR.
Kanun
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun
Kanun No. 4822 Kabul Tarihi : 6.3.2003
MADDE 1. - 23.2.1995 tarihli ve 4077 sayılı
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 1 inci maddesinde yer alan
"ekonominin gereklerine ve" ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
MADDE 2. - 4077 sayılı Kanunun 2 nci maddesinde yer
alan "hukukî işlemi" ibaresi "tüketici işlemini" olarak
değiştirilmiştir.
MADDE 3. - 4077 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 3. - Bu Kanunun
uygulamasında;
a) Bakanlık: Sanayi ve
Ticaret Bakanlığını,
b) Bakan: Sanayi ve Ticaret
Bakanını,
c) Mal: Alış-verişe konu olan
taşınır eşyayı, konut ve tatil amaçlı taşınmaz malları ve elektronik ortamda
kullanılmak üzere hazırlanan yazılım, ses, görüntü ve benzeri gayri maddi
malları,
d) Hizmet: Bir ücret veya
menfaat karşılığında yapılan mal sağlama dışındaki her türlü faaliyeti,
e) Tüketici: Bir mal veya
hizmeti ticari veya mesleki olmayan amaçlarla edinen, kullanan veya yararlanan
gerçek ya da tüzel kişiyi,
f) Satıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye mal sunan gerçek veya tüzel kişileri,
g) Sağlayıcı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere ticari veya mesleki faaliyetleri kapsamında
tüketiciye hizmet sunan gerçek veya tüzel kişileri,
h) Tüketici işlemi: Mal
veya hizmet piyasalarında tüketici ile satıcı-sağlayıcı arasında yapılan her
türlü hukuki işlemi,
ı) İmalatçı-Üretici: Kamu
tüzel kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya
hizmetleri ya da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını
üretenler ile mal üzerine kendi ayırt edici işaretini, ticari markasını veya
unvanını koyarak satışa sunanları,
j) İthalatçı: Kamu tüzel
kişileri de dahil olmak üzere tüketiciye sunulmuş olan mal veya hizmetleri ya
da bu mal veya hizmetlerin hammaddelerini yahut ara mallarını yurt dışından
getirerek satışa sunan gerçek veya tüzel kişiyi,
k) Kredi veren: Mevzuatları
gereği tüketicilere nakit kredi vermeye yetkili olan banka, özel finans
kuruluşu ve finansman şirketlerini,
l) Reklam veren: Ürettiği
ya da pazarladığı malın/hizmetin tanıtımını yaptırmak, satışını artırmak veya
imajını yaratıp güçlendirmek amacıyla hazırlattığı, içinde firmasının ya da
mal/hizmet markasının yer aldığı reklamları yayınlatan, dağıtan ya da başka
yollarla sergileyen gerçek ya da tüzel kişiyi,
m) Reklamcı: Ticari reklam
ve ilânları reklam verenin duyduğu ihtiyaç doğrultusunda hazırlayan ve reklam
veren adına yayınlanmasına aracılık eden ticari iletişim uzmanı gerçek ya da
tüzel kişiyi,
n) Mecra kuruluşu: Ticari
reklam veya ilânı hedef kitleye ulaştıran iletişim kanallarının ya da her türlü
aracın sahibi, işleticisi veya kiralayıcısı olan gerçek veya tüzel kişiyi,
o ) Teknik düzenleme: Bir
ürünün ve hizmetin, ilgili idari hükümler de dahil olmak üzere, özellikleri,
işleme ve üretim yöntemleri, bunlarla ilgili terminoloji, sembol, ambalajlama,
işaretleme, etiketleme ve uygunluk değerlendirilmesi işlemleri hususlarından
biri veya birkaçını belirten ilgili Bakanlık tarafından Resmi Gazetede
yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması
zorunlu olan her türlü düzenlemeyi,
p) Tüketici örgütleri:
Tüketicinin korunması amacıyla kurulan dernek, vakıf veya bunların üst
kuruluşlarını,
İfade eder.
MADDE 4. - 4077 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi başlığı
ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Ayıplı Mal
Madde 4. - Ambalajında,
etiketinde, tanıtma ve kullanma kılavuzunda ya da reklam ve ilânlarında yer
alan veya satıcı tarafından bildirilen veya standardında veya teknik
düzenlemesinde tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı
olan ya da tahsis veya kullanım
amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği faydaları azaltan
veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar,
ayıplı mal olarak kabul edilir.
Tüketici, malın teslimi
tarihinden itibaren otuz gün içerisinde ayıbı satıcıya bildirmekle yükümlüdür.
Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız
misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım
isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin
tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici bu seçimlik
haklarından biri ile birlikte ayıplı malın neden olduğu ölüm ve/veya
yaralanmaya yol açan ve/veya kullanımdaki diğer mallarda zarara neden olan
hallerde imalatçı-üreticiden tazminat isteme hakkına da sahiptir.
İmalatçı-üretici, satıcı,
bayi, acente, ithalatçı ve 10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren
ayıplı maldan ve tüketicinin bu maddede yer alan seçimlik haklarından dolayı
müteselsilen sorumludur. Ayıplı malın neden olduğu zarardan dolayı birden fazla
kimse sorumlu olduğu takdirde bunlar müteselsilen sorumludurlar. Satılan malın
ayıplı olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Bu madde ile ayıba karşı
sorumlu tutulanlar, ayıba karşı daha uzun bir süre ile sorumluluk
üstlenmemişlerse, ayıplı maldan sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa
bile malın tüketiciye teslimi tarihinden itibaren iki yıllık zamanaşımına
tabidir. Bu süre konut ve tatil amaçlı taşınmaz mallarda beş yıldır. Ayıplı malın neden olduğu her türlü
zararlardan dolayı yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Bu
talepler zarara sebep olan malın piyasaya sürüldüğü günden başlayarak on yıl
sonra ortadan kalkar. Ancak, satılan malın ayıbı, tüketiciden satıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı malın neden olduğu
zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu bilinerek satın
alınan mallar hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Satışa sunulacak ayıplı mal
üzerine ya da ambalajına, imalatçı veya satıcı tarafından tüketicinin
kolaylıkla okuyabileceği şekilde "özürlüdür" ibaresini içeren bir
etiket konulması zorunludur. Yalnızca ayıplı mal satılan veya bir kat ya da
reyon gibi bir bölümü sürekli olarak ayıplı mal satışına, tüketicinin
bilebileceği şekilde tahsis edilmiş yerlerde bu etiketin konulma zorunluluğu
yoktur. Malın ayıplı olduğu hususu, tüketiciye verilen fatura, fiş veya satış
belgesi üzerinde gösterilir.
Güvenli olmayan mallar,
piyasaya özürlüdür etiketiyle dahi arz edilemez. Bu ürünlere, 4703 sayılı
Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun
hükümleri uygulanır.
Bu hükümler, mal satışına
ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
MADDE 5. - 4077 sayılı Kanuna 4 üncü maddeden sonra
gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Ayıplı Hizmet
MADDE 4/A. - Sağlayıcı
tarafından bildirilen reklam ve ilânlarında veya standardında veya teknik
kuralında tespit edilen nitelik veya niteliği etkileyen niceliğine aykırı olan ya
da yararlanma amacı bakımından değerini veya tüketicinin ondan beklediği
faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler
içeren hizmetler, ayıplı hizmet olarak kabul edilir.
Tüketici, hizmetin ifa
edildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde bu ayıbı sağlayıcıya bildirmekle
yükümlüdür. Tüketici bu durumda, sözleşmeden dönme, hizmetin yeniden görülmesi
veya ayıp oranında bedel indirimi haklarına sahiptir. Tüketicinin sözleşmeyi
sona erdirmesi, durumun gereği olarak haklı görülemiyorsa, bedelden indirim ile
yetinilir. Tüketici, bu seçimlik haklarından biri ile birlikte 4 üncü maddede
belirtilen şartlar çerçevesinde tazminat da isteyebilir. Sağlayıcı, tüketicinin
seçtiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür.
Sağlayıcı, bayi, acente ve
10 uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren, ayıplı hizmetten ve ayıplı
hizmetin neden olduğu her türlü zarardan ve tüketicinin bu maddede yer alan
seçimlik haklarından dolayı müteselsilen sorumludur. Sunulan hizmetin ayıplı
olduğunun bilinmemesi bu sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Daha uzun bir süre için
garanti verilmemiş ise, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile ayıplı
hizmetten dolayı yapılacak talepler hizmetin ifasından itibaren iki yıllık
zamanaşımına tabidir. Ayıplı hizmetin neden olduğu her türlü zararlardan dolayı
yapılacak talepler ise üç yıllık zamanaşımına tabidir. Ancak, sunulan hizmetin
ayıbı, tüketiciden sağlayıcının ağır kusuru veya hile ile gizlenmişse
zamanaşımı süresinden yararlanılamaz.
Ayıplı hizmetin neden
olduğu zararlardan sorumluluğa ilişkin hükümler dışında, ayıplı olduğu
bilinerek edinilen hizmetler hakkında yukarıdaki hükümler uygulanmaz.
Bu hükümler, hizmet
sağlamaya ilişkin her türlü tüketici işleminde de uygulanır.
MADDE 6. - 4077 sayılı Kanunun 5 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 5. - Üzerinde
"numunedir" veya "satılık değildir" ibaresi bulunmayan bir
malın; ticarî bir kuruluşun vitrininde, rafında veya açıkça görülebilir
herhangi bir yerinde teşhir edilmesi halinde satıcı bu malların satışından
kaçınamaz.
Hizmet sağlamada da haklı
bir sebep olmaksızın kaçınılamaz.
Aksine bir teamül, ticarî
örf veya adet yoksa, satıcı bir mal veya hizmetin satışını o mal veya hizmetin
kendisi tarafından belirlenen miktar, sayı veya ebat gibi koşullara ya da başka
bir mal veya hizmetin satın alınmasına bağlı kılamaz.
Diğer mal satışı ve hizmet
sağlama sözleşmelerinde de bu hüküm uygulanır.
MADDE 7. - 4077 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi başlığı
ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Sözleşmedeki Haksız Şartlar
Madde 6. - Satıcı veya
sağlayıcının tüketiciyle müzakere etmeden, tek taraflı olarak sözleşmeye
koyduğu, tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde iyi niyet
kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme
koşulları haksız şarttır.
Taraflardan birini
tüketicinin oluşturduğu her türlü sözleşmede yer alan haksız şartlar tüketici
için bağlayıcı değildir.
Eğer bir sözleşme şartı
önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle
tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere
edilmediği kabul edilir.
Sözleşmenin bütün olarak
değerlendirilmesinden, standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu
sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün
müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını
engellemez.
Bir satıcı veya sağlayıcı,
bir standart şartın münferiden tartışıldığını ileri sürüyorsa, bunu ispat yükü
ona aittir.
6/A, 6/B, 6/C, 7, 9, 9/A,
10, 10/A ve 11/A maddelerinde yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen tüketici
sözleşmeleri en az oniki punto ve koyu siyah harflerle düzenlenir ve sözleşmede
bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda eksiklik
sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik satıcı veya sağlayıcı
tarafından derhal giderilir.
Bakanlık standart
sözleşmelerde yer alan haksız şartların tespit edilmesine ve bunların sözleşme
metninden çıkartılmasının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları belirler.
MADDE 8. - 4077 sayılı Kanuna 6 ncı maddesinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki 6/A maddesi eklenmiştir.
Taksitle Satış
MADDE 6/A. - Taksitle
satış, satım bedelinin en az iki taksitle ödendiği ve malın veya hizmetin
sözleşmenin düzenlendiği anda teslim veya ifa edildiği satım türüdür.
Taksitle satış
sözleşmesinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Sözleşmede bulunması gereken
asgari koşullar aşağıda gösterilmiştir:
a) Tüketicinin ve satıcı
veya sağlayıcının isim, unvan, açık adresleri ve varsa erişim bilgileri,
b) Malın veya hizmetin Türk
Lirası olarak vergiler dahil peşin satış fiyatı,
c) Vadeye göre faiz ile
birlikte ödenecek Türk Lirası olarak toplam satış fiyatı,
d) Faiz miktarı, faizin
hesaplandığı yıllık oran ve sözleşmede belirlenen faiz oranının yüzde otuz
fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
e) Peşinat tutarı,
f) Ödeme planı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları.
Satıcı veya sağlayıcı, bu
bilgilerin sözleşmede yer almasını sağlamak ve taraflar arasında akdedilen
sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye vermekle yükümlüdür. Sözleşmeden ayrı
olarak kıymetli evrak niteliğinde senet düzenlenecekse, bu senet, her bir
taksit ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde ve sadece nama yazılı olarak
düzenlenir. Aksi takdirde, kambiyo senedi geçersizdir.
Taksitle satışlarda;
tüketici, borçlandığı toplam miktarı önceden ödeme hakkına sahiptir. Tüketici
aynı zamanda, bir taksit miktarından az olmamak şartıyla bir veya birden fazla
taksit ödemesinde bulunabilir. Her iki durumda da satıcı, ödenen miktara göre
gerekli faiz indirimini yapmakla yükümlüdür.
Satıcı veya sağlayıcı,
taksitlerden birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün
ifasını talep etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak satıcının veya
sağlayıcının bütün edimlerini ifa etmiş olması durumunda ve tüketicinin
birbirini izleyen en az iki
taksidi ödemede temerrüde düşmesi ve ödenmeyen taksit toplamının satış
bedelinin en az onda biri olması halinde kullanılabilir. Ancak satıcının veya
sağlayıcının bu hakkını kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek
muacceliyet uyarısında bulunması gerekir.
Sözleşme şartları tüketici
aleyhine hiçbir şekilde değiştirilemez.
MADDE 9. - 4077 sayılı Kanuna 6/A maddesinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki 6/B maddesi eklenmiştir.
Devre Tatil
MADDE 6/B. - Devre tatil
sözleşmeleri, en az üç yıl süre için yapılan ve bu süre zarfında yıl içinde,
belirli veya belirlenebilecek ve bir haftadan az olmayacak bir dönem için bir
veya daha fazla sayıdaki taşınmazın kullanım hakkının devri ya da devri
taahhüdünü içeren ve bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunlu, yazılı
sözleşme ya da sözleşmeler grubudur.
Devre tatil sözleşmelerine
ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
MADDE 10. - 4077 sayılı Kanuna 6/B maddesinden sonra
gelmek üzere aşağıdaki 6/C maddesi eklenmiştir.
Paket Tur
MADDE 6/C. - Paket tur
sözleşmeleri; ulaştırma, konaklama ve bunlara yardımcı sayılmayan diğer
turistik hizmetlerin en az ikisinin birlikte, her şeyin dahil olduğu fiyatla
satılan veya satış taahhüdü yapılan ve hizmeti yirmidört saatten uzun bir
süreyi kapsayan veya gecelik konaklamayı içeren ve bir nüshasının tüketiciye
verilmesi zorunlu, önceden düzenlenmiş yazılı sözleşmelerdir.
Paket tur sözleşmelerine
ilişkin usul ve esasları Bakanlık belirler.
MADDE 11. - 4077 sayılı
Kanunun 7 nci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 7. - Kampanyalı
satış, gazete, radyo, televizyon ilânı ve benzeri yollarla tüketiciye
duyurularak düzenlenen kampanyalara iştirakçi kabul edilmesi ve malın veya
hizmetin daha sonra teslim veya ifa edilmesi suretiyle yapılan satımdır.
Kampanyalı satışlar
Bakanlığın izni ile yapılır. Bakanlık hangi tür satışların izne tabi olacağını,
ön ödeme, taksit miktarı, teslim süresi, üretici firma garantisi, yatırılacak
teminat ile kampanyalı satışlarda uyulması gereken usul ve esasları tespit
eder.
İlan ve taahhüt edilen mal
veya hizmetin teslimatının veya ifasının hiç ya da gereği gibi yapılmaması
durumunda, satıcı, sağlayıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici, ithalatçı ve 10
uncu maddenin beşinci fıkrasına göre kredi veren müteselsilen sorumludur.
Tüketici kampanyadan
ayrılmaya karar verdikten sonra kampanyayı düzenleyen, mal veya hizmetin
tüketiciye teslim tarihini geçmemek şartıyla tüketicinin o ana kadar ödediği
tüm bedeli ödemekle yükümlüdür.
Kampanyayı düzenleyen, kampanyalı
satışlarda düzenlenecek yazılı sözleşmede, 6/A maddesinin ikinci fıkrasında
belirtilen bilgilere ek olarak "kampanya bitiş tarihi" ve "mal
veya hizmetin teslim veya yerine getirilme tarih ve şekli"ne ilişkin
bilgileri de içeren sözleşmenin
bir nüshasını tüketiciye vermek zorundadır.
Sözleşmede aksi
kararlaştırılmadıkça, ön ödeme tutarı, mal veya hizmetin satış bedelinin yüzde
kırkından fazla olamaz.
Kampanyalı satışlarda malın
teslim ya da hizmetin ifa süresi on iki ayı aşamaz. Konut ve tatil amaçlı taşınmaz
mallar için bu süre otuz aydır.
Tüketicinin ödemeye ilişkin
tüm edimlerini yerine getirmesi durumunda, malın teslimi ya da hizmetin ifası,
ödemenin bitimini takiben en geç bir ay içinde yapılmak zorundadır.
Kampanyalı taksitle
satışlarda 6/A maddesi hükümleri de uygulanır.
MADDE 12. - 4077 sayılı Kanunun 8 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 8. - Kapıdan satış;
işyeri, fuar, panayır gibi satış mekanları dışında yapılan satımlardır.
Bakanlık, kapıdan satış
yapacaklarda aranılacak nitelikleri, bu Kanuna tabi olan ve olmayan kapıdan
satışları ve kapıdan satışlara ilişkin uygulama usul ve esaslarını belirler.
Bu tür satışlarda; tüketici,
teslim aldığı tarihten itibaren yedi gün içinde malı kabul etmekte veya hiçbir
gerekçe göstermeden ve hiçbir yükümlülük altına girmeden reddetmekte
serbesttir. Hizmetlerin satımında ise bu süre, sözleşmenin imzalandığı tarihten
itibaren başlar. Bu süre dolmadan satıcı veya sağlayıcı, kapıdan satış işlemine
konu mal veya hizmet karşılığında
tüketiciden herhangi bir isim altında ödeme yapmasını veya borç altına sokan
herhangi bir belge vermesini isteyemez. Satıcı, cayma bildirimi kendisine
ulaştığı andan itibaren yirmi gün içerisinde malı geri almakla yükümlüdür.
Tüketici, malın mutat
kullanımı sebebiyle meydana gelen değişiklik ve bozulmalarından sorumlu
değildir.
Taksitle yapılan kapıdan
satışlarda 6/A maddesi, kampanyalı kapıdan satışlarda 7 nci madde hükümleri
ayrıca uygulanır.
MADDE 13. - 4077 sayılı Kanunun 9 uncu maddesi başlığı
ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Kapıdan Satışlarda
Satıcının ve Sağlayıcının Yükümlülüğü
Madde 9. - Kapıdan satış
sözleşmelerinde, sözleşmede bulunması gereken diğer unsurlara ilave olarak mal
veya hizmetin nitelik ve niceliğine ilişkin açıklayıcı bilgiler, cayma
bildiriminin yapılacağı açık adres ve en az on altı punto ve koyu siyah
harflerle yazılmış aşağıdaki ibare yer almak zorundadır:
Tüketicinin hiçbir hukuki ve
cezai sorumluluk üstlenmeksizin ve hiçbir gerekçe göstermeksizin teslim aldığı
veya sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren yedi gün içerisinde malı veya
hizmeti reddederek sözleşmeden cayma hakkının var olduğunu ve cayma
bildiriminin satıcı/sağlayıcıya ulaşması tarihinden itibaren malı geri almayı taahhüt ederiz.
Tüketici, sahip olduğu
haklarının da yazılı bulunduğu sözleşmeyi imzalar ve kendi el yazısı ile
tarihini yazar. Satıcı veya sağlayıcı, bu bilgilerin sözleşmede yer almasını
sağlamak ve taraflar arasında akdedilen sözleşmenin bir nüshasını tüketiciye
vermekle yükümlüdür.
Bu madde hükümlerine göre
düzenlenmiş bir sözleşmenin ve malın tüketiciye teslim edildiğini ispat
satıcıya veya sağlayıcıya aittir. Aksi takdirde, tüketici cayma hakkını
kullanmak için yedi günlük süre ile bağlı değildir.
MADDE 14. - 4077 sayılı Kanuna 9 uncu maddeden sonra
gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Mesafeli Sözleşmeler
MADDE 9/A. - Mesafeli
sözleşmeler; yazılı, görsel, telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim
araçları kullanılarak ve tüketicilerle karşı karşıya gelinmeksizin yapılan ve
malın veya hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası
kararlaştırılan sözleşmelerdir.
Mesafeli satış
sözleşmesinin akdinden önce, ayrıntıları Bakanlıkça çıkarılacak tebliğle
belirlenecek bilgilerin tüketiciye verilmesi zorunludur. Tüketici, bu bilgileri
edindiğini yazılı olarak teyit etmedikçe sözleşme akdedilemez. Elektronik
ortamda yapılan sözleşmelerde teyid işlemi, yine elektronik ortamda yapılır.
Satıcı ve sağlayıcı,
tüketicinin siparişi kendisine ulaştığı andan itibaren otuz gün içerisinde
edimini yerine getirir. Bu süre, tüketiciye daha önceden yazılı olarak
bildirilmek koşuluyla en fazla on gün uzatılabilir.
Satıcı veya sağlayıcı
elektronik ortamda tüketiciye teslim edilen gayri maddî malların veya sunulan
hizmetlerin teslimatının ayıpsız olarak yapıldığını ispatla yükümlüdür.
Cayma hakkı süresince
sözleşmeye konu olan mal veya hizmet karşılığında tüketiciden herhangi bir isim
altında ödeme yapmasının veya borç altına sokan herhangi bir belge vermesinin
istenemeyeceğine ilişkin hükümler dışında kapıdan satışlara ilişkin hükümler
mesafeli sözleşmelere de uygulanır.
Satıcı veya sağlayıcı cayma
bildiriminin kendisine ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde almış olduğu
bedeli, kıymetli evrakı ve tüketiciyi bu hukukî işlemden dolayı borç altına
sokan her türlü belgeyi iade etmek ve yirmi gün içerisinde de malı geri almakla
yükümlüdür.
MADDE 15. - 4077 sayılı Kanunun 10 uncu maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 10. - Tüketici
kredisi, tüketicilerin bir mal veya hizmet edinmek amacıyla kredi verenden
nakit olarak aldıkları kredidir. Tüketici kredisi sözleşmesinin yazılı olarak
yapılması ve bu sözleşmenin bir nüshasının tüketiciye verilmesi zorunludur.
Taraflar arasında akdedilen sözleşmede öngörülen kredi şartları, sözleşme
süresi içerisinde tüketici aleyhine değiştirilemez.
Sözleşmede;
a) Tüketici kredisi tutarı,
b) Faiz ve diğer unsurlarla
birlikte toplam borç tutarı,
c) Faizin hesaplandığı
yıllık oran,
d) Ödeme tarihleri,
anapara, faiz, fon ve diğer masrafların ayrı ayrı belirtildiği ödeme planı,
e) İstenecek teminatlar,
f) Akdi faiz oranının yüzde
otuz fazlasını geçmemek üzere gecikme faizi oranı,
g) Borçlunun temerrüde
düşmesinin hukuki sonuçları,
h) Kredinin vadesinden önce
kapatılmasına ilişkin şartlar,
ı) Kredinin yabancı para
birimi cinsinden kullandırılması durumunda, geri ödemeye ilişkin taksitlerin ve
toplam kredi tutarının hesaplanmasında, hangi tarihteki kurun dikkate
alınacağına ilişkin şartlar,
Yer alır.
Kredi veren, taksitlerden
birinin veya birkaçının ödenmemesi halinde kalan borcun tümünün ifasını talep
etme hakkını saklı tutmuşsa, bu hak; ancak kredi verenin bütün edimlerini ifa
etmiş olması durumunda ve tüketicinin birbirini izleyen en az iki taksidi
ödemede temerrüde düşmesi halinde kullanılabilir. Ancak kredi verenin bu hakkını
kullanabilmesi için en az bir hafta süre vererek muacceliyet uyarısında
bulunması gerekir. Tüketici kredisinin teminatı olarak şahsi teminat verildiği
hallerde, kredi veren, asıl borçluya başvurmadan, kefilden borcun ifasını
isteyemez.
Tüketici, kredi verene
borçlandığı toplam miktarı önceden ödeyebileceği gibi aynı zamanda vadesi
gelmemiş bir ya da birden çok taksit ödemesinde de bulunabilir. Her iki durumda
da kredi veren, ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon indirimini
yapmakla yükümlüdür. Bakanlık ödenen miktara göre gerekli faiz ve komisyon
indiriminin ne oranda yapılacağının usul ve esaslarını belirler.
Kredi verenin, tüketici
kredisini, belirli marka bir mal
veya hizmet satın alınması ya da belirli bir satıcı veya sağlayıcı ile yapılacak
satış sözleşmesi şartı ile vermesi durumunda satılan malın veya hizmetin hiç ya
da zamanında teslim veya ifa edilmemesi halinde kredi veren tüketiciye karşı satıcı veya sağlayıcı ile
birlikte müteselsilen sorumlu olur.
Kredi verenin ödemeleri bir
kıymetli evraka bağlaması ya da krediyi kıymetli evrak kabul etmek suretiyle
teminat altına alması yasaktır. Bu yasağa rağmen tüketiciden bir kıymetli evrak
alınacak olursa, tüketici bu kıymetli evrakı kredi verenden geri istemek
hakkına sahiptir. Ayrıca, kredi veren kıymetli evrakın ciro edilmesi sebebiyle
tüketicinin uğradığı zararı tazmin etmekle yükümlüdür.
MADDE 16. - 4077 sayılı Kanuna 10 uncu maddesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Kredi Kartları
MADDE 10/A. - Kredi kartı
ile mal veya hizmet alımı sonucu nakdi krediye dönüşen veya kredi kartı ile
nakit çekim suretiyle kullanılan krediler de 10 uncu madde hükümlerine tabidir.
Ancak, bu tür krediler hakkında 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (a), (b),
(h) ve (ı) bentleri ile dördüncü fıkra hükmü uygulanmaz.
Kredi veren tarafından
tüketiciye gönderilen dönemsel hesap özetleri, 10 uncu maddenin ikinci
fıkrasının (d) bendinde öngörülen ödeme planı hükmündedir. Dönemsel hesap
özetinde yer alan asgari ödeme tutarının vadesinde ödenmemesi halinde;
tüketici, 10 uncu maddenin (f) bendinde yer alan gecikme faizi dışında herhangi
bir isim altında yükümlülük altına sokulamaz.
Kredi veren faiz artırımını
otuz gün önceden tüketiciye bildirmek zorundadır. Kredi veren tarafından
artırılan faiz oranı geriye dönük olarak uygulanamaz. Tüketici bildirim
tarihinden itibaren en geç altmış gün içinde tüm borcu ödeyip kredi kullanmaya
son verdiği takdirde faiz artışından etkilenmez.
Mal veya hizmetin kredi
kartı ile satın alındığı durumlarda, satıcı veya sağlayıcı, tüketiciden
komisyon veya benzeri bir isim altında ilave ödemede bulunmasını isteyemez.
MADDE 17. - 4077 sayılı Kanunun 11 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 11. - Süreli yayın
kuruluşlarınca düzenlenen ve her ne amaç ve şekilde olursa olsun, bilet, kupon,
iştirak numarası, oyun, çekiliş ve benzeri yollarla süreli yayın dışında ikinci
bir ürün ve/veya hizmetin verilmesinin taahhüt edildiği durumlarda; kitap,
dergi, ansiklopedi, afiş, bayrak, poster, sözlü veya görüntülü manyetik bant veya
optik disk gibi süreli yayıncılık amaçlarına aykırı olmayan kültürel ürünler
dışında hiçbir mal ya da hizmetin taahhüdü ve dağıtımı yapılamaz. Bu amaçla
kampanya düzenlenmesi halinde, kampanya süresi altmış günü geçemez. Kampanya
konusu mal veya hizmet bedelinin bir bölümünün tüketici tarafından karşılanması
istenemez.
Süreli yayın kuruluşu,
kampanyaya ait reklam ve ilânlarında, kampanya konusu mal veya hizmetin Türkiye
genelinde teslim ve ifa tarihlerine ilişkin programını ilân etmek ve kampanya
konusu mal veya hizmetin teslim ve ifasını, kampanyanın bitiminden itibaren
otuz gün içinde yerine getirmek zorundadır.
Kampanya süresince, süreli
yayının satış fiyatı, ikinci ürün olarak verilmesi taahhüt edilen mal veya
hizmetin yol açtığı maliyet artışı nedeniyle artırılamaz. Kampanya konusu mal
veya hizmet taahhüdü ve dağıtımı bölünerek yapılamayacağı gibi, bu mal veya
hizmetin ayrılmaz ya da tamamlayıcı parçaları da ayrı bir kampanya konusu
haline getirilemez. Bu Kanunun uygulamasında, ikinci ürün olarak verilmesi
taahhüt edilen her bir mal veya hizmete ilişkin işlemler bağımsız bir kampanya
olarak kabul edilir.
Süreli yayın kuruluşları
tarafından düzenlenmeyen, ancak süreli yayınla doğrudan veya dolaylı
irtibatlandırılan kampanyalar da bu hükümlere tabidir.
MADDE 18. - 4077 sayılı Kanuna 11 inci maddeden sonra
gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Abonelik Sözleşmeleri
MADDE 11/A. - Her türlü
abonelik sözleşmelerine taraf olan tüketiciler, isteklerini satıcıya yazılı
olarak bildirmek kaydıyla aboneliklerine tek taraflı son verebilirler.
Satıcı tüketicinin
aboneliğe son verme isteğini, yazılı bildirimin kendisine ulaştığı tarihten
itibaren en geç yedi gün içinde yerine getirmekle yükümlüdür.
Süreli yayın aboneliğine son
verme isteği ise; yazılı bildirimin satıcıya ulaştığı tarihten itibaren günlük
yayınlarda onbeş gün, haftalık yayınlarda bir ay, aylık yayınlarda üç ay sonra
yürürlüğe girer. Daha uzun süreli yayınlarda ise, bildirimden sonraki ilk yayını müteakiben yürürlüğe konulur.
Satıcı, abone ücretinin geri
kalan kısmını hiçbir kesinti yapmaksızın onbeş gün içinde iade etmekle
yükümlüdür.
MADDE 19. - 4077 sayılı Kanunun 12 nci maddesi başlığı
ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Fiyat Etiketi
Madde 12. - Perakende
satışa arz edilen malların veya ambalajlarının yahut kaplarının üzerine
kolaylıkla görülebilir, okunabilir şekilde o malla ilgili tüm vergiler dahil
fiyat, üretim yeri ve ayırıcı özelliklerini içeren etiket konulması, etiket
konulması mümkün olmayan hallerde aynı bilgileri kapsayan listelerin
görülebilecek şekilde uygun yerlere asılması zorunludur.
Hizmetlerin tarife ve
fiyatlarını gösteren listeler de birinci fıkraya göre düzenlenerek asılır.
Etiket, fiyat ve tarife listelerinde belirtilen fiyat ile kasa
fiyatı arasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat üzerinden
satış yapılır.
Fiyatı; Bakanlar Kurulu,
kamu kurum ve kuruluşları veya kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları
tarafından belirlenen mal veya hizmetlerin, belirlenen bu fiyatın üzerinde bir
fiyatla satışa sunulması yasaktır.
Bakanlık, etiket ve tarife
listelerinin şeklini, içeriğini, usul ve esaslarını bir yönetmelikle düzenler.
Bakanlık ve belediyeler, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine
ilişkin işleri yürütmekle ayrı ayrı görevlidirler.
MADDE 20. - 4077 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 13. - İmalatçı veya
ithalatçılar ithal ettikleri veya ürettikleri sanayi malları için Bakanlıkça
onaylı garanti belgesi düzenlemek zorundadır. Mala ilişkin faturanın tarih ve
sayısını içeren garanti belgesinin tekemmül ettirilerek tüketiciye verilmesi
sorumluluğu satıcı, bayi veya acenteye aittir. Garanti süresi malın teslim
tarihinden itibaren başlar ve asgari iki yıldır. Ancak, özelliği nedeniyle bazı
malların garanti şartları, Bakanlıkça başka bir ölçü birimi ile belirlenebilir.
Satıcı; garanti belgesi
kapsamındaki malların, garanti süresi içerisinde arızalanması halinde malı
işçilik masrafı, değiştirilen parça bedeli ya da başka herhangi bir ad altında
hiçbir ücret talep etmeksizin tamir ile yükümlüdür.
Tüketici onarım hakkını
kullanmışsa, garanti süresi içerisinde sık arızalanması nedeniyle maldan
yararlanamamanın süreklilik arz etmesi veya tamiri için gereken azami sürenin
aşılması veya tamirinin mümkün bulunmadığının anlaşılması hallerinde, 4 üncü
maddede yer alan diğer seçimlik haklarını kullanabilir. Satıcı bu talebi reddedemez.
Tüketicinin bu talebinin yerine getirilmemesi durumunda satıcı, bayi, acente, imalatçı-üretici ve
ithalatçı müteselsilen sorumludur.
Tüketicinin malı kullanım
kılavuzunda yer alan hususlara aykırı kullanmasından kaynaklanan arızalar, iki
ve üçüncü fıkra hükümleri kapsamı dışındadır.
Bakanlık, hangi sanayi
mallarının garanti belgesi ile satılmak zorunda bulunduğunu ve bu malların
arızalarının tamiri için gereken azami süreleri Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
MADDE 21. - 4077 sayılı Kanunun 14 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 14. - Yurt içinde
üretilen veya ithal edilen sanayi mallarının tanıtım, kullanım, bakım ve basit
onarımına ilişkin Türkçe kılavuzla ve gerektiğinde uluslararası sembol ve
işaretleri kapsayan etiketle satılması zorunludur.
Bakanlık, sanayi
mallarından hangilerinin tanıtma ve kullanım kılavuzu ve etiket ile satılmak
zorunda bulunduğunu ve bunlarda bulunması gereken asgari unsurları Türk
Standartları Enstitüsünün görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
MADDE 22. - 4077 sayılı Kanunun 15 inci maddesi
başlığı ile birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Satış Sonrası Hizmetler
Madde 15. - İmalatçı veya
ithalatçılar, sattıkları, ürettikleri veya ithal ettikleri sanayi malları için
o malın Bakanlıkça tespit ve ilân edilen kullanım ömrü süresince, yeterli
teknik personel ve yedek parça stoku bulundurmak suretiyle bakım ve onarım
hizmetlerini sunmak zorundadırlar.
İmalatçı veya
ithalatçıların bulundurmaları gereken yedek parça stok miktarı Bakanlıkça
belirlenir.
İthalatçının herhangi bir
şekilde ticari faaliyetinin sona ermesi halinde, kullanım ömrü süresince bakım
ve onarım hizmetlerini, o malın yeni ithalatçısı sunmak zorundadır.
Bakanlık, hangi mallar için
servis istasyonları kurulmasının zorunlu olduğu ile servis istasyonlarının
kuruluş ve işleyişine dair usul ve esasları Türk Standartları Enstitüsünün
görüşünü alarak tespit ve ilânla görevlidir.
Garanti belgesiyle satılmak
zorunda olan bir sanayi malının garanti süresi sonrasında arızalanması
durumunda, o malın Bakanlıkça belirlenen azami tamir süresi içerisinde onarımı
zorunludur.
MADDE 23. - 4077 sayılı Kanunun 16 ncı maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 16. -Ticari reklam ve
ilânların kanunlara, Reklam Kurulunca belirlenen ilkelere, genel ahlaka, kamu
düzenine, kişilik haklarına uygun, dürüst ve doğru olmaları esastır.
Tüketiciyi aldatıcı,
yanıltıcı veya onun tecrübe ve bilgi noksanlıklarını istismar edici,
tüketicinin can ve mal güvenliğini tehlikeye düşürücü, şiddet hareketlerini ve
suç işlemeyi özendirici, kamu sağlığını bozucu, hastaları, yaşlıları, çocukları
ve özürlüleri istismar edici reklam ve ilânlar ve örtülü reklam yapılamaz.
Aynı ihtiyaçları karşılayan
ya da aynı amaca yönelik rakip mal ve hizmetlerin karşılaştırmalı reklamları
yapılabilir.
Reklam veren, ticari reklam
veya ilânda yer alan somut iddiaları ispatla yükümlüdür.
Reklam verenler,
reklamcılar ve mecra kuruluşları bu madde hükümlerine uymakla yükümlüdürler.
MADDE 24. - 4077 sayılı Kanunun 17 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 17. - Ticari reklam
ve ilânlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemek, bu ilkeler çerçevesinde
ticari reklam ve ilânları incelemek ve inceleme sonucuna göre, 16 ncı madde
hükümlerine aykırı reklam ve ilânları üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya
durdurma ve/veya aynı yöntemle düzeltme ve/veya para cezası verme hususlarında
görevli bir Reklam Kurulu oluşturulur. Reklam Kurulu kararları Bakanlıkça
uygulanır.
Reklam Kurulu, ticari reklam
ve ilânlarda uyulması gereken ilkeleri belirlemede; ülke koşullarının yanı
sıra, reklamcılık alanında evrensel kabul görmüş tanım ve kuralları da dikkate
alır.
Başkanlığı, Bakanın
görevlendireceği ilgili Genel Müdür tarafından yürütülen Reklam Kurulu;
a) Bakanlıkça ilgili Genel
Müdür Yardımcıları arasından görevlendirilecek bir üye,
b) Adalet Bakanlığınca, bu
Bakanlıkta idari görevlerde çalışan hakimler arasından görevlendirilecek bir
üye,
c) Türkiye Radyo-Televizyon
Kurumunca görevlendirilecek reklam konusunda uzman bir üye,
d) Yükseköğretim Kurulunun
reklamcılık alanında uzman üniversite öğretim elemanları arasından seçeceği bir
üye,
e) Türk Tabibleri Birliği
Merkez Konseyinin görevlendireceği doktor bir üye,
f) Türkiye Barolar
Birliğinin görevlendireceği avukat bir üye,
g) Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliğinin değişik sektörlerden görevlendireceği dört üye,
h) Türkiye’deki tüm
gazeteciler derneklerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,
i) Reklamcılar
derneklerinin veya varsa üst kuruluşlarının seçeceği bir üye,
j) Tüketici Konseyinin
Konseye katılan tüketici örgütü temsilcileri arasından seçeceği veya üst
örgütlerinin görevlendireceği bir üye,
k) Türkiye Ziraat Odaları
Birliğinin görevlendireceği bir üye,
l) Türkiye Esnaf ve
Sanatkarlar Konfederasyonunun görevlendireceği bir üye,
m) Türk Standartları
Enstitüsünden bir üye,
n) Diyanet İşleri
Başkanlığından bir üye,
o) Türk Mühendis ve Mimar
Odaları Birliğinden bir üye,
p) İşçi sendikaları
konfederasyonlarından bir üye,
r) Memur sendikaları
konfederasyonlarından bir üye,
s) Türkiye Serbest
Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin
görevlendireceği bir üye,
t) Ankara, İstanbul ve
İzmir Büyükşehir Belediyelerinin kendi aralarından seçeceği bir üye,
u) Türk Eczacılar
Birliğinden bir üye,
v) Türk Diş Hekimleri
Birliğinden bir üye,
Olmak üzere yirmibeş üyeden
oluşur.
Kurul üyelerinin görev
süreleri üç yıldır. Süresi bitenler yeniden görevlendirilebilir veya
seçilebilir. Üyelikler herhangi bir sebeple boşaldığı takdirde boşalan yerlere
üçüncü fıkra esasları dahilinde bir ay içerisinde görevlendirme veya seçim
yapılır.
Kurul en az ayda bir defa
veya ihtiyaç duyulduğu her zaman Başkanın çağrısı üzerine toplanır.
Kurul, Başkan dahil en az
ondört üyenin hazır bulunması ile toplanır ve toplantıya katılanların çoğunluğu
ile karar verir.
Kurul, gerekli görülen
hallerde sürekli ve geçici olarak görev yapmak üzere özel ihtisas komisyonları
kurabilir. Kurulun bu komisyonlarda görev yapmasını uygun göreceği kamu
personeli, ilgili kamu kuruluşlarınca görevlendirilir.
Kurul üyeleri ile özel
ihtisas komisyonu üyelerinden kamu görevlisi olanlara verilecek huzur hakkı ile
kamu görevlisi olmayan kurul üyelerine ödenecek huzur ücreti Maliye
Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Kurulun sekretarya
hizmetleri Bakanlık tarafından yerine getirilir.
Reklam Kurulu kararları,
tüketicilerin bilgilendirilmesi, aydınlatılması ve ekonomik çıkarlarının
korunması amacıyla Reklam Kurulu Başkanlığınca açıklanır.
Reklam Kurulunun görevleri,
kuruluş, çalışma usul ve esasları ile sekretarya hizmetlerinin ne suretle
yerine getirileceği Bakanlık tarafından çıkarılacak bir yönetmelikle
belirlenir.
MADDE 25. - 4077 sayılı Kanunun 18 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 18. - Tüketicinin
kullanımına sunulan mal ve hizmetlerin kişi beden ve ruh sağlığı ile çevreye
zararlı veya tehlikeli olabilmesi durumunda, bu malların emniyetle
kullanılabilmesi için üzerine veya ekli kullanım kılavuzlarına, bu durumla
ilgili açıklayıcı bilgi ve uyarılar, açıkça görülecek ve okunacak şekilde
konulur veya yazılır.
Bakanlık, hangi mal veya
hizmetlerin açıklayıcı bilgi ve uyarıları taşıması gerektiğini ve bu bilgi ve
uyarıların şeklini ve yerini ilgili bakanlık ve diğer kuruluşlarla birlikte
tespit ve ilânla görevlidir.
MADDE 26. - 4077 sayılı Kanunun 19 uncu maddesi
başlığıyla birlikte aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Mal ve Hizmet Denetimi
Madde 19. - Tüketiciye
sunulan mal ve hizmetler; ilgili bakanlıklar tarafından Resmi Gazetede
yayımlanarak mecburi uygulamaya konulan standartlar dahil olmak üzere uyulması
zorunlu olan teknik düzenlemeye uygun olmalıdır.
İlgili bakanlıklar, bu
esaslara göre denetim yapmak veya yaptırmakla görevlidir. Mal ve hizmet
denetimine ilişkin usul ve esaslar her bir ilgili bakanlıkça ayrı ayrı tespit
ve ilân edilir.
MADDE 27. - 4077 sayılı Kanunun 20 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 20. - Tüketicinin
eğitilmesi konusunda örgün ve yaygın eğitim kurumlarının ders programlarına,
Millî Eğitim Bakanlığınca gerekli ilaveler yapılır.
Tüketicinin eğitilmesi ve
bilinçlendirilmesi için radyo ve televizyonlarda programlar düzenlenmesine
ilişkin usul ve esaslar, Tüketici Konseyinin önerisi ile Bakanlıkça tespit ve
ilân olunur.
MADDE 28. - 4077 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin
birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Tüketicinin sorunlarının,
ihtiyaçlarının ve çıkarlarının korunmasına ilişkin gerekli tedbirleri
araştırmak, sorunların evrensel tüketici hakları doğrultusunda çözülmesi için
alınacak tedbirlerle, bu Kanunun uygulanmasına yönelik tedbirlere dair
görüşleri, ilgili mercilerce öncelikle ele alınmak üzere iletmek amacıyla,
Bakanlığın koordinatörlüğünde bir "Tüketici Konseyi" kurulur.
Tüketici Konseyi, Bakanın
veya görevlendireceği bir Bakanlık görevlisinin başkanlığında, Adalet,
İçişleri, Maliye, Milli Eğitim, Sağlık, Ulaştırma, Tarım ve Köyişleri, Sanayi
ve Ticaret, Turizm ve Çevre bakanlıkları ile Devlet Planlama Teşkilatı
Müsteşarlığı, Hazine Müsteşarlığı, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Türk Patent
Enstitüsü Başkanlığı, Devlet
İstatistik Enstitüsü Başkanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı,
Rekabet Kurumu, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu, Enerji Piyasası Düzenleme
Kurumu, Telekomünikasyon Kurumu, Türk Akreditasyon Kurumu, Milli Prodüktivite
Merkezi, Diyanet İşleri Başkanlığı, büyük şehir belediyeleri, il belediyelerini
temsilen Türk Belediyeler Birliği, işçi sendikaları konfederasyonları, memur
sendikaları konfederasyonları,Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu,
Türkiye Milli Kooperatifler Birliği, Yükseköğretim
Kurulu, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve
Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği, Türk Mühendis ve Mimar Odaları
Birliği, Türk Eczacılar Birliği, Türk Tabipleri Birliği, Türk Dişhekimleri
Birliği, Türk Veteriner Hekimleri
Birliği, Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu, Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliği, Türkiye Bankalar Birliği, Türkiye Seyahat Acenteleri Birliği,
Türkiye Otelciler Birliği, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Tüketim
Kooperatifleri Merkez Birliği, Ahilik Araştırma ve Kültür Vakfı ve tüketici
örgütleri temsilcilerinden oluşur.
MADDE 29. - 4077 sayılı Kanunun 22 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 22. - Bakanlık, il ve
ilçe merkezlerinde, bu Kanunun uygulamasından doğan uyuşmazlıklara çözüm bulmak
amacıyla en az bir tüketici sorunları hakem heyeti oluşturmakla görevlidir.
Başkanlığı Sanayi ve Ticaret
İl Müdürü veya görevlendireceği bir memur tarafından yürütülen tüketici
sorunları hakem heyeti; belediye başkanının konunun uzmanı belediye personeli
arasından görevlendireceği bir üye, baronun mensupları arasından
görevlendireceği bir üye, ticaret ve sanayi odası ile esnaf ve sanatkar
odalarının görevlendireceği bir üye ve tüketici örgütlerinin seçecekleri bir
üye olmak üzere başkan dahil beş
üyeden oluşur. Ticaret ve sanayi odası ya da ayrı ayrı kurulduğu yerlerde
ticaret odası ile esnaf ve sanatkar odalarının görevlendireceği üye,
uyuşmazlığın satıcı tarafını oluşturan kişinin tacir veya esnaf ve sanatkar
olup olmamasına göre ilgili odaca görevlendirilir.
Bakanlık taşra teşkilatının
bulunmadığı il ve ilçelerde tüketici sorunları hakem heyetinin başkanlığı en
büyük mülki amir ya da görevlendireceği bir memur tarafından yürütülür.
Tüketici örgütü olmayan yerlerde tüketiciler, tüketim kooperatifleri tarafından
temsil edilir. Tüketici sorunları hakem heyetinin oluşumunun sağlanamadığı
yerlerde noksan üyelikler, belediye meclislerince re'sen doldurulur.
Tüketici sorunları hakem
heyetlerinde heyetin çalışmalarına ve kararlarına esas olacak dosyaları
hazırlamak ve uyuşmazlığa ilişkin raporu sunmak üzere en az bir raportör
görevlendirilir.
Değeri beşyüz milyon liranın
altında bulunan uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerine başvuru
zorunludur. Bu uyuşmazlıklarda heyetin vereceği kararlar tarafları bağlar. Bu
kararlar İcra ve İflas Kanununun ilamların yerine getirilmesi hakkındaki
hükümlerine göre yerine getirilir. Taraflar bu kararlara karşı onbeş gün içinde
tüketici mahkemesine itiraz edebilirler. İtiraz, tüketici sorunları hakem heyeti kararının
icrasını durdurmaz. Ancak, talep edilmesi şartıyla hakim, tüketici sorunları
hakem heyeti kararının icrasını tedbir yoluyla durdurabilir. Tüketici sorunları
hakem heyeti kararlarına karşı yapılan itiraz üzerine tüketici mahkemesinin vereceği
karar kesindir.
Değeri beşyüz milyon lira
ve üstündeki uyuşmazlıklarda tüketici sorunları hakem heyetlerinin verecekleri
kararlar, tüketici mahkemelerinde delil olarak ileri sürülebilir. Kararların
bağlayıcı veya delil olacağına ilişkin parasal sınırlar her yılın Ekim ayı
sonunda Devlet İstatistik Enstitüsünün Toptan Eşya Fiyatları Endeksinde meydana
gelen yıllık ortalama fiyat artışı oranında artar. Bu durum, Bakanlıkça her yıl
Aralık ayı içinde Resmi Gazetede ilân edilir.
25 inci maddede cezai yaptırıma
bağlanmış hususlar dışındaki tüm uyuşmazlıklar, tüketici sorunları hakem
heyetlerinin görev ve yetkileri kapsamındadır.
Tüketici Sorunları Hakem
Heyetleri Başkan ve üyeleri ile raportörlere verilen huzur hakkı veya huzur
ücretinin ödenmesine ilişkin esas ve usuller, bir ayda ödenecek tutar 2000
gösterge rakamının memur aylık katsayısıyla çarpımı sonucu bulunacak miktarı
geçmemek üzere Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça belirlenir.
Tüketici sorunları hakem
heyetlerinin kurulması, çalışma usul ve esasları ile diğer hususlar Bakanlıkça
çıkarılacak bir yönetmelikte düzenlenir.
MADDE 30 - 4077 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 23. - Bu Kanunun
uygulanmasıyla ilgili olarak çıkacak her türlü ihtilaflara tüketici
mahkemelerinde bakılır. Tüketici mahkemelerinin yargı çevresi, Hakimler ve
Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenir.
Tüketici mahkemeleri
nezdinde tüketiciler, tüketici örgütleri
ve Bakanlıkça açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır. Tüketici
örgütlerince açılacak davalarda bilirkişi ücretleri, 29 uncu maddeye göre
kaydedilen özel ödenekten Bakanlıkça karşılanır. Davanın, davalı aleyhine
sonuçlanması durumunda, bilirkişi ücreti 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre davalıdan tahsil olunarak 29 uncu maddede
düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir. Tüketici mahkemelerinde
görülecek davalar Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun Yedinci Babı, Dördüncü
Faslı hükümlerine göre yürütülür.
Tüketici davaları
tüketicinin ikametgahı mahkemesinde de açılabilir.
Bakanlık ve tüketici
örgütleri münferit tüketici sorunu olmayan ve genel olarak tüketicileri
ilgilendiren hallerde bu Kanunun ihlali nedeniyle kanuna aykırı durumun ortadan
kaldırılması amacıyla tüketici mahkemelerinde dava açabilirler.
Gerekli hallerde tüketici
mahkemeleri ihlalin tedbiren durdurulmasına karar verebilir. Tüketici
Mahkemesince uygun görülen tedbir kararları, masrafı daha sonra haksız çıkan
taraftan alınmak ve 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir
kaydedilmek üzere, ülke düzeyinde yayınlanan gazetelerden birinde Basın İlan
Kurumunca ve ayrıca varsa davanın açıldığı yerde yayınlanan mahalli bir
gazetede derhal ilân edilir.
Kanuna aykırı durumun
ortadan kaldırılmasına yönelik Tüketici Mahkemesi kararları ise masrafı
davalıdan alınmak üzere aynı yöntemle derhal ilân edilir.
MADDE 31. - 4077 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 24. - Satışa sunulan
bir seri malın ayıplı olması durumunda Bakanlık, tüketiciler veya tüketici
örgütleri, ayıplı seri malın üretiminin ve satışının durdurulması ve satış
amacıyla elinde bulunduranlardan toplatılması için dava açabilir.
Satışa sunulan bir seri
malın ayıplı olduğunun mahkeme kararı ile tespit edilmesi halinde, malın satışı
geçici olarak durdurulur. Mahkeme kararının tebliğ tarihinden itibaren en geç
üç ay içinde malın ayıbının ortadan kaldırılması için üretici-imalatçı ve/veya
ithalatçı firma uyarılır. Malın ayıbının ortadan kalkmasının imkânsız olması
halinde mal, üretici-imalatçı ve/veya ithalatçı tarafından toplanır veya
toplattırılır. Toplatılan mallar taşıdıkları risklere göre kısmen veya tamamen imha edilir veya ettirilir.
Satışa sunulan bir seri
malın, tüketicinin güvenliğini tehlikeye sokan ayıp taşıması durumunda, 4703
sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair
Kanun hükümleri saklıdır.
Ayıplı malları satın alan
tüketicilerin uğradıkları maddî ve manevî zararlar nedeniyle dava açma hakları
saklıdır.
4 üncü maddenin altıncı
fıkrası hükümlerine tâbi bir seri ayıplı malın satışa arz edilmesi durumunda bu
madde hükümleri uygulanmaz.
MADDE 32. - 4077 sayılı Kanuna 24 üncü maddesinden
sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.
Olduklarından Farklı
Görünen Mallar
MADDE 24/A. - Gıda ürünü
olmamalarına rağmen, sahip oldukları şekil, koku, görünüm, ambalaj, etiket,
hacim veya boyutları nedeniyle olduklarından farklı görünen ve bu sebeple de
tüketiciler tarafından gıda ürünleriyle karıştırılarak tüketicilerin sağlığını
ve güvenliğini tehlikeye atan malların üretilmesi, pazarlanması, ithalatı ve
ihracatı yasaktır.
Mal piyasaya sürülmüşse,
4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına
Dair Kanun hükümleri uygulanır.
Olduğundan farklı görünen
malı satın alan tüketicilerin uğradıkları maddi ve manevi zararlar nedeniyle
dava açma hakları saklıdır.
MADDE 33. - 4077 sayılı Kanunun 25 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 25. - 6 ncı maddenin
yedinci fıkrası uyarınca, Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara aykırılığı
tespit edilen her bir sözleşme için 50.000.000 lira para cezası uygulanır.
4 üncü maddenin yedinci
fıkrasında, 5 inci maddede, 6 ncı maddenin altıncı fıkrasında, 6/A maddesinde,
6/B, 6/C maddeleri uyarınca Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslarda, 7 nci
maddenin beşinci fıkrasında, 9 uncu maddede, 9/A maddesinde, 10 uncu maddede,
10/A maddesinde, 11/A maddesinin ikinci ve dördüncü fıkralarına, 12, 13, 14, 15
ve 27 nci maddelerde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket edenler hakkında 100.000.000
lira para cezası uygulanır.
7 nci maddenin dördüncü ve
altıncı fıkraları ile 8 inci maddede belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket
edenler hakkında 250.000.000 lira para cezası uygulanır.
20 nci maddenin ikinci
fıkrası uyarınca Bakanlıkça tespit ve ilân olunan usul ve esaslara aykırılığa
500.000.000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde yayın yapan
radyo ve televizyonlarca gerçekleştirilmişse cezanın on katı uygulanır.
18 inci maddeye aykırı
hareket eden üretici-imalatçı ve ithalatçı hakkında 1.000.000.000 lira para
cezası, satıcı-sağlayıcı hakkında ise bu cezanın beşte biri uygulanır.
19 uncu maddenin birinci
fıkrasına aykırı hareket edenler hakkında 2.000.000.000 lira para cezası
uygulanır.
11 inci maddeye aykırı hareket edenler
hakkında 5.000.000.000 lira para cezası uygulanır. Aykırılık ülke düzeyinde
yayım yapan süreli yayın ile gerçekleşmişse cezanın yirmi katı uygulanır.
Bakanlık, ayrıca süreli yayın kuruluşundan kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve ilânın
durdurulmasını ister. Bu isteğe rağmen aykırılığın devamı halinde, reklam ve
ilânın durdurma zorunluluğunun doğduğu tarihten itibaren her sayı- gün için
100.000.000.000 lira para cezası uygulanır. Bakanlık, kampanyanın ve kampanyaya ilişkin her türlü reklam ve
ilânın durdurulması talebi ile Tüketici Mahkemesine başvurur.
16 ncı maddeye aykırı
hareket edenler hakkında üç aya kadar tedbiren durdurma ve/veya durdurma
ve/veya düzeltme ve/veya 3.500.000.000 lira para cezası uygulanır. Reklam Kurulu,
ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. 16 ncı
maddeye aykırılık, ülke düzeyinde yayın yapan yazılı, sözlü, görsel ve sair
araçlar ile gerçekleşmiş ise, para cezası on katı olarak uygulanır.
7 nci maddenin yedinci ve sekizinci
fıkralarına aykırı hareket edenlere, kampanya konusu mal veya hizmetin fatura
bedeli oranında para cezası uygulanır. Kampanyayı düzenleyen, tüketici
kampanyadan ayrıldığında, para iadesinde bulunursa bu ceza uygulanmaz.
7 nci maddenin ikinci fıkrasına aykırı
hareket edenlere, 7 nci madde hükümlerine uygun kampanya düzenlemeleri için bir
hafta süre tanınır. Bu sürenin bitiminde aykırılığın devam ettiğinin tespiti
halinde, bu hükme aykırı hareket edenlerle 24 ve 24/A maddelerinde belirtilen
yükümlülüklere aykırı hareket edenlere 50.000.000.000 lira para cezası
uygulanır.
Yukarıdaki fıkralarda
belirtilen para cezaları, fiilin bir yıl içerisinde tekrarı halinde iki misli
olarak uygulanır. Para cezaları her yıl başında 765 sayılı Türk Ceza Kanununun
ek 2 nci madde hükümleri uyarınca artırılır.
Bu Kanunda yazılı fiiller
hakkında diğer kanunlarda da para cezası öngörülmüşse ağır olan ceza uygulanır.
MADDE 34. - 4077 sayılı Kanunun 26 ncı maddesinin
birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
25 inci maddenin bir, dört,
yedi, sekiz, dokuz ve onuncu fıkralarındaki cezalar Bakanlık tarafından, diğer
fıkralarındaki cezalar o yerin mülki amiri tarafından uygulanır.
MADDE 35. - 4077 sayılı Kanunun 28 inci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 28. - Bakanlık ilaç,
müstahzar, kozmetik ve gıda maddeleri analizleri hariç olmak üzere, bu Kanunun
uygulanması için resmi ve özel kuruluşların kurulu bulunan laboratuvarlarından
yararlanabilir.
Bakanlıkça yapılan
denetimler sırasında alınan numunelerin test ve muayeneleri resmi veya özel
kuruluş laboratuvarlarında yaptırılabilir. Test ve muayene ücretleri 29 uncu
maddedeki özel ödenekten karşılanır. Test ve muayene sonuçlarının ilgili
standarda veya teknik düzenlemeye aykırı çıkması halinde buna ilişkin tüm giderler
üretici veya ithalatçı tarafından ödenir. Bu giderler, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil
Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tahsil olunur. Tahsil olunan test ve
muayene ücretleri 29 uncu maddede düzenlenen esaslara göre bütçeye özel gelir kaydedilir.
MADDE 36. - 4077 sayılı Kanunun 29 uncu maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 29. - Tüketici
Konseyi, tüketici sorunları hakem heyetleri ve Reklam Kurulunun kuruluş ve
çalışmalarına ilişkin masraflar, tüketici dernekleri ve bunların üst
kuruluşlarına yapılacak maddi yardımlar, Bakanlığın tüketicinin korunması
amacına yönelik masrafları, sair harcamalar ve usul ve esasları Maliye
Bakanlığının uygun görüşü üzerine Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca tespit
edilecek miktarlarda personele yapılacak ek ödemede;
a) Bakanlık bütçesine
konulacak ödenekten,
b) Yeni kurulacak olan
anonim ve limited şirket statüsündeki tüm ortaklıkların sermayelerinin ve
sermaye artırımı halinde, artan kısmın binde biri nispetinde yapılacak
ödemelerden karşılanır.
(b) bendinde belirtilen
gelirler Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
veya muhabiri olan T.C. Ziraat Bankası nezdinde açılacak hesapta toplanır. Bu
hesapta toplanan tutarların yüzde altmışı Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Merkez
Saymanlık Müdürlüğü hesabına, yüzde kırkı Rekabet Kurumu hesabına her ay
sonunda aktarılır.
Merkez Saymanlık Müdürlüğü
hesabına aktarılan tutarlar bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan Maliye
Bakanlığınca, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı bütçesinde mevcut veya yeni açılacak
tertiplere özel ödenek kaydedilir.
Bakanlık bütçesine özel
ödenek olarak kaydedilen tutarlardan bir kısmı; en az beş yıldır faaliyette
bulunan ticari, siyasi ve idari kuruluşlardan bağımsız tüketici dernekleri ile
bunların üst kuruluşlarının yapacağı faaliyetleri içeren projelerin
desteklenmesinde kullanılır. Bu hesaptan, tüketici dernekleri ve bunların üst
kuruluşlarının yönetim ve denetim kurullarında görev alanlara huzur hakkı ve
maaş adı altında herhangi bir ödeme yapılamaz. Bu hesaptan yararlanacak
tüketici dernekleri ve bunların üst kuruluşlarının taşıyacağı diğer kriterler, Sanayi ve Ticaret
Bakanlığı ile Maliye Bakanlığının birlikte hazırlayacağı bir yönetmelikle
düzenlenir.
Bu suretle özel ödenek
kaydedilen miktarlardan yılı içerisinde harcanmayan tutarları ertesi yıl
bütçesine devren özel gelir ve özel ödenek kaydetmeye Maliye Bakanı yetkilidir.
MADDE 37. - 4077 sayılı Kanunun 32 nci maddesi
aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
Madde 32. - 3489 sayılı
Pazarlıksız Satış Mecburiyetine Dair Kanun, 632 sayılı İthal veya Yurt İçinde
İmal Edilen Taşıt Araçları, Motor, Makina Alet ve Cihazların Tanıtmalık ile
Birlikte Satışı Hakkında Kanun, 3003 sayılı Endüstriyel Mamulatın Maliyet ve Satış Fiyatlarının Kontrolü ve Tespiti
Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır.
GEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yayımından önce borçlunun
temerrüdü nedeniyle ödenmeyerek icra takibi aşamasına gelen veya icra takibine
konu edilen kredi kartı borçları, temerrüt tarihindeki ana paraya, yıllık yüzde
elliyi geçmemek üzere gecikme faizi uygulanmak suretiyle oniki eşit taksitte
ödenir.
Kredi kartı borçları
nedeniyle gerçekleştirilen her türlü takip, yukarıda yer alan hükme göre ilk
taksidin ödenmesiyle durur ve son taksidin ödenmesiyle birlikte tüm
sonuçlarıyla ortadan kalkar.
Bu madde hükümleri, tüketicinin
kredi verene, Kanunun yayımı tarihinden itibaren otuz gün içinde yazılı
müracaat etmesi halinde uygulanır.
MADDE 38. - Bu Kanunun; 36 ncı maddesi ile geçici 1
inci maddesi yayımı tarihinde, diğer maddeleri ise yayımı tarihinden itibaren
üç ay sonra yürürlüğe girer.
MADDE 39. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu
yürütür.
Tweetle
Bizi Takip Edin
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder