2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU TAMAMI
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU
Kanun Numarası: 2918
Kabul Tarihi: 13/10/1983
Yayımlandığı R. Gazete: Tarih :
18/10/1983 Sayı : 18195
Yayımlandığı Düstur: Tertip : 5 Cilt : 22
Sayfa : 687
"Yürürlükteki Bazı Kanunların Mülga Hükümleri
Külliyatı"
Cilt: 2
Sayfa: 1247
Bu Kanun ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu Kararı ile
yürürlüğe giren
yönetmelik için, "yönetmelikler Külliyatı"nın
kanunlara göre düzenlenen nümerik fihristine bakınız.
NOT :
Bu kanunun bazı maddeleri 18.10.2018 T. / 7148 Sayılı kanun ile değiştirilmiştir.
BİRİNCİ KISIM
Genel Esaslar
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam
Amaç :
Madde 1
–
Bu Kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği
yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik
güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önl
emleri belirlemektir.
Kapsam:
Madde 2
–
Bu Kanun, trafikle
ilgili kuralları, şartları,
hak ve yükümlülükleri, bunların
uygulanmasını ve
denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki
ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsar
.
Bu Kanun, karayollarında uygulanır. Ancak aksine bir hüküm
yoksa;
a) Karayolu dışındaki alanlardan kamuya açık olanlar ile
park, bahçe, park yeri, garaj, yolcu ve eşya terminali, servis
ve akaryakıt istasyonlarında karayolu taşıt trafiği için
faydalanı
lan yerler ile,
b) Erişme kontrollü karayolunda ve para ödenerek
yararlanılan karayollarının kamuya açık kesimlerinde ve belirli bir
karayolunun bağlantısını sağlayan deniz, göl ve akarsular
üzerinde kamu hizmeti gören araçların, karayolu araçlarına ayrıl
an
kısımlarında da,
Bu Kanun hükümleri uygulanır.
——————————
(1)3/11/1988 Tarih ve 3493 sayılı Kanunun 54 ve 55 inci
maddeleri ile bu Kanunun 108 inci maddesinin altıncı ve
98,99,101,104 üncü maddelerinin son fıkralarındaki onbin
liradan otuzbin liraya ka
dar olan hafif para cezaları "ikiyüzbin
liradan birmilyon liraya kadar hafif para cezasına";
32/2, 61/2, 72/2, 91/4 üncü fıkralarındaki ve 13, 23, 34, 37, 44, 58, 60
,
62, 63, 64, 66, 67, 68, 69, 73, 75, 76, 77, 78, 79, 94 üncü
maddelerinin son fıkralarında
ki para cezaları "Onbin Liraya", 30
uncu maddesinin (a) ve (b) bentlerindeki ve 46, 52, 53, 55,
56,7 4 üncü maddelerinin son fıkralarındaki para cezaları
"Onbeşbin Liraya" ve 57, 71 ve 81 inci maddelerin
son fıkralarındaki para cezaları "Yirmi bin Liraya",
47 ve 54 üncü
maddelerin son fıkrasındaki para cezaları ise "Otuzbin
Liraya" çıkartılmış ve metne işlenmiştir.
(2) Bu Kanunla Sigorta hizmetleri ile ilgili olarak Sanayi
ve Ticaret Bakanlığına ve Sanayi ve Ticaret Bakanına verilmiş olan
her türlü görev,
y
etki,
sorumluluk, hak ve
muafiyetten ilgili olanların
doğrudan doğruya Başbakana,
Başbakanın
görevlendireceği Devlet Bakanına, Hazine Müsteşarlığına ve
Hazine Müsteşarına intikal edeceği 9.12.1994 tarih ve 4059
sayılı Kanunun 8 inci maddesi ile hükme bağla
nmıştır.
(3) 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanunun 84 üncü
maddesiyle; bu Kanunda belediyenin sorumlu ve yetkili
kılındığı görev ve hizmetlerle sınırlı olarak, 5393 sayılı
Belediye Kanunu hükümlerine aykırılık bulunması durumunda
mezkur kanun hü
kümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
6048
İKİNCİ BÖLÜM
Tanımlar
Tanımlar :
Madde 3
–
Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aşağıda
gösterilmiştir.
Trafik : Yayaların, hayvanların ve araçların karayolları
üzerindeki hal ve hareketler
idir.
Karayolu : Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan
arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.
Karayolu yapısı : Karayolunun kendisi ile karayolunun
üstünde, yanında, al tında veya yukarısındaki; ada, ayırıcı,
otokorkuluk, istinat duvarı, köprü, tü
nel, menfez ve benzeri yapılardır.
Mülk : Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzelkişilere ait olan
taşınmaz mallardır.
Karayolu sınır çizgisi : Kamulaştırılmış, kamuya terk veya
tahsis edilmiş karayolunda; mülkle olan sınır çizgisi,
Diğer karayollarında; ya
rmaca, şevden sonra hendek varsa hendek dış kenarı, hendek
yoksa şev üst kenarı, dolguda
şev etek çizgisi,
Yaya yolu ayrılmış karayolunda ise yaya yolunun mülkle
birleştiği çizğidir.
İki yönlü karayolu : Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt
trafiği için k
ullanıldığı karayoludur.
Tek yönlü karayolu : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt
trafiği için kullanıldığı karayoludur.
Bölünmüş karayolu : Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun
bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması le meydana gelen karayoludur.
Erişme kontrollü karayolu (otoyolekspres yol) : Özellikle transit trafiğe tahsis edilen,
belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın
yasaklandığı, yaya, hayvan
ve motorsuz araçların
giremediği, ancak, izin
verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrola tabi tutulduğu
karayoludur.
Geçiş yolu : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmış
olan yolun, karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
Bağlantı yolu : Bir kavşak yakınında karayolu taşıt
yollarının birbiri
ne bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı dışında
kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.
Anayol : Anatrafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki
trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş
hakkını vermesi gerektiği işar
etlerle belirlenmiş karayoludur.
Tali yol : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu
bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
Taşıt yolu : (Kaplama): Karayolunun genel olarak taşıt
trafiğince kullanılan kısmıdır.
Yaya yolu (Yaya kaldırı
mı) : Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya
tüzelkişilere ait mülkler arasında kalan
ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.
Bisiklet yolu : Karayolunun, sadece bisikletlilerin
kullanmalarına ayrılan kısmıdır.
Yaya geçidi : Taşıt
yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere,
trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır.
Kavşak : İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya
birleşmesi ile oluşan ortak alandır.
6049
Banket : Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yo
lu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında
kalan ve
olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu
hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır.
Şerit : Taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri
için taşıt yolunu
n ayrılmış bir bölümüdür.
Alt geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu
alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
Üst geçit: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu
üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit) : Ka
rayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli
veya bariyersiz
geçitlerdir,
Okul geçidi: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta
dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi
için taşıt yolunda ayrılmış ve bir trafik işareti
ile belirlenmiş alandır.
Ada : Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip
binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik
güvenliğini sağlama amacı ile yapılmış olan, araçların
bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiş bölüm ve alanla
rdır.
Ayırıcı : Taşıt
yollarını veya yol
bölümlerini birbirinden ayıran
bir taraftaki taşıtların
diğer tarafa geçmesini
engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik
tertibatı veya gereçtir.
Park yeri : Araçların park etmesi için kullanılan açık ve
ya kapalı alandır.
Karayolu üzeri park yeri : Taşıt yolundaki veya buna bitişik
alanlardaki park yeridir.
Karayolu dışı park yeri : Karayolu sınır çizgisi dışında
olan ve bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt yoluna
bağlanan park yeridir.
Otomobil :
(Değişik: 12/7/2013
6495/13 md.)
Yapısı itibarıyla, sürücüsü dahil en fazla dokuz oturma yeri
olan ve
insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
Minibüs :
(Mülga: 12/7/2013
- 6495/24 md.)
Kamyonet :
(Değişik: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramı geçmeyen ve yük taşımak için
imal edilmiş motorlu taşıttır. Sürücü ve yanındaki oturma
yerleri dışında başka oturma yeri de bulunabilen, sürücü bölümügövde ile birleşik kamyonetlere panelvan denir.
Kamyon : İzin verilebilen a
zami yüklü ağırlığı 3 500 Kg'dan fazla olan ve yük taşımak
için imal edilmiş motorlu
taşıttır.
Otobüs :
(Değişik: 12/7/2013
- 6495/13 md.)
Yolcu taşımacılığında kullanılan, sürücüsü dahil dokuzdan fazla oturma
yeri olan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu
sınıfa dahildir. Sürücüsü dahil oturma yeri on yediyi
aşmayan otobüslere
minibüs denir.
Çekici : Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş
olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır.
Arazi taşıtı : Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek
şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır.
Özel amaçlı taşıt : Özel amaçla insan veya eşya taşımak için
imal edilmiş olan ve itfaiye, Cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araştırma ararçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt
ve araçları çekmek veya taşımak, kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.
Kamu hizmeti taşıtı : Kamu hizmeti için yük veya yolcu
taşıması yapan bütün taşıtlardır.Personel servis aracı:
(Ek: 17/10/1996
- 4199/1 md.)
Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir akit karşılığı taşıyan şahıs veya
şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardır. Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu
taşıma işi butanımın kapsamına girmez.
Umum servis aracı:
(Ek: 17/10/1996
-4199/1 md.)
Okul taşıtları ile
personel servis araçlarının
birlikte
değerlendirilmesidir.
Kamp taşıtı:
(Ek: 17/10/1996
-4199/1 md.)
Yük taşımasında kullanılmayan; iç
dizaynı tatil yapmaya
uygun
teçhizatlarla donatılmış, hizmet edebileceği kadar yolcu
taşıyabilen motorlu taşıttır.
Römork : Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için
imal edilmiş motorsuz taşıttır.
Yarı römork : Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine
oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorkdur.
Hafif römork : Azami yüklü ağırlığı 750 Kg'ı geçmeyen römork
veya yarı römorkdur.
Motosiklet :
(Değişik: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Azami tasarım hızı 45 km/saatten ve/veya silindir kapasitesi
50
santimetreküpten fazla olan sepetli veya sepetsiz iki veya
üç tekerlekli motorlu taşıtlar ve net motor gücü 15 kilovatı, net ağırlığı 400 kilogramı, yük taşımacı lığında kullanılanlar için ise net ağırlığı 550 kilogramı
aşmayan dört tekerlekli motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının
hesaplanmasında batarya ağırlıkları dikkate alınmaz. Bunlardan karo seri yük
taşıyabilecek şekilde sandıklı
veya özel biçimde
yapılmış olan ve
yolcu taşımalarında kullanılmayan
üç tekerlekli
motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir.
Bisiklet :
(Değişik: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile
tekerleği döndürülmek suretiyle hareket eden motorsuz taşıtlardır. Azami sürekli
anma gücü 0,25 KW’ı geçmeyen, hızlandıkça gücü düşen ve hızı en fazla 25 km/saate ulaştıktan sonra veya
pedal çevrilmeye ara verildikten hemen sonra gücü tamamen kesilen elektrikli bisikletler de bu sınıfa girer.
(Değişik: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Motorlu bisiklet (Moped):
Azami hızı saatte
45 kilometreyi, içten
yanmalı motorlu ise silindir hacmi 50 santimetreküpü, elektrik
motorlu ise azami sürekli nominal güç çıkışı 4 kilovatı geçmeyen iki veya üç tekerlekli taşıtlar ile aynı özelliklere sahip net ağırlığı
350 kilogramı aşmayan dört tekerlekli motorlu taşıtlardır. Elektrik ile çalışanların net ağırlıklarının hesaplanmasında
batarya ağırlıkları dikkate alınmaz.
Lastik
tekerlekli traktör :
Belirli şartlarda römork ve
yarı römork çekebilen,
ancak ticari amaçla
taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır.
İş makineleri :
(Değişik: 17/10/1996
-4199/1 md.)
Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi,
bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre
üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan, hayvan, yük taşımasında kullanılamayan
moturlu araçlardır.
Tramvay : Genellikle yerleşim birimleri içinde insan taşımasında kullanılan,
karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareket gücünü dışarıdan sağlayan taşıttır.
Okul taşıtı :
Genel olarak okul
öncesi, ilköğretim ve
orta dereceli okulların
öğrencileri ile sadece
gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıttır.
Taşıt katarı : Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere
birbirine bağlanmış taşıtlardır.
Araç : Karayolunda kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel
amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.
Taşıt : Kara yolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır.
Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere "motorlu taşıt" insan ve hayvan gücü ile
yürütülenlere "motorsuz taşıt" denir.
Sürücü :
(Değişik 17/10/1996
-4199/1 md.)
Karayolunda, motorlu veya motorsuz
bir aracı veya taşıtı sevk ve idare
eden kişidir.
Şoför :
(Ek: 17/10/1996
-4199/1 md.)
Karayolunda, ticari olarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı
süren kişidir.
Araç sahibi : Araç için adına yetkili idarece tescil belgesi
verilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir.
İşleten : Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla
satışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde
kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait
olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.
Yolcu : Aracı
kullanan sürücü ile hizmetliler dışında araçta bu lunan kişilerdir.
Hizmetli : Araçlarda,
sürücü hariç, araç
veya taşıma hizmetlerinde
süreli veya süresiz
çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücüden gayri kişilerdir.
Durak : Kamu
hizmeti yapan yolcu
taşıtlarının yolcu veya
hizmetlileri bindirmek, indirmek için durakladıkları işaretlerle belirlenmiş yerdir.
Garaj : Araçların, genellikle uzun süre durmaları için
kullanılan bakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir.
Terminal : İnsan veya eşya taşımalarında, araçların indirme, bindirme,yükleme, boşaltma,aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme,şehir ulaşımı ve
benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.
Servis istasyonu : Araçların bakım, onarım ve servislerinin
yapıldığı açık veya kapalı yerdir.
Akaryakıt istasyonu:Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.
Akaryakıt istasyonu:Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ ve basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir.
Muayene istasyonu : Araçların niteliklerini tespit ve
kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir.
Trafik kazası : Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya
birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve zararla sonuçlanmış olan olaydır.
Durma : Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın
durdurulmasıdır.
Duraklama : Trafik
zorunlulukları dışında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eşya
yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa bir süre için durdurulmasıdır.
Park etme : Araçların,durma ve duraklaması gereken haller
dışında bırakılmasıdır.
Geçiş hakkı : Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre,yolu
kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır.
Geçiş üstünlüğü: Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin
can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.
Taşıma sınırı (Kapasite) : Bir aracın güvenle taşıyabileceği
en çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır.
Gabari : Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda
güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.
Azami ağırlık : Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle
birlikte ağırlığıdır.
Yüksüz ağırlık : Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan
ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edevat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
Yüklü ağırlık : Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta
olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır.
Dingil ağırlığı:Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden
karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır,
Azami dingil ağırlığı:Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar
vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır.
Azami toplam ağırlık:Araçların karayolu yapılarından güvenle
ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır.
Trafik işaretleri : Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaret
levhaları, ışıklı ve sesli işaretler, yer işaretlemeleri ile trafik zabıtası veya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için
yaptıkları hareketlerdir.
İşaret levhası : Sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine yerleştirilmiş ve üzerindeki sembol, renk ve yazı
ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik tertibatıdır.
Işıklı ve sesli işaretler :
Trafiği düzenlemede kullanılan
ışıklı ve sesli,
sabit veya taşınabilir, elle
kumanda edilebilen veya otomatik
çalışan, üzerinde çeşitli
renk, şekil, sembol, yazı bulunan ve belirli yanma süresi olan,
ışık veyasesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafik
tertibatıdır.
İşaretleme : Taşıt yolu ile bordür,ada, ayırıcı, otokorkuluk gibi karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte
çizgi, şekil, sembol, yazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir
talimatın aktarılmasını sağlayan tertibattır.
Trafikten men : Trafik zabıtasınca, bu Kanunda belirtilen
hallerde araçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerek trafikten alıkonulmasıdır.
Motorlu taşıt sürücüsü sertifikası:
(Ek: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Teorik ve uygulamalı sınavlarda başarı gösterensürücü adaylarına verilen belgedir.
Sürücü belgesi:
(Ek: 12/7/2013
-6495/13 md.)
Bu Kanunda belirtilen motorlu araçların sürülmesine yetki veren belgedir.
Uluslararası sürücü belgesi:
(Ek: 12/7/2013
-6495/13 md.)
İki veya çok taraflı anlaşmalar uyarınca sınıflarına göre araç kullananlara belli süre ile verilen
belgedir. Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler
yönetmelikte gösterilir.
(Ek cümle: 12/7/2013
-6495/13md.)
Bu maddedeki tanım ve terimlerle ilgili olarak vergi
kanunları hükümleri saklıdır.
İKİNCİ KISIM
Kuruluşlar, Komisyonlar, Görev
ve Yetkileri
(1)
Görevli kurullar ve kuruluşlar:
(1)(2)
Madde 4
–(Değişik: 17/10/1996
–(Değişik: 17/10/1996
-4199/2 md.)
Karayolu güvenliği konusunda hedefleri tespit etmek,
uygulatmak ve koordinasyonu sağlamak amacıyla aşağıdaki kurullar oluşturulmuştur.
a)(Değişik bir
inci paragraf: 6/2/2014
-6518/31 md.)
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu;
Karayolu
Güvenliği Yüksek Kurulu,
Başbakanın veya görevlendireceği Başbakan
Yardımcısının başkanlığında, Adalet Bakanı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı, Bilim,
Sanayi ve Teknoloji Bakanı, Çevre ve Şehircilik Bakanı, İçişleriBakanı, Kalkınma Bakanı, Maliye Bakanı, Millî Eğitim Bakanı,
Orman ve Su İşleri Bakanı, Sağlık Bakanı, Ulaştırma,Denizcilik ve Haberleşme Bakanı ile Jandarma Genel Komutanı,
Emniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdüründen
oluşur. Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Başkanı,
gerektiğinde Kurula bilgi sunmak üzere toplantıda hazır bulunur.
Gereği halinde diğer bakanlar da Kurula çağrılabilir.
Karayolu
Güvenliği Yüksek Kurulu,
Trafik Hizmetleri Başkanlığınca
hazır
lanarak,
Karayolu Trafik Güvenliği
Kurulunca uygun görülen
önerileri değerlendirerek karara
bağlar ve kararlarının
yaşama geçirilmesi için
gerekli
koordinasyon önlemlerini belirler.
Kurul yılda bir defa olağan, Başbakanın gerek görmesi
halinde de olağanüs
tü olarak, gündemle toplanır.
(2)
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlüğünce
yapılır.
Kurulun çalışmasına ilişkin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu
tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;
Karayolu T
rafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik
Hizmetleri Başkanının başkanlığında, Karayolu
Güvenliği Yüksek Kurulu'na
katılan kamu kurumlarının
en az daire
başkanı seviyesinde görevlileri;
Jandarma Genel
Komutanlığı, Türk Standartları Enstitüsü Ba
şkanlığı, Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu
temsilcisi ile İçişleri
Bakanlığınca uygun görülen trafikle ilgili üniversite,
Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları Birliği Türkiye Trafik Kazalarını
Önleme Derneği ve Trafik Kazaları Yardım Vakfının bir
er temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Belediye Başkanından
oluşur.
İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine başvurmak üzere diğer
kurum ve kuruluşlardan temsilci çağrılabilir.
Kurul üç ayda bir toplanır, zorunlu hallerde başkan
tarafından toplantıya çağrılabil
ir.
(2)
Karayolu Trafik Güvenliği
Kurulu, Trafik Hizmetleri
Başkanlığınca Trafik hizmetlerinin
çağdaş ve güvenli
bir
şekilde yürütülmesi amacıyla önerilen veya katılacak
temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygulanabilirliğini tartışarak karar
a
bağlar.
Ku
rul katılması gereken üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır
ve katılanların çoğunluğu ile karar verir.
Kurulun sekreterya görevi ilgili daire başkanlığınca
yapılır.
——————————
(1) Kısım başlığı ile madde başlığı, 17/10/1996 tarih ve
4199 sayılı Kanunun 2 n
ci maddesi ile değiştirilmiş ve metne
işlenmiştir.
(2) 6/2/2014 tarihli ve 6518 sayılı Kanunun 31 inci
maddesiyle, bu maddenin dördüncü paragrafında yer alan “iki” ibaresi
“bir” şeklinde, (b) bendinin ikinci paragrafında yer alan
“ayda” ibaresi “üç ayda” ş
eklinde değiştirilmiştir.
6052
-
2
Kurulun görev ve yetkileri şunlardır;
1. Trafikle ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon
sağlanmasına ilişkin önerilerde bulunmak,
2. Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin önerilerde
bulunmak,
3. Uygulamada görüle
n aksaklıkları tespit etmek,
4. Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal
düzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek.
Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diğer kanunlarla
verilen görevler;
a) İçişleri Bakanlığınca,
b) Bu Kanunla yetk
ili kılınan diğer bakanlık, kuruluş ve belediyelerce,
İçişleri Bakanlığı ile işbirliği içinde,
Yürütülür.
Emniyet Genel Müdürlüğünün,merkez, bölge,il ve ilçe trafik
kuruluşları, görev ve yetkileri:
Madde 5
–
Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik kuruluşları
ile bu kuruluşların görev ve yetkileri şunlardır :
a) Kuruluş :
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/3 md.)
Bu Kanunla, Emniyet Genel Müdürlüğüne verilen görevler,
Emniyet Genel
Müdürlüğüne bağlı olarak kurulan Trafik Hizmetleri
Başkanlığınca yürütülür. Trafik H
izmetleri Başkanlığı, Emniyet Genel
Müdür Yardımcısı tarafından yürütülür. Emniyet Genel
Müdürlüğünün merkez bölge, il ve ilçe trafik zabıta kuruluşları
Trafik Hizmetleri Başkanlığına bağlı olarak çalışır.
Araçlara ve sürücülere ait işlemleri yapmak, plak
a ve belgelerini vermek ve bu amaca yönelik hizmetleri
yürütmek
üzere her ilde ve gerekli görülen ilçelerde tescil şube veya
büroları kurulur.
Tescil şube veya bürolarında emniyet hizmetleri sınıfı
personelinden ayrı olarak teşkilat ve kadrolarında göster
ilen
sayıda genel idare ve teknik hizmetler sınıfında personel
ile sözleşmeli personel çalıştırılabilir.
b) Görev ve yetkiler:
1. Araçları,bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli
belge ve gereçleri,sürücüleri ve bunlara ait belgeleri,
sürücülerin
ve karayolunu kullanan diğer kişilerin kurallara uyup
uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin bu
Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek,
2. Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek,
3.
(Mülga: 17/10/1996
-
4199/47 md.)
4. El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı
düzenlemek,
5. Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenlemek,
gerekli işlemleri yapmak ve takip etmek,
6. Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların
bakımlarını sağlayacak t
edbirlerin süratla alınmasına
yardımcı olmak ve yakınlarına haber vermek,
6052
-
3
7. Araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını
vermek,
8.
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/3 md.)
Sürücülerin belgelerini vermek.
9.
(Değişik: 25/6/2010
-
6001/35
md.)
Ülke çapında taşıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak,
bunlara ilişkin teknik
ve hukukî değişiklikleri işlemek, işlettirmek, istatistiksel
bilgileri toplamak ve değerlendirmek,
10. Trafik kazalarının
oluş nedenleri ile
ilgili tüm unsurları
kapsay
an istatistik verileri
ve bilgilerini toplamak,
değerlendirmek, sonuçlarına göre gereken önlemlerin
alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluşlara teklifte bulunmak,
11.
(Ek: 17/10/1996
-
4199/3 md.)
Hasar tazminatı ödemelerini hızlandırmak amacıyla sigorta şi
rketlerince istenecek
gerekli bilgi ve belgeleri vermek.
12. Ayrıca bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan
yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır.
(1)
Trafik kuruluşlarının, çalışma
şekil ve şartları,
görevlendirilecek personelin nitelik
leri, seçimi, çalışma
usulleri,
görev, yetki ve sorumluluklarına ait esaslar İçişleri
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir.
(Ek fıkra: 25/6/2010
-
6001/35 md.)
Sürücülere ait bilgilerde meydana gelebilecek değişiklikler
ve araçlar üzerinde
meydan
a gelebilecek teknik veya hukukî değişiklikler ile haciz,
rehin, ihtiyatî tedbir ve belge iptali gibi kısıtlayıcı şerhlerin;
elektronik ortamda tutulan siciller üzerine işlenilmesi ve
kaldırılması işlemleri, bu değişiklik veya şerhlere karar veren ya
rgı
ve
icra birimleri ile
kamu kurum veya
kuruluşları tarafından elektronik
sistemle yapılabilir. Sürücü
belgesi ve tescil
işlemlerine esas teşkil
edecek bilgiler, Emniyet
Genel Müdürlüğü tarafından
ilgili kamu kurum
veya kuruluşlarından
elektronik sistemle temi
n edilebilir veya kanunlardaki istisnalar hariç olmak üzere
bu amaçla sınırlı olarak paylaşılabilir. Bu
fıkraya ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikte belirlenir.
Trafik zabıtasının görev ve yetki sınırı ile genel zabıtanın
trafik hizmetlerini yürütmeye ili
şkin yetkisi:
Madde 6
–
Trafik zabıtası ve genel zabıtanın görev ve yetki sınırı;
a) Trafik zabıtası:
(Birinci fıkra mülga: 17/10/1996
-
4199/4 md.)
Trafik zabıtası görevi sırasında karşılaştığı acil ve
zorunlu hallerde genel zabıta görevi yapmakla da
yetkilidir.
Mülki idare amirlerince, emniyet ve asayiş bakımından
zorunlu görülen haller dışında, trafik zabıtasına genel zabıta
görevi verilemez, araç, gereç ve özel teçhizatı trafik
hizmetleri dışında kullanılamaz.
b)
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/1 md.)
Genel Zabıta:
Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı
yerlerde polis; polisin ve trafik teşkilatının görev alanı dışında
kalan yerlerde de jandarma, trafik eğitimi almış subay,
astsubay ve uzman jandarmalar eliyle yönetmelikte belirtilen esas
ve
usullere uygun olarak trafiği düzenlemeye ve trafik
suçlarına el koymaya görevli ve yetkilidir.
——————————
(1)
Bu bendin numarası, 17/10/1996 tarih ve 4199 sayılı Kanunun
3 üncü maddesi ile (12) olarak teselsül ettirilmiştir.
6053
Karayolları Gene
l Müdürlüğünün görev ve yetkileri:
Madde 7
–
Karayolları Genel Müdürlüğünün bu Kanunla ilgili görev ve
yetkileri şunlardır:
a) Yapım ve
bakımdan sorumlu olduğu
karayollarında can ve
mal güvenliği yönünden
gerekli düzenleme ve
işaretlemeleri yaparak önlem
leri almak ve aldırmak,
b) Tüm karayollarındaki işaretleme standartlarını tespit
etmek, yayınlamak ve kontrol etmek,
c)
(Mülga: 17/10/1996
-
4199/47 md.)
d) Trafik ve araç tekniğine ait görüş bildirmek, karayolu
güvenliğini ilgilendiren konulardaki proj
eleri incelemek ve
onaylamak,
e) Yapım ve
bakımından sorumlu olduğu
karayollarında, İçişleri Bakanlığının
uygun görüşü alınmak
suretiyle,
yönetmelikte belirlenen hız sınırlarının üstünde veya
altında hız sınırları belirlemek ve işaretlemek,
f) Trafik kaz
alarının oluş nedenlerine göre verileri hazırlamak ve
karayollarında, gerekli önleyici teknik tedbirleri
almak
veya aldırmak
,
(1)
g) Yapım ve
bakımından sorumlu olduğu
karayollarında trafik güvenliğini
ilgilendiren kavşak, durak
yeri,
aydınlatma, yol dışı
park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptırmak veya
diğer kuruluşlarca hazırlanan projeleri tetkik ve
uygun olanları tasdik etmek,
h) Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen
trafik kaza analizi sonucu, altyapı ve yolun fiziki yapısı
ile
işaretlemeye dayalı kaza sebepleri göz önünde bulundurularak
önerilen gerekli önlemleri almak
veya aldırmak
,
(1)
i) (
Mülga: 3/5/2006
–
5495/4 md.)
j)
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/5 md.)
Trafik
zabıtasının görev ve
yetkileri saklı kalmak
üzere
Bu Kanun
un
13,14,16,17,18,47/a
ve 65 inci
maddeleri
hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suç veya ceza
tutanağı düzenlemek;
47 nci maddenin
(b), (c) ve
(d) bentlerinde belirtilen
kural ihlallerinin tespiti
halinde, durumu bir
tutanakla belirlemek ve
gerekli
işlemin yapılması için en yakın trafik kuruluşuna teslim
etmek,
(2)(3)
k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan
yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmaktır.
(Son fıkra Mülga : 28/3/1985
-
3176/16 md.)
——————————
(1) 25/6/2010
tarihli ve
6001 sayılı Kanunun 34 üncü maddesiyle, bu bendin sonuna
“veya aldırmak” ibaresi eklenmiş ve
metne işlenmiştir.
(2) Bu bentte yer alan "Tescile bağlı araçların
muayenelerini yapmak veya yaptırmak ve bu Kanunun 13, 14, 16, 17, 18,
35, 47/a ve 65 inci m
addeleri,“ibaresi,16/7/2004 tarihli ve 5228 sayılı Kanunun
59 uncu maddesiyle 1/1/2005 tarihinden
geçerli olmak üzere “ Bu Kanunun 13,14,16,17,18,47/a ve 65
inci maddeleri”olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
(3)
25/6/2010 tarihli ve 6001 sayılı Kanu
nun 34 üncü maddesiyle, bu bendin başına
“Trafik zabıtasının görev ve yetkileri
saklı kalmak üzere”
ibaresi eklenmiş ve metne işlenmiştir.
6054
Millî Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının görev ve yetk
ileri
(1)
Madde 8
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495/14 md.)
Bu Kanun kapsamında
Millî Eğitim Bakanlığı,
Sağlık Bakanlığı ve
Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme
Bakanlığının görev ve yetkileri şunlardır:
a) Millî Eğitim Bakanlığı:
1. Motorlu araç sürücülerinin ye
tiştirilmesi için 123 üncü madde gereğince sürücü kursları
açmak, özel sürücü kursu
açılmasına izin vermek, bunları her safhada denetlemek
2. Sürücü adaylarının teorik ve uygulamalı sınavlarını
yapmak ve başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak
3.
Okul öncesi, okul
içi ve okul
dışı trafik eğitimini
düzenleyen trafik genel
eğitim planı hazırlamak
ve ilgili
kuruluşlarla iş birliği yaparak uygulamak
b) Sağlık Bakanlığı:
1. Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili
ilk ve acil yardım hizme
tlerini planlamak ve uygulamak
2. Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık
hizmetlerinden istifadelerini temin etmek üzere, İçişleri
Bakanlığının uygun görüşü de alınarak karayolları üzerinde
ilk yardım istasyonları kurmak, bu istasyonlara
gerekli personeli,
araç ve gereci sağlamak
3. Her ilde
trafik kazaları için
eğitilmiş sağlık personeli
ile birlikte yeteri
kadar ilk ve acil yardım
ambulansı
bulundurmak
4. Trafik kazalarında yaralanıp sağlık kuruluşlarına sevk
edilenlerden kazanın sebep v
e tesiriyle otuz gün içinde
ölenlerin kayıtlarını tutmak ve takip eden ayın sonuna kadar
Emniyet Genel Müdürlüğüne bildirmek
c) Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı:
1. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının ilgili
birimleri: Bu Kanun ve
diğer mevzuatla verilen hizmetleri
yapmak, bu Kanun
açısından karayolu taşımasına
ilişkin gerekli koordinasyonu
sağlamak, tescile bağlı
araçların
muayenelerini
yapmak veya yaptırmak,
muayene istasyonlarını denetlemek,
35 inci madde
hükümlerine aykırı hare
ket
edenler hakkında tutanak
düzenleyerek idari para
cezası vermek, bu
maddede belirlenen idari
tedbirleri almak, trafik
zabıtasının
görev ve yetkileri
saklı kalmak üzere,
araçların ağırlık ve
boyut kontrollerini yapmak
veya yaptırmak ve
denetlemek, aykırı
görülen hususlarla ilgili olarak sorumlular hakkında idari
para cezasına dair tutanak düzenlemek
2. Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak üzere
yetkilendirilenler, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığınca denetlenir ve aykırı hareketi te
spit edilen işletme sahipleri 1.700 Türk Lirası idari para
cezası ile cezalandırılır.
Yetkilendirme konusu işletme şartlarında giderilebilecek
eksiklik olması hâlinde, işletme sahibine, bu eksiklikleri gidermesi
için azamî on beş gün süre verilir. Bu süre
zarfında eksikliklerin giderilmemesi hâlinde, izin belgesi
iptal edilir.
–––––––––––––––––
(1) Bu madde başlığı “
Milli Eğitim Gençlik ve Spor, Sağlık ve Sosyal Yardım ve
Ulaştırma Bakanlıklarının görev ve yetkileri
şunlardır:” iken, 12/7/2013 tarihli ve 64
95 sayılı Kanunun 14 üncü maddesiyle metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
6054
-
1
3. Araçların ağırlık
ve boyut kontrollerinin yapılması
veya yaptırılması ile
ilgili olarak Karayolları
Genel
Müdürlüğünce verilen hizmet sürdürülürken kullanılan ve Ge
nel Müdürlüğün diğer hizmetleri ile ilişkili olmayan bina,
arazi,
arsa gibi taşınmazlar
Maliye Bakanlığınca Ulaştırma,
Denizcilik ve Haberleşme
Bakanlığına tahsis edilir.
Bu görev
yürütülürken yararlanılan tesisat ve teçhizat Ulaştırma,
Denizcilik ve Haber
leşme Bakanlığına devredilir. Araçların ağırlık ve
boyut kontrollerini yapmak üzere Ulaştırma, Denizcilik ve
Haberleşme Bakanlığınca yetkilendirme yapılması hâlinde tahsis
edilen
taşınmazlar ile devredilen
tesisat ve teçhizatın
kullanılması hususunda, Mali
ye Bakanlığının görüşü
alınarak,
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile
yetkilendirilenler arasında özel hukuk hükümleri gereğince sözleşme
yapılabilir.
Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının görev ve yetkileri:
Madde 9
–
(Değişik: 18/1/1985
-
KHK 245/2 md.; Aynen kabul: 28/3/1985
-
3176/2 md.)
Bu Kanuna göre,Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığının görev
ve yetkileri şunlardır:
a) Orman yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından anaorman yolları ile
gerekli görülen diğer orman yollarında
işaretlemeler
yaparak tedbirler almak ve aldırmak,
2. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle
orman yolları için verilen trafikle ilgili diğer görevleri
yapmak,
b) Köy yollarında;
1. Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme
ve işaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldırmak,
2. Yol güvenliğini ilgilendiren konulardaki; kavşak durak
yeri, yol dışı park yeri, aydınlatma ve benzeri tesislerin
projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak,
3. Yapım ve bakımından sorumlu oldu
ğu karayollarında 17 nci maddede sayılan tesisler için
bağlantıyı sağlayacak
geçiş yolları yönünden izin vermek,
4. Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen
trafik kaza analizi sonucu,karayolu yapısı ve işaretlemeye
dayalı kaza nedenleri g
özönünde bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
5. Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle
köy yolları için verilen trafikle ilgili
diğer görevleri
yapmak.
Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve
gerekli görülenler orm
an yolları için de uygulanabilir.
6055
Belediye trafik birimleri,görev ve yetkileri:
Madde 10
–
(Değişik: 18/1/1985
-
KHK 245/3 md.; Aynen kabul: 28/3/1985
-
3176/3 md.)
Bu Kanunla belediyelere
verilen görevler il
ve ilçe trafik
komisyonları ve mahal
li trafik birimleri
ile işbirliği
yapılarak yürütülür.
a) Kuruluş
Her belediye başkanlığı
bünyesinde, hizmet kapasitesi
gözönünde tutularak İçişleri
Bakanlığınca tespit edilecek
ölçülere ve genel hükümlere göre, belediye trafik şube
müdürlüğü, şefliği ve
ya memurluğu kurulur.
b) Görev ve yetkiler
1. Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni
ve güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmak,
2. Gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı
işaretleri, işaret levhaları koymak ve yer işare
tlemeleri yapmak,
3. Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda
gerekli tedbirleri almak, aldırmak ve denetlemek,
4. Karayolunda trafik
için tehlike teşkil
eden engelleri gece
veya gündüze göre
kolayca görülebilecek şekilde
işaretlemek veya or
tadan kaldırmak,
5. Yol yapısı veya işaretleme yetersizliği yüzünden trafik
kazalarının vukubulduğu yerlerde, yetkililerce teklif edilen
tedbirleri almak,
6. Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya
yapılmasını sağlamak,
7. Bu Kanun ve bu Kanun
a göre çıkarılan yönetmeliklerle verilen diğer görevleri
yapmak.
(Ek fıkra: 25/6/1988
-
KHK 330/2 md.)
(1)
Madde 11
–
(Mülga: 18/1/1985
-
KHK 245/16 md.; Aynen kabul:28/3/1985
-
3176/16 md.)
İl ve ilçe trafik komisyonları:
Madde 12
–
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/7 md.)
İl ve İlçe Trafik Komisyonlarının kuruluşu ile görev ve
yetkileri:
a) Kuruluş:
İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik
düzeni ve güvenliği bakımından Yönetmelikte gösterilen
konular ve esaslar çerçevesinde, illerde val
i veya yardımcısının başkanlığında, belediye, emniyet,
jandarma, milli eğitim,
karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler
Federasyonuna bağlı ilgili odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen
trafikle ilgili üniversite,
oda, vakıf ve
kamuya yararlı
dernek veya kuruluşların
birer temsilcisinden oluşan
İl Trafik
Komisyonu, ilçelerde kaymakamın
başkanlığında, aynı kuruluşların
yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerinin
katıldığı İlçe Trafik Komisyonu kurulur.
Kuruldaki üniversite, vakıf ve
kamuya yararlı dernek veya kuruluşların temsilcilerinin
toplam sayısı 3'ü geçemez.
——————————
(1)
330 sayılı KHK'nin 2 nci maddesi ile gelen ek fıkra;
sözkonusu KHK'yi değiştirerek kabul eden
31/10/1990 tarih ve
3672 sayılı Kanunda yer almadığı için metin
den çıkarılmıştır.
6056
Kuruluşu bulunan yerler hariç, İlçe Trafik Komisyonlarına
karayolları temsilcisinin katılması zorunlu değildir.
Gündem konuları vali veya kaymakamlar tarafından belirlenir.
Bu komisyonlara, oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak
üzere, diğer kuruluş temsilcileri de çağrılabilir.
Kararlar oy çokluğu ile alınır. Oyların eşitliği halinde
başkanın bulunduğu taraf çoğunluk sayılır.
İl Trafik Komisyonu kararları valinin onayı ile yürürlüğe
girer.
İl ve İlçe Trafik Komisyonu kararlar
ını bütün resmi ve özel kuruluşlar uygulamakla yükümlüdür.
İlçe Trafik Komisyonu kararları, İl Trafik Komisyonunca
incelenip vali tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe
girer.
b) Görev ve yetkiler:
1. İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara gö
re trafik düzeni ve güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli
tedbirleri
almak,
2. Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından
alt yapı hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle
ilgili sorunları çözümlemek, bütün ülkeyi ilgilendiren
Trafik
Güvenliği Yüksek Kurulunun müdahalesini gerektiren hususları
İçişleri Bakanlığına iletmek.
3. Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı
kalmak üzere, trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye
sınırları içinde ticari
amaçla çalıştırılacak yol
cu ve yük
taşıtları ile motorsuz
taşıtların çalışma şekil
ve şartları,
çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek
ve sayılarını belirlemek,
4. Gerçek ve tüzelkişiler ile resmi ve özel kurum ve
kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan
, arazi ve arsaları
geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların
sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilmesi için izin vermek,
5. Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Karayolu Trafik Güvenliği, Trafik İşaretleri, Ya
pı ve Tesisler
Karayolu trafik güvenliği:
Madde 13
–
(Değişik birinci fıkra: 25/6/2010
-
6001/34 md.)
Karayolunun yapımı, bakımı, işletilmesi ile görevli ve
sorumlu bütün kuruluşlar, karayolu yapısını, trafik
güvenliğini sağlayacak durumda bulundurmakla yü
kümlüdür.
Çeşitli kişi, kurum ve kuruluşlar, karayolu yapısında
yapacakları ve esasları yönetmelikte belirtilen çalışmalarda;
a) Yolun yapım ve bakımı ile görevli kuruluştan izin almak,
b) Çalışmaları, gerekli
önlemleri alarak, aldırarak
ve devamlılığın
ı sağlayarak, trafik
akımını ve güvenliğini
bozmayacak tarzda yapmak,
6056
-
1
c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arıza, engel ve
benzerlerini en kısa zamanda ortadan kaldırarak karayolunu
kullananlara ve araçlara zarar vermeyecek duruma getirmek,
d) Şe
hiriçi karayolu kenarında
çeşitli tesislerin yapımı
süresince; kaldırımlarda, tünel,
tünel aydınlatılması ve
benzerlerini yaparak güvenli geçiş sağlamak ve yaya
yollarını trafiğe açık bulundurmak,
Zorundadırlar.
Bu çalışmalar sırasında meydana getirilen
tehlikeli durum ve engeller bütün sorumluluk, bunları
yaratan kişilere ait
olmak üzere zabıtaca kaldırılır, yapılan masraflar
sorumlulara ödetilir.
(Dördüncü fıkra mülga: 18/1/1985
-
KHK 245/16 md.)
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayanlar fiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca 7 200
000 lira para cezası ile cezalandırırlar.
Karayolu yapısı ve trafik işaretlerinin korunması:
Madde 14
–
Karayolu yapısı ve trafik işaretleri ile ilgili olarak;
a) Karayolu yapısı
üzerine, trafiği
güçleştirecek,
tehlikeye sokacak veya
engel yaratacak, trafik
işaretlerinin
görülmelerini engelleyecek veya güçleştirecek şekilde bir
şey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzeri hareketlerde
bulunmak,
b) Karayolu yapısını, trafik işaretlerini ve karay
oluna ait diğer yapı ve güvenlik tesislerini, üzerlerine
yazı yazarak,
çizerek veya başka şekillerde bozmak,yerlerini değiştirmek
veya ortadan kaldırmak,
Yasaktır.
Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluşlar ve
zabıtaca ortadan kaldırılır, bozuk
luk ve eksiklikler
yolun
yapım ve bakımından sorumlu kuruluşca derhal giderilir,
zarar karşılıkları ve masrafları sorumlulara ödetilir.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne uymayanlara 7 200 000 lira para cezası
verilir.
Trafik işaretleri:
Madde 15
–
(Değişik birinci fıkra: 25/6/2010
-
6001/34 md.)
Trafiği düzenlemede kullanılan işaret levhaları, ışıklı
ve sesli işaretler,
yer işaretlemeleri ile
benzeri trafik işaretleri,
karayolunun yapımı, bakımı,
işletilmesi ile görevli
kuruluşlarca temin
ve tesis edilerek sürekliliği ve işlerliği sağlanır.
6057
(İkinci fıkra Mülga : 18/1/1985
-
KHK 245/16 md.)
Görülen eksiklikler ilgili kuruluşlara bildirilerek
giderilmesi sağlatılır.
Trafik işaretlerinin standart,anlam, nicelik
ve nitelikleri ile di
ğer esasları İçişleri
Bakanlığının görüşü alınarak
Bayındırlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte
gösterilir.
Karayolu dışında,kenarında veya üzerindeki diger levhalar,
ışıklar ve işaretlemeler:
Madde 16
–
Karayolu dışında, kenarında veya karayolu sın
ırı içinde, trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek,
anlamlarını değiştirecek veya güçleştirecek, tereddüte sebep
olacak veya yanıltacak ve trafik için tehlike veya engel yaratac
ak
şekilde
levhalar, ışıklar, işaretlemeler
ile, ağaç, direk,
yangın m
usluğu, çeşme, parmaklık
gibi yapı elemanları
veya
benzerlerini dikmek, koymak veya bulundurmak yasaktır.
(Değişik : 18/1/1985
-
KHK 245/5 md.;
Aynen kabul: 28/3/1985
-
3176/5 md.)
Zorunlu hallerde bunların
bulunabileceği yer, nitelik ve nicelikleri ile ha
ngi şartlarda bulunabileceği, hangilerinin izne bağlı olduğu
ve bunlarla ilgili
diğer esaslar ve 13 üncü maddede belirtilen karayolu
yapısında yapılacak çalışmalar ile ilgili esaslar, İçişleri Bakanlığının
görüşü alınarak Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir.
Verilen izinler, ilgili valiliğe bildirilir.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine aykırı hareket edenler
72 000 000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
(Değişik son fıkra: 25/6/2010
-
6001/34 md
.)
Ayrıca bunlar, bütün sorumluluk ve giderler mal sahibine ait
olmak
üzere yolun yapımı, bakımı, işletilmesi ile ilgili kuruluşça
kaldırılır.
Belediye sınırları dışında karayolu kenarındaki yapı ve
tesisler:
Madde 17
–
Karayollarında her iki taraftan sı
nır çizgisine elli metre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak
geçiş yolları
yönünden; akaryakıt, servis, dolum ve muayene istasyonları,
umuma açık park yeri ve garaj, terminal, fabrika, işhanı, çarşı,
pazar yeri, eğlence yerleri, turistik yapı ve tesisler,
inşaat malzemesi ocak ve harmanları,maden ve petrol
tesisleri, araç
bakım, onarım ve satım işyerleri ve benzeri trafik
güvenliğini etkileyecek yapı ve tesisler için,o karayolunun yapım ve bakım
ı
ile sorumlu kuruluştan izin alınması zorunludur.
Verilen izi
nler, ilgili valiliğe bildirilir.
İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi
yetkililerce durdurulacağı gibi, yönetmelikteki şartlar yerine
getirilmeden işletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her
türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolu
n yapım ve bakımı ile
ilgili kuruluşca ortadan kaldırılır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayanlar 72 000
000 lira para
cezası ile
cezalandırılırlar.
Belediye sınırları içinde bulunan karayolu kenarındaki yapı
ve tesisler:
Madde 18
–
(Değişik: 18/1/1985
-
KHK 245/6 md.; Aynen kabul: 28/3/1985
-
3176/6 md.)
Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak 17 nci maddede
sayılan yapı ve tesisler için;
a) Belediyelerden izin alınması,
b)
(Değişik: 17/10
/1996
-
4199/8 md.)
Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik güvenliği
bakımından bu tesisler
hakkındaki Yönetmelikte belirlenen şartların yerine
getirilmesini sağlamaları ve ayrıca Karayolları Genel Müdürlüğünün
yapım ve bakımından sorumlu olduğu karay
olu kenarında yapılacak ve açılacak olanların bu yollara
bağlantıları için bu
Genel Müdürlüğün ilgili bölge müdürlüğünden uygun görüş
almaları,
Zorunludur.
6058
İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi
yetkililerce durdurulacağı gibi,yö
netmelikteki şartlar yerine
getirilmeden işletme izni verilmez ve bağlantı yolu, her
türlü gider sorumlulara ait olmak üzere yolun yapım ve bakımı ile
ilgili kuruluşlarca ortadan kaldırılır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine aykırı ol
arak izinsiz yapı yapanlar 72 000 000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar.
Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait şartlar,
izin ve denetim esasları Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca
düzenlenen yönetmelikte gösterilir.
DÖRDÜNCÜ KISIM
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakaları,Motorlu Araçlara
Ait
Şartlar ve Muayene
BİRİNCİ BÖLÜM
Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakaları
Tescil belgesi alma zorunluluğu:
Madde 19
–
Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara
göre yet
kili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil
belgesi almak zorundadırlar.
Ancak :
a) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası
bulunan ve geçici olarak Türkiye'ye girmesine izin verilmiş
olan araçlar,
b) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi
ve tescil plakası bulunan ikili ve çok taraflı anlaşmalara
göre, Türkiye'de tescil
zorunluluğundan muaf tutulmuş araçlar,
c) Araç imal, ithal, ihraç edenlerin ve satıcılığını
yapanların, ithal, ihraç, depolama, teşhir ve satış amacıyla geçici
olarak bu iş
lere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurdukları motorlu
araçlar.
d) Tescil zorunluluğu bulunan motorlu taşıtlarla çekilenler
ile 22 nci maddenin (c) bendine göre
tescili gerekli
görülenler hariç, bütün motorsuz taşıtlar,
Bu hükmün dışındadır.
Araçları
n satış, devir ve tescili ile bu işlemlerle ilgili yetki ve
sorumluluk:
(1)
Madde 20
–
(Değişik: 18/1/1985
-
KHK 245/7 md.; Değiştirilerek kabul: 28/3/1985
-
3176/7 md.)
Tescil süreleri, satış ve devirler, noterlerin sorumluluğu
ile ilgili esaslar şunlardır
:
a) Araç sahipleri,
1.
(Değişik: 13/2/2011
-
6111/55 md.)
Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların
satın alma veya gümrükten
çekme tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için;
bunların hurda durumuna gelmesi hâlinde ise bir ay içinde tesc
ilin
silinmesi için ilgili trafik tescil kuruluşuna veya Emniyet
Genel Müdürlüğünün belirleyeceği kamu kurum veya kuruluşları ile
gerçek veya özel hukuk tüzel kişilerine başvurmak,
2.
(Değişik: 2/4/1998
-
4358/3 md.)
Tescilin yapılması veya silinmesi için
vergi kimlik numarası ile yönetmelikte
belirtilen bilgi ve belgeleri sağlamak,
Zorundadırlar.
b) Araçların giriş işlemlerini yapan gümrük idareleri bu
durumu 15 gün içinde araç sahiplerinin beyan ettikleri tescil
kuruluşuna bildirmekle yükümlüdürler.
c
) Tescil belgesi, aracın başkasına satış veya devrine, hurdaya
çıkarılmasına veya araçta, yönetmelikte belirtilen
niteliklerin değişmesine kadar geçerli sayılır.
–––––––––––––––––––
(1) Bu madde başlığı “Tescil süresi ve bildirme mecburiyeti,
satış ve devi
rler ile noterlerin sorumluluğu:” iken, 24/12/2009
tarihli ve 5942 sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle 1/5/2010
tarihinden geçerli olmak üzere metne işlendiği şekilde
değiştirilmiştir.
6059
d )
(Değişik: 24/12/2009
-
5942/1 md.)
Tescil edilmiş araçların her
çeşit satış ve devirleri, satış ve devri yapılacak
araçtan dolayı motorlu
taşıtlar vergisi, gecikme
faizi, gecikme zammı,
vergi cezası ve
trafik idari para
cezası borcu
bulunmadığının tespit edilmesi ve taşıt üzerinde satış
ve/veya devri kısıtlayıcı herhan
gi bir tedbir veya kayıt bulunmaması
halinde, araç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi veya
trafik tescil kayıtları esas alınarak noterler tarafından yapılır.
Noterler tarafından yapılmayan her çeşit satış ve devirler
geçersizdir.
Satış ve devir işlem
i, siciline işlenmek üzere üç işgünü içerisinde ilgili
trafik tescil kuruluşu ile vergi dairesine
bildirilir. Bu bildirimle birlikte alıcı adına trafik tescil
işlemi gerçekleşmiş sayılır. Satış ve devir tarihi itibariyle, 1
97 sayılı
Motorlu Taşıtlar Vergis
i Kanunu hükümleri
uyarınca eski malikin
vergi mükellefiyeti sona
erer, yeni malikin
vergi
mükellefiyeti başlar.
Yapılan satış ve devir işlemi üzerine noterler tarafından
yeni malik adına bir ay süreyle geçerli tescile ilişkin geçici
belge düzenlenir.
197
sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde yer alan sorumluluk
hükümleri saklı kalmak kaydıyla, anılan maddede ve bu
bentte yer alan
isteme ve bildirmeleri
elektronik ortamda yaptırmaya
ve bu konuda
yükümlülük getirmeye, elektronik
bildirmelere ilişkin usul ve esas
ları belirlemeye Gelir İdaresi Başkanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü yetkili olup, bu
kurumlar satış, devir ve tescile ilişkin işlemlerin
gerçekleştirilmesi için gerekli elektronik veri akışını sağlarlar. Satış
ve devir
işlemlerini yapanlar, bu işlemler sı
rasında edindikleri bilgileri ifşa ettikleri takdirde Türk
Ceza Kanununun 239 uncu maddesi
uyarınca cezalandırılırlar.
(1)
Satış ve devir işlemlerinin bildiriminden itibaren bir aylık
süre içerisinde ilgili trafik tescil kuruluşu veya Emniyet
Genel Müdürlü
ğünün uygun gördüğü kamu kurum veya kuruluşları tarafından
yeni malik adına tescil belgesi düzenlenerek
elden veya posta
aracılığıyla teslim edilir.
Tescil belgesinin bir
ay içerisinde teslim
edilememesi halinde yeni
malike
sorumluluk yüklenemez.
Bu bentt
e düzenlenen satış ve devir işlemleri her türlü harçtan, bu
işlemlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisi
ve değerli kağıt bedellerinden istisnadır. Trafik tescil
kuruluşunda yeni malik adına yapılacak tescil nedeniyle düzenlenmesi
gereken değerli ka
ğıtların
bedelleri, satış ve
devir esnasında noterler
tarafından tahsil edilir
ve 1512 sayılı
Noterlik
Kanununun 119 uncu maddesi uyarınca beyan edilerek ödenir.
Bu bentte yer alan işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir
pay veya aidat ödenmez.
1512 sayı
lı Kanunun 112 nci maddesi uyarınca belirlenen ücret
uygulanmaksızın satış ve devre ilişkin her türlü işlem
karşılığında toplam 20 Türk Lirası maktu ücret alınır. Söz
konusu ücret, her takvim yılı başından geçerli olmak üzere önceki
yılda uygulanan ücret t
utarının o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca
tespit ve ilan olunan yeniden değerleme
oranında artırılması suretiyle hesaplanır.
–––––––––––––
(1) Bu maddenin (d)
bendi 24/12/2009 tarihli ve 5942
sayılı Kanunun 1 inci maddesiyle değiştirilmi
ş olup bu değişikliğin
yürürlük tarihi aynı Kanunun 3 üncü maddesiyle 1/5/2010
olarak tespit edilmiştir. Ancak mezkur maddeyle
dördüncü
paragrafın 31/12/2009 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm
altına alınmıştır.
6060
1
d) Tarım kesiminde kullanı
lanlar hariç.İl Trafik Komisyonlarından karar alınmak şartı
ile motorsuz taşıtlardan gerekli
görülenlerin tescilleri belediyelerce,
e) (
Mülga: 13/2/2011
-
6111/57 md.)
Yapılır, belge ve plakaları verilir.
(
Ek fıkra: 13/2/2011
-
6111/57 md.)
Birinci fıkrada s
ayılanlar
dışında kalan bütün
araçların tescilleri, araca
ait
belgelerin düzenlenmesi, kişiselleştirilmesi,
kişiselleştirilen belgelerin basımı ve ilgililerine elden veya posta aracılığı
ile
teslimi işlemleri Emniyet Genel Müdürlüğü veya bağlı trafik
tesci
l kuruluşlarınca yapılır. Emniyet Genel Müdürlüğü; ilk
tescili yapılacak araçların tesciline esas teşkil edecek
işlemleri elektronik ortamda bilgi paylaşımı yoluyla yapmak üzere,
elektronik ortamda oluşturduğu bir ay süre ile geçerli
tescile ilişkin geçici
belgeyi basmak ve araç sahibine vermek üzere
kamu kurum veya kuruluşları ile gerçek veya özel hukuk tüzel
kişilerini
yetkilendirebilir.
Yetkilendirilen
bu
gerçek
veya
özel
hukuk
tüzel
kişileri, yapacakları işlemleri aralarında düzenleyec
ekleri protokol çerçevesinde başka gerçek
veya özel hukuk tüzel kişilerine de yaptırabilirler. Araca
ait kişiselleştirilen belgelerin basımı ve ilgililerine elden veya
posta
yoluyla teslimi, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından
belirlenen kamu kurum veya kur
uluşları ile özel hukuk tüzel kişilerine
de yaptırılabilir. Bu işlemlerin yapılmasına dair usûl ve
esaslar yönetmelikte belirlenir.
(
Ek fıkra: 13/2/2011
-
6111/57 md.)
Tescil belgesinin bir ay içinde teslim edilememesi hâlinde,
buna ilişkin olarak
araç sahib
ine sorumluluk yüklenemez.
(
Ek fıkra: 13/2/2011
-
6111/57 md.)
Genel hükümlerden kaynaklanan sorumlulukları saklı kalmak
üzere, ikinci fıkra
hükmüne göre yetkilendirilmiş gerçek veya özel hukuk tüzel
kişilerine, belirlenen usûl ve esaslara aykırı hareket etm
eleri
halinde tespitin yapıldığı yerin mülki amiri veya bu konu
ile ilgili olarak yetkilendireceği trafik tescil birim amiri tarafı
ndan
on bin Türk Lirası idarî para cezası verilir.
(
Ek fıkra: 13/2/2011
-
6111/57 md.)
Tescile ilişkin geçici belge, 5237 sayıl
ı Türk Ceza Kanununun uygulanmasında
resmî belge sayılır.
Trafik belgesi ve tescil plakası alma zorunluluğu :
MADD E 21. —
Tescil edilen araçlar, «Trafik Belgesi» ve «Tescil Plakası» alınmadan karayollarına çıkarılamaz. Bu madde hükmüne uymayan sürücülerle araç işletenleri ikibin liradan beşbin liraya kadar hafif para cezası ile on günden kırk güne kadar hafif hapis cezası, tekrarında beşbin liradan onbin liraya kadar hafif para ve onbeş günden iki aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar. Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten menedilir. Trafik belgesi, tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olarak, üzerinde eksik veya yanlış bilgi bulunması halinde geçici olarak trafik zabıtasınca geri alınır. Belge ve plaka vermeye yetkili kuruluşlar
MADD E 22. —
Yönetmelikte gösterilen esaslara göre : a) Askerî amaçlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bütün araçlar ile çeşitli anlaşmalara göre askerî amaçla yurdumuzda bulunan kuruluşlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetlerince, b) İş makinesi türünden ve raylı sistemle çalışan araçların tescilleri kullanıldığı yerlere göre, ilgili kamu kuruluşlarınca, c) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç, il trafik komisyonlarından karar alınmak şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce, d) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında kalan bütün motorlu araçların tescilleri trafik tescil kuruluşlarınca, Yapılır, belge ve plakaları verilir. Belge ve plakaların araçlar üzerinde bulundurulması zorunluluğu
Trafik belgesi ve tescil plakası alma zorunluluğu :
MADD E 21. —
Tescil edilen araçlar, «Trafik Belgesi» ve «Tescil Plakası» alınmadan karayollarına çıkarılamaz. Bu madde hükmüne uymayan sürücülerle araç işletenleri ikibin liradan beşbin liraya kadar hafif para cezası ile on günden kırk güne kadar hafif hapis cezası, tekrarında beşbin liradan onbin liraya kadar hafif para ve onbeş günden iki aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar. Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten menedilir. Trafik belgesi, tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olarak, üzerinde eksik veya yanlış bilgi bulunması halinde geçici olarak trafik zabıtasınca geri alınır. Belge ve plaka vermeye yetkili kuruluşlar
MADD E 22. —
Yönetmelikte gösterilen esaslara göre : a) Askerî amaçlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetlerine ait bütün araçlar ile çeşitli anlaşmalara göre askerî amaçla yurdumuzda bulunan kuruluşlara ait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetlerince, b) İş makinesi türünden ve raylı sistemle çalışan araçların tescilleri kullanıldığı yerlere göre, ilgili kamu kuruluşlarınca, c) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç, il trafik komisyonlarından karar alınmak şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleri belediyelerce, d) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında kalan bütün motorlu araçların tescilleri trafik tescil kuruluşlarınca, Yapılır, belge ve plakaları verilir. Belge ve plakaların araçlar üzerinde bulundurulması zorunluluğu
Belge ve plakaların araçlar üzerinde bulundurulması
zorunluluğu:
Madde 23
–
Araçlar, tescil belgesi,
trafik belgesi ve
tescil plakaları araç
üzerinde ve uygun
durumda
bulundurulmadan trafiğe çıkar
ılamaz.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Trafik belgesi verilmesi için zorunlu belgeler:
Madde 24
–
(Değişik birinci fıkra: 18/1/1985
-
KHK 245/9 md.;
aynen kabul: 28/3/1985
-
3176/9 md.)
Trafik
belgesi verilebilmesi için araca ait tescil belgesi ve mali
sorumluluk sigorta belgesinin ibrazı zorunludur.
Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalarının
verilmesi şartları, geçerlilikleri, süreleri, nicelik ve nitelikleri il
e
diğer esaslar yönetmelikte gösterilir.
Geçici trafik belgeleri ile geçici tescil plakaları:
Madde 25
–
Tescilsiz olup, karayolunda geçici olarak kullanılacak
araçlara mali mesuliyet sigortası yaptırılmış
olmak şartı ile ilgili tescil bürosundan geçici
trafik belgesi ile geçici tescil plakası alınması
zorunludur.
6060
-
2
Geçici trafik belgeleri ve geçici tescil plakalarının
çeşitleri,verilme şartları,geçerlilik süreleri, nicelik ve nitelikleri,
yurt dışından getirilecek veya yurt dışına götürülecek ola
n araçlara geçici tescil plakası verilmesi şartları ile
diğer esaslar
yönetmelikte belirtilir.
(Yeniden Düzenleme : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine uymayanlar 3 600 000 lira para cezası
ile
cezalandırılırlar. Ayrıca, trafik zabıtasınca bu geç
ici belge ve plakalar iptal edilerek, araçlar trafikten men
edilir.
(1)
Ayrıca, trafik zabıtasınca bu geçici belge ve plakalar iptal
edilerek, araçlar trafikten men edilir.
(1)
Araçlara ait trafik ayırım işaretleri ve diğer işaretler:
Madde 26
–
Belirli
araçlarda, çalışma yerini ve şeklini, kapasite ve diğer
niteliklerini belirleyen plaka, ışık, renk,
şekil,sembol ve yazı gibi ayırım işaretleri bulundurulması
zorunludur.
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/11 md.)
Araçların dışında bulundurulması zorunlu işaret
lerden başka, araçlara; reklam,
yazı, işaret, resim, şekil, sembol, ilan, flama, bayrak ve benzerlerinin takılması, yazılması,
sesli ve ışıklı donanımların
bulundurulması ve izin verilmesine dair esas ve usuller ile
diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çık
arılacak yönetmelikte
gösterilir.
(Mülga: 21/2/2001
-
4629/6 md.)
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu maddenin birinci fıkrası hükmüne uymayan sürücüler 1 800
000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar. İkinci fıkrasına göre
çıkarılacak yönetmelik hüküm
lerine aykırı davranan sürücüler de 1 800 000
lira para cezası ile cezalandırılır. Sürücü, aynı zamanda
araç sahibi değilse, ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için c
eza
tutanağı düzenlenir.
Ayırım işaretleri bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca tra
fikten men edilir.
Yönetmelikte belirtilen şartlara aykırı olarak
bulundurulanlarla, araçlara izin alınmadan yazılan yazılar sildirilir veya
takılan donanımlar bütün giderler ve sorumluluk işletene ait
olmak üzere söktürülür.
Tanınma işaretleri:
Madde 2
7
–
Esasları
yönetmelikte açıklanan ve
araçların tanınmasına yarayan,
motor
-
şasi, seri numaraları,
gerektiğinde yüklü, yüksüz ağırlıkları gibi işaretleri
bulunmayan araçlara trafik belgesi verilmez.
——————————
(1) Bu maddenin üçüncü ve dördüncü fı
kraları, 21/5/1997 tarih ve 4262 sayılı Kanunun dördüncü
maddesi ile birleştirilmek
suretiyle üçüncü fıkra olarak düzenlenmiş ve metne
işlenmiştir.
6061
Tanınma işareti bulunmayan veya bilinmeyen araçların,
işaretleri tescil bürolarınca belirlenir ve be
lgelerine işlenir.
Devlet malı araçların ayırım işaretleri ve tescil plakaları:
Madde 28
–
Devlet malı araçların tescil plakalarının rengi ayrı olur.
Emniyet araçlarının renklerine göre boyama şekli ile ayırım
işaretleri diğer resmi ve özel kuruluşlarla
gerçek ve
tüzelkişilere ait araçlarda kullanılamaz.
Bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak boyanan veya
ayırım işareti kullanan araçlar aykırılık giderilinceye kadar
trafikten men edilir.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne uymayanlar
3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
İKİNCİ BÖLÜM
Motorlu Araçlara Ait Şartlar
Araçların karayoluna uygunluğu ve teknik esaslar:
Madde 29
–
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/12 Md.)
Araçların yapım ve
kullanma bakımından karayolu
yapısına ve t
rafik
güvenliğine uyması zorunludur.
Yapım
safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı
diğer yönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
yetkilidir. Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer
yönetmelikler Bayındırlık ve İskan B
akanlığının görüşü alınarak
Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir.
Araçların teknik şartlara uygunluğu:
Madde 30
–
Araçların,
esasları yönetmelikte belirtilen
şekilde ve tarzda
teknik şartlara uygun
durumda
bulundurulması zorunludur.
a)
(Değişik : 2
1/5/1997
-
4262/4 md.)
Servis freni, lastikleri, dış ışık donanımından yakını ve
uzağı gösteren ışıklar
ile park, fren ve dönüş ışıkları noksan, bozuk veya teknik
şartlara aykırı olan araçları kullanan sürücüler 1 800 000 lira pa
ra
cezası,
b)
(Değişik: 21
/5/1997
-
4262/4 md.)
Diğer eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlarla, görüşü
engelleyecek veya bir
kaza halinde içindekiler için tehlikeli olabilecek süs
aksesuar eşya ve çıkıntıları olan araçları kullananlarla, karayolunu
kullananlar için tehlike yarata
cak şekilde olan veya görüşü engelleyecek ve çevredekileri
rahatsız edecek derecede duman
veya gürültü çıkaran araçları kullanan sürücüler 3 600 000
lira para cezası,
İle cezalandırılırlar.
Bu maddenin (a)
bendinde belirtilen eksiklik
ve bozuklukları bul
unan araçlar,teknik şartlara
uygun duruma
getirilinceye
kadar trafik zabıtasınca
trafikten men edilebilir.
(b) bendindeki şartlara
uymayan ve uyumsuzluğu
trafik
emniyetini tehlikeye düşürmeyecek nitelikte olan araçların
şartlara uygun duruma getirilmesi ih
tar olunur. İhtarda verilen
süre için teknik şartlara uygun duruma getirilmediğinin
tespiti halinde araç trafik zabıtasınca trafikten men edilir.
Araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler:
Madde 31
–
(Değişik: 8/3/2000
-
4550/1 md.)
Araçlarda;
a) Özell
iklerine ve cinslerine göre yönetmelikte nitelik ve
nicelikleri belirtilen gereçlerin,
b) Kamyon, çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf,taksi
otomobillerinde ise taksimetre,
Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur.
Ancak, 2918 sayılı Kanun
un yürürlüğe girdiği tarihten
önceki yıllarda üretilen araçlarla, resmi taşıt olarak
tescil edilmiş ve edilecek olanlar ile şehiriçi ve belediye mücavir al
anı
içerisinde yolcu ve yük nakliyatı yapanlarda takoğraf
bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmaz.
Takoğraf cihazları
mekanik, elektronik olabileceği gibi elektro mekanik de
olabilir.
Birinci fıkranın (a) bendinde sayılan gereçleri
bulundurmayan, kullanmayan veya kullanılabilir durumda bulundurmayan
sürücüler 8.500.000 lira; (b) bendine göre araçların
da taksimete, takoğraf
bulundurmayan,
kullanmayan veya kullanılabilir
durumda
bulundurmayan sürücüler
34.800.00 lira para cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü
aynı zamanda araç sahibi
değilse ayrıca, tescil plakasına da aynı miktar için ceza
tutanağ
ı düzenlenir. Aynı bentte belirtilen cihazları bozuk imal
edenler veya bozulmasına vasıta olanlar ile bu durumdaki
cihazları kullanan araç sürücüleri ve işletenleri üç aydan altı aya
kadar hafif hapis cezası ve 526.700.000 lira hafif para
cezası ile cezala
ndırılırlar. Ayrıca (b) bendi hükmüne uygun durumda
bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca; eksiklikleri
giderilinceye kadar trafikten men edilir.
6062
Adres değiştirme ve araçlar üzerindeki değişiklikleri
bildirme:
Madde 32
–
Araçlar üzerinde yönetmeli
kte belirtilen şekillerde
yapılacak her türlü
değişikliğin ve adres
değişikliklerinin işleten tarafından otuz gün içinde tescili
yapan kuruluşa bildirilmesi zorunludur.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne uymayanlar 1 800 000 lira para cez
ası ile cezalandırılırlar.
Üzerinde teknik değişiklik yapılan araçlar, değişikliğin
şartlara uygun olarak yapıldığı belgelenip bu durum ilgili
tescil bürosunda tescil edilinceye ve trafik belgesine
işleten tarafından yazdırılıncaya kadar trafikten men edi
lir.
Taşınması özel izne bağlı yükler:
Madde 33
–
Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan,başka ulaşım
sistemleri ile taşınması olmayan ve taşıma
sınırını aşıp da taşınması zorunlu olan yüklerin taşınması
için, Karayolları Genel Müdürlüğünden izin
alınması zorunludur.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Araçların Muayenesi ve Muayeneye Yetkili Kuruluşlar
Araçların muayenesi:
Madde 34
–
Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlara uyup
uymadığı ekonomik yapıları da, dikkate
alınmak suretiyle belirli zamanlarda
muayene edilerek tespit edilir.
(Ek: 17/10/1996
-
4199/14 md.)
Bu Kanuna göre, yaptırılması zorunlu olan mali sorumluluk
sigortası geçerli teminat
tutarları üzerinden yaptırılmamış araçlar, muayeneye alınmazlar.
Motorlu araçların muayenelerinin, yönetme
likte belirtilen süreler içinde yaptırılması zorunludur.
(Değişik: 25/6/1988
-
KHK
-
330/3 md.; Aynen
kabul : 31/10/1990
-
3672/2 md.)
Muayene
süresi dolmadan kazaya
karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesi gerekli
görülenler ile üzerinde değişiklik yapı
lan araçların ayrıca özel muayenesi
zorunludur. Bu muayeneler öncelikle yapılır.
Karayollarında kullanılmakta olan araçların, teknik şartlara
uyup uymadığı trafik zabıtasınca kontrol edilerek her an
muayeneleri yapılabilir.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4
md.)
Muayene süresi geçirilen
veya sahip değiştirme
hali hariç, özel
muayene
yaptırılması zorunlu olduğu halde yaptırılmamış araçları
kullanan sürücüler, 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar
.
(Ek fıkra
: 16/7/2004
–
5228/44 md.)
Bu araçlar traf
ikten men edilir ve en yakın muayene istasyonuna
gönderilirler.
(Ek fıkra
: 16/7/2004
–
5228/44 md.)
Muayene istasyonu açma yetkisi verilen gerçek ve tüzel
kişiler; muayeneleri
süresi içinde yaptırılmayan veya geç yaptırılan araçlara
ilişkin bilgileri, şek
li ve içeriği Maliye Bakanlığınca belirlenecek bir
tutanak ile en yakın trafik kuruluşuna bildirir. Trafik
kuruluşuna iletilen tutanaklar hakkında bu Kanun hükümlerine göre
işlem yapılır.
Muayeneye yetkili kuruluşlar :
Madde 35
–
(Değişik
: 16/7/200
4
–
5228/45 md.)
Araçların muayeneleri
Ulaştırma Bakanlığına ait muayene istasyonlarında veya bu
Bakanlık tarafından işletme yetki
belgesi ile yetki
verilmesi halinde ise
, yetki verilen gerçek veya tüzel kişilere ait muayene
istasyonlarında yapılır. Yetki
verilen gerçek veya tüzel kişiler, bu yetkilerini
Ulaştırma Bakanlığının onayı ile
alt işleticilere aynı standartları sağlamak
koşulu ile devredebilirler. Bu
devir, yetki verilen
gerçek ve tüzel
kişilerin sorumluluklarını ortadan
kaldırmaz. Bu
istasyonları
n yönetmelikler doğrultusunda aranan nitelik ve şartlara
uygunluğunun saptanması sonucunda işletme belgesi
Ulaştırma Bakanlığı tarafından verilir.
(1)
Muayene istasyonlarınca; otobüs, kamyon, çekici ve tanker
için 100 milyon lira, otomobil, minibüs, kamyone
t, özel
amaçlı taşıt, arazi taşıtı, römork ve yarı römork için 75 milyon
lira, traktör (römorklu
-
römorksuz) motosiklet, motorlu bisiklet
için 40 milyon lira muayene ücreti (katma değer vergisi
hariç) alınır. Bu maddede sayılanların
d
ışındaki araçların hang
i gruba
gireceği Ulaştırma Bakanlığınca belirlenir. Bu ücretler ile
bu maddede yer alan para cezaları, her takvim yılı başından geçer
li
olmak üzere, her yıl sonunda o yıl için Vergi Usul Kanunu
hükümleri uyarınca tespit ve ilân olu
n
an yeniden değerleme
ora
nında artırılarak belirlenir. Bu suretle hesaplanan ücret
tutarlarında 1.000.000 liranın altındaki tutarlar dikkate alınmaz.
Muayene süresi geçirilen her ay için muayene ücreti, yetki
verilen gerçek veya tüzelkişi ya da alt işleti
c
iler tarafından, % 5
fazl
ası ile tahsil edilir. Ay kesirleri tam ay olarak hesap
edilir. Bakanlar Kurulu, uygulanmakta olan muayene ücretlerini her
beş yılda bir % 20'ye kadar artırmaya veya eksiltmeye
yetkilidir.
——————————
(1)Bu fıkranın birin
ci cümlesinde yer alan "Araçların mu
ayeneleri" ibaresinden sonra gelmek üzere "Ulaştırma
Bakanlığına
ait muayene istasyonlarında veya bu Bakanlık tarafından
işletme yetki belgesi ile yetki verilmesi halinde ise" ibaresi, ikinc
i
cümlesinde yer alan "Yetki verilen gerçek veya tüzel
kişiler, bu
yetkilerini" ibaresinden sonra gelmek üzere
"Ulaştırma
Bakanlığının onayı ile" ibaresi, 3/7/2005 tarihli ve
5398 sayılı Kanunun 20 inci maddesiyle eklenmiş ve metne işlenmiştir.
6063/6064
-
1
Yetki verilen gerçek veya tüzel kişilerce bir ay içinde
muayen
e ücreti olarak doğrudan elde edilen hasılat ile yetki
devrettikleri alt işleticilerce muayene ücreti olarak elde
edilen hasılat tutarı toplamının (katma değer vergisi hariç) ilk ü
ç yıl
% 30'u, sonraki yedi yıl % 40'ı, daha sonraki on yıl % 50'si
ile % 5 o
ranında fazla tahsil edilen tutarın tamamı Hazine payı
olarak, izleyen ayın yedinci günü akşamına kadar, yetki
verilen gerçek veya tüzel kişi tarafından, yıllık gelir veya kurumlar
vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine şekli ve
içeriği Maliye Bakan
lığınca belirlenen bir bildirim ile birlikte ödenir.
Bu madde gereğince ödenmesi gereken Hazine payını süresinde
ödemeyen ya da eksik ödeyen yetki verilen gerçek veya
tüzel kişilerden, söz konusu tutarlar 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkınd
a Kanun hükümlerine göre ilgili
vergi dairesince tahsil edilir. Muayene edilen araç sayısı
ve muayene ücretinin eksik bildirilmesi veya hiç bildirilmemesi
nedeniyle süresinde ödenmeyen Hazine payı, ödenmesi
gerektiği tarihten itibaren aynı Kanunun 51 inci
maddesine göre
uygulanacak gecikme zammı ile birlikte tahsil edilir.
Ayrıca, eksik bildirilen veya hiç bildirilmeyen muayene ücretine ilişki
n
Hazine payının üç katı tutarında idarî para cezası
uygulanır. Söz konusu ceza tutarı ilgilisine yapılacak tebliğ t
arihinden
itibaren bir ay içinde ödenir. Para cezasına dava açılması
tahsilatı durdurmaz.
Askeri araçlarla, raylı sistemle çalışan veya iş makinesi
türünden araçların muayeneleri yönetmelikte belirlenen esaslara
göre tescilini yapan kuruluşlarca yapılır.
M
uayene istasyonlarında bulunacak makine, araç, gereç ile
personelin nitelikleri, işletme, çalışma ve denetleme usulleri
ve işletme belgesi ile diğer şartlar ve esaslar Ulaştırma
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Ulaştırma
Bakanlığı tarafınd
an işletme belgesi
ile yetki verildiği
halde, yönetmelikte belirtilen
işletme şartlarına
uymayan ve muayeneleri gerektiği şekilde yapmayan gerçek ve
tüzel kişilere ilk seferinde bu istasyon için üçmilyar lira para
cezası ile onbeş gün eksikliklerini düzelt
me müddeti verilir. İkinci tekrarında aynı istasyon için
beşmilyar lira para cezası ile
onbeş gün eksikliklerini düzeltme müddeti verilir. Bir yıl
içerisinde üçüncü tekrarında onmilyar lira para cezası verilir ve
bu
istasyonun işletme belgesi iptal edilir.
Bu para cezaları ilgilisine tebliğ edildiği tarihten
itibaren onbeş gün içinde işletmecinin
gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi
dairesine ödenir, süresinde ödenmeyen tutarlar 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun h
ükümlerine göre tahsil edilir. Para cezasına dava açılması
tahsilatı durdurmaz.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından yürütülmekte olan
Araç Muayene İstasyonları/Hizmetinin özelleştirilmesinde
değer tespit işlemleri indirgenmiş nakit akımları (net bug
ünkü değer) yöntemine göre yürütülür.
BEŞİNCİ KISIM
Sürücü Belgeleri ve Sürücüler
Sürücü belgesi alma zorunluluğu:
Madde 36
–
(Değişik : 24/5/2013
-
6487/18 md.)
Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler
tarafından karayollarında sürülmes
i ve sürülmesine izin
verilmesi yasaktır.
Araçlar, Yönetmelikte sınıfları belirtilen sürücü
belgelerine sahip sürücüler ile çok taraflı anlaşmalara göre sürücü
belgesi bulunan veya geçerli uluslararası sürücü belgesi
olan kişilerce sürülebilir.
6064/6064
-
2
Buna göre;
a) Sürücü belgesi olmayanların,
b) Mahkemelerce veya Cumhuriyet savcılıklarınca ya da bu
Kanunda belirtilen yetkililerce sürücü belgesi geçici
olarak ya da tedbiren geri alınanların,
c) Sürücü belgesi iptal edilenlerin,
araç kullanarak trafiğ
e çıktıklarının tespiti hâlinde, bu kişilere 1.407 Türk
Lirası idari para cezası verilir. Ayrıca,
aracın sürücü belgesiz kişilerce sürülmesine izin veren araç
sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda idari para
cezası verilir.
Sürücü belgesi alm
ası zorunlu olmayanlarda aranacak şartlar:
Madde 37
–
Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber;
Bisiklet kullananların 11, motorsuz taşıtları kullananlar
ile hayvan sürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları,bedensel
ve ruhsal bakımdan sağlıklı b
ulunmaları zorunludur.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Durumları bu madde hükmüne uymayanlara araç kullandıran ve
hayvanları tevdi
edenler 1 800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Sürücü belgesi sınıfları:
Madde 38
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495
/15 md.)
(1)
Sürücü belgesi sınıfları,
belge sahiplerine sürme
yetkisi verilen motorlu
araçların cinsleri, özellikleri,
sürücü
belgelerinin şekli, içeriği ve verilmesine ilişkin hususlar ile
Uluslararası Sürücü Belgesinin verilmesine dair usul ve esasl
ar
y
önetmelikle belirlenir.
Sürücü belgelerine ait esaslar :
Madde 39
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495/16 md.)
(1)
Sürücü belgesi sahiplerinin,
sürücü belgelerinin sınıfına
göre sürmeye yetkili
oldukları araçlar ile
Türk
vatandaşlarının ve yabancıların dış ülkelerd
en aldıkları sürücü belgelerinin ülkemiz sürücü belgeleri
ile değiştirilmesine ve
dış ülkelerden aldıkları sürücü belgeleriyle ülkemizde araç
kullanmalarına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
Sürücü belgesi sahiplerinin, sürücü belgelerinin s
ınıfına göre sürmeye yetkili oldukları araçların dışındaki
araçları
sürmeleri yasaktır. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket eden
sürücüye 700 Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu kişilere araç
kullandıran araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı
mik
tarda idari para cezası verilir.
Sürücü belgeleri süreli olarak verilir. Belgelerin
geçerlilik süreleri, yenilenmesinde aranacak şartlar ile diğer usul ve
esaslar
yönetmelikle belirlenir. Bu
şekilde yenilenen sürücü
belgelerinden harç alınmaz.
Geçerlilik
süresi dolan sürücü
belgesi ile araç kullanan sürücüye 343 Türk Lirası idari
para cezası verilir ve sürücü belgesi geri alınır.
Dış ülkelerden aldıkları sürücü belgeleri ile yönetmelikte
belirtilen süre ve şartlara aykırı olarak araç kullananlar
hakkında h
er seferinde 343 Türk Lirası idari para cezası verilir.
Dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgeleri:
Madde 40
–
(Mülga: 12/7/2013
-
6495/24 md.)
––––––––––
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak Geçici 22 nci
Maddeye bakınız.
6065
Sürücü ada
ylarında aranacak şartlar:
Madde 41
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495/17 md.)
(1)
Sürücü belgesi alacakların;
a) Yönetmelikte belirlenen yaş ve deneyim şartlarını
taşımaları,
b) Öğrenim durumu itibarıyla en az ilkokul düzeyinde eğitim
almış olmaları,
c) İçişleri
ve Sağlık bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak
yönetmelikte belirlenen sağlık şartlarını taşımaları,
d) Sürücü kurslarında teorik ve uygulamalı eğitimini
tamamlayıp sürücü sınavlarını başararak, motorlu taşıt sürücüsü
sertifikası almış olmaları,
e) Adli
sicilinde, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza
Kanununun 188, 190 ve 191 inci maddeleri, 21/3/2007
tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununun 4
üncü maddesinin yedinci fıkrası, 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı
Ateşli Silahlar ve Bıçaklar
ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 12 nci maddesinin ikinci
ve takip eden fıkralarında belirtilen
suçlardan hüküm giydiğine dair kayıt bulunmaması,
f) Önceden verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesinin
bulunmaması,
g) Başka sınıf
sürücü belgesi alabi
lmek için, daha
önce verilmiş ancak
geri alınmış olan
sürücü belgesinin bu
Kanunda öngörülen şartlar yerine getirildiği için sahibine
iade edilmiş olması,
zorunludur.
Sürücüler ile sürücü adaylarının hangi şartlarda ve hangi
sınıf sürücü belgesi alabilecek
leri ile bunların araç kullanma
şartları, kullanılabilecek araçların niteliklerine ve sağlık
şartlarına dair usul ve esaslar İçişleri ve Sağlık bakanlıkların
ca
çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Bu maddede aranan şartlardan herhangi biri mevcut olmadan v
eya hileli yollarla temin edilmiş olduğunun anlaşılması
hâlinde, sürücü belgesi, Emniyet Genel Müdürlüğü veya bağlı
trafik tescil kuruluşlarınca iptal edilir. Bu kişilere, bu madde
hükümlerine uygun olarak yeniden sürücü sertifikası alınması
hâlinde yenide
n sürücü belgesi verilir.
Sürücü belgesi alındıktan sonra bu maddenin birinci fıkrasının
(e) bendinde belirtilen suçlardan biri ile mahkûmiyet
hâlinde bu kişilerin
sürücü belgeleri, bu
Kanunun 6 ncı maddesinde
sayılan görevliler tarafından
bu maddenin biri
nci
fıkrasının (e) bendinde belirtilen şartlar sağlanıncaya kadar
geri alınır. Bu Kanunun 48 inci madde hükümleri saklıdır.
Sürücü adaylarının sınavları ile sürücü belgelerinin
verilmesi esasları
(2)
Madde 42
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495/18 md.)
Sürücü kurs
larında teorik eğitimini tamamlayan sürücü adaylarının
teorik sınavları yazılı ya da elektronik ortamda
Millî Eğitim Bakanlığınca yapılır.
Uygulamalı sürücü eğitimini sürücü kurslarından alan ve
teorik sınavda başarılı olanlar Millî Eğitim Bakanlığınca
yap
ılacak uygulamalı sürücü sınavına girmeye hak kazanır; bu
sınavda da başarılı olanlara motorlu taşıt sürücüsü sertifikası
verilir.
Sürücülerin eğitimleri ve sınavları, eğitimlerin ve
sınavların süresi, içeriği ve yapılacağı yerlerin özellikleri, sınav
yapı
cıların
nitelikleri ve eğitimi
ile diğer usul
ve esaslar İçişleri
Bakanlığının uygun görüşü
alınarak Millî Eğitim
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
––––––––––––––––
(1) Bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak Geçici 22 nci
Maddeye bakını
z.
(2) Bu madde başlığı “
Sürücülerin sınavları ve sürücü belgelerinin verilmesi
esasları:” iken, 12/7/2013 tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 18
inci maddesiyle metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
6066
Teorik ve uygulamalı sınavlar için sürücü adayları
ndan alınacak sınav ücreti ile sınavlara ilişkin iş ve
işlemlerde
görev alanlara ödenecek ücretler her yıl Millî Eğitim
Bakanlığınca belirlenir.
Emniyet Genel Müdürlüğünün
motorlu araç sürücüsü
ihtiyacını karşılamak üzere belirli eğitim
programları
çerçeve
sinde yönetmelikte belirtilen esas ve şartlara uygun olarak,
illerde emniyet müdürünün teklifi valinin onayı, merkez
teşkilatı için Trafik
Hizmetleri Başkanının teklifi
Emniyet Genel Müdürünün
onayı ile Emniyet
Genel Müdürlüğü
personeline ve Emniyet
Genel
Müdürlüğüne bağlı eğitim
ve öğretim kurumlarında öğrenim
görenlere sürücü belgesine
dönüştürülmek üzere motorlu taşıt sürücüsü sertifikası
verilir. Bunların sınavları, nitelikleri Emniyet Genel Müdürlüğünce
belirlenen sınav sorumluları tarafından yapılır.
Jandarma teşkilatının motorlu araç sürücüsü ihtiyacını
karşılamak üzere belirli eğitim programları çerçevesinde ve
yönetmelikte belirtilen esas ve şartlara uygun olarak,
illerde İl Jandarma Komutanlıklarının teklifi, valinin onayı, merkez
teşkilatı için Ha
rekât Başkanının teklifi Kurmay Başkanının onayı ile
jandarma teşkilatı mensubu subay, astsubay, uzman
jandarma ve uzman
erbaşlar ile Jandarma
Okullar Komutanlığında öğrenim
gören öğrencilere sürücü
belgesine
dönüştürülmek üzere motorlu taşıt sürücüsü sert
ifikası verilir. Sürücü belgesi sınavları, Jandarma Genel
Komutanlığınca
belirlenen sınav sorumluları tarafından yapılır.
Beşinci ve altıncı fıkralarda belirtilen sertifika, bu
fıkralarda belirtilenler dışında kimseye verilmez.
İş makinesi sürücülerinin eğ
itimleri ve sınavda başarılı olanların belgeleri Millî
Eğitim Bakanlığınca veya Millî
Eğitim Bakanlığınca
yetkilendirilen kurumlarca verilir. Bu kurumların işleyişine ilişkin
usul ve esaslar ile uygulanacak
öğretim programları Millî Eğitim Bakanlığınca bel
irlenir.
Sınav sonucunda başarı gösterenlerin sürücü belgelerinin
düzenlenmesi, kişiselleştirilmesi, kişiselleştirilen belgelerin
basımı ve ilgililerine teslimi işlemleri sertifikalarında
bulunan veya Millî Eğitim Bakanlığından elektronik ortamda alınan
bi
lgiler esas alınmak suretiyle Emniyet Genel Müdürlüğü veya bağlı trafik tescil
kuruluşlarınca yapılır. Kişiselleştirilen
sürücü belgelerinin ilgililerine teslimi, Emniyet Genel
Müdürlüğü tarafından belirlenen kamu kurum veya kuruluşları ile özel
hukuk tüze
l kişilerine de yaptırılabilir.
Sürücü belgesi almak
isteyenlerin müracaatları ile
belgelerin düzenlenmesine, kişiselleştirilmesine, basımına
ve
ilgililerine teslimine dair usul ve esaslar yönetmelikle
belirlenir.
Sürücü sertifikaları, sınıfına uygun sürüc
ü belgelerine dönüştürülmedikçe sahiplerine karayolunda araç
kullanma
yetkisi vermez. Sürücü sertifikasını sürücü belgesine
dönüştürmeden karayolunda araç kullandığı tespit edilen sürücüye 700
Türk Lirası idari para cezası verilir. Bu kişilere araç
kulland
ıran araç sahibine de tescil plakası üzerinden aynı miktarda
idari
para cezası verilir.
Askeri araç sürücülerinin sınavları:
Madde 43
–
Er ve erbaş sınıfından askeri araç sürücülerinin özel
sınavları ve belge verme işlemlerinin usulü ve bu
belgelerle han
gi cins taşıtların nerelerde kullanılacağı Milli Savunma
Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir.
Bu belgeler sadece askeri araçlar için askerlik süresince
geçerlidir.
6067
Adres değişikliklerinin bildirilmesi ve sürücü belgelerinin
taşınması
zorunluluğu:
Madde 44
–
Sürücü belgesi sahipleri:
a) İkamet adresi değişikliklerini belgeyi veren kuruluşa
otuz gün içinde bildirmek,
b) Araç kullanırken sürücü belgelerini yanlarında
bulundurmak ve yetkililerin her isteyişinde göstermek,
Zorundadırla
r.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler,
3 600 000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Sürücülerin sağlık şartlarında sonradan meydana gelen
değişiklikler
(1)
Madde 45
–
(Değişik: 12/7/2013
-
6495/19 md.)
Sürüc
ü belgesi sahibi kişide sağlığı bakımından sürücülüğe engel
aşikar bir değişikliğin görülmesi ve tespiti hâlinde,
trafik görevlilerince sürücü belgesi geri alınarak, kişinin
sağlık kuruluşlarında muayenesi istenir. Sağlık şartları bakımınd
an
sürücülüğe eng
el bir hâlinin olmadığı veya mevcut olan bu hâlin daha sonra
ortadan kalktığı sağlık raporuyla tespit edildiği
takdirde, sürücü belgesi kişiye iade edilir.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslar
yönetmelikle belirlenir.
ALTINCI KISIM
Tra
fik Kuralları
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Kurallar
Karayollarında trafiğin akışı :
Madde 46
–
Karayollarında trafik sağdan akar.
Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler:
a) Araçlarını, gidiş
yönüne göre yolun
sağından, çok şeritli yollarda
ise yol ve
trafik
durumuna göre hızının
gerektirdiği şeritten sürmek,
b) Şerit değiştirmeden önce gireceği şeritte sürülen
araçların emniyetle geçişini beklemek,
c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit
değiştirmemek,
d) Gidişe ayrılan en soldaki şeridi
sürekli olarak işgal etmemek,
e) İki yönlü trafiğin kullanıldığı dört veya daha fazla
şeritli yollarda aksine bir işaret bulunmadıkça, motosiklet,
otomobil,kamyonet ve otobüs dışındaki araçları kullananlar,
geçme ve dönme dışında en sağ şeridi izlemek,
Zorundadırlar.
Karayollarının belirli
kesimlerinde, bu yollardan
faydalanma zorunda olan hayvan
sürücüleri, hayvanlarını veya hayvan sürülerini gidiş yönünde yolun en sağından ve en az
genişlik işgal ederek ve imkan olduğunda taşıt yolu dışından götürmek zorundadırlar.
(1) Bu madde başlığı “
Sağlık şartlarında sonradan meydana gelen değişiklikler ile
sahte olan, hile ile alınan veya şartlarına
uygun olmadan verilen sürücü belgeleri:” iken, 12/7/2013
tarihli ve 6495 sayılı Kanunun 19 uncu ma
ddesiyle metne
işlendiği şekilde değiştirilmiş
tir
.
6068
(Değişik 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler, 3
600 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
Trafik işaretlerine uyma:
Madde 47
–
Karayollarından faydalananlar aşağı
daki sıralamaya göre;
a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası
veya özel kıyafetli veya işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin
uyarı ve işaretlerine,
b) Trafik ışıklarına,
c) Trafik işaret levhaları, cihazları ve yer işaretlemeleri
ile
belirtilen veya gösterilen hususlara,
d) Trafik güvenliği
ve düzeni ile
ilgili olan ve
yönetmelikte gösterilen diğer
kural,yasak, zorunluluk veya
yükümlülüklere,
Uymak zorundadırlar.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Trafik zabıtası veya diğer yetkilil
erin dur işaretlerine, ışıklı trafik işaretlerinden
kırmızı renkli olanına veya sesli işaretlere uymayan
sürücüler, 3 600 000 lira, diğer trafik işaretlerine uymayan sürücüler,
1
800 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Alkol, uyuşturucu veya uyarı cı maddelerin etkisi altında araç sürme yasağı:
Madde 48
–
(Değişik : 2
4
/5/
2013
-
6487
/
19
md.)
Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri almış olan sürücüler ile
alkollü olan sürücülerin karayolunda araç sürmeleri
yasaktır.
Uyuşturucu veya uyarıcı
maddelerin kul
lanılıp
kullanılmadığı ya da
alkolün kandaki miktarını
tespit amacıyla,
kollukça teknik cihazlar kullanılır.
Kişinin yaralanmalı veya ölümlü ya da kollukça müdahil
olunan maddi hasarlı trafik kazasına karışması hâlinde,
ikinci fıkrada belirtilen muayeneye
tabi tutulması zorunludur. Teknik cihaz ile yapılan ölçüme
itiraz eden veya bu cihaz ile
ölçüm yapılmasına müsaade etmeyen bu sürücüler, en yakın
adli tıp kurumuna veya adli tabipliğe veya Sağlık Bakanlığına
bağlı sağlık kuruluşlarına götürülerek uyuşturu
cu veya uyarıcı madde ya da alkol tespitinde kullanılmak
üzere vücutlarından
kan, tükürük veya
idrar gibi örnekler
alınır. Bu işlem
bakımından 4/12/2004 tarihli
ve 5271 sayılı
Ceza Muhakemesi
Kanununun 75 inci maddesi hükümleri, beşinci fıkrası hariç
olmak
üzere uygulanır.
Trafik kazası sonucunda kişinin ölmesi veya teknik cihaza
üfleyemeyecek kadar yaralanmış olması hâlinde, üçüncü
fıkra hükümlerine göre bu kişilerden kan, tükürük veya idrar
gibi örnekler alınır.
Yapılan tespit sonucunda, 0.50 promilin üze
rinde alkollü olarak araç kullandığı tespit edilen sürücüler
hakkında, fiili
bir suç oluştursa bile, 700 Türk Lirası idari para cezası
verilir ve sürücü belgesi altı ay süreyle geri alınır. Hususi otomo
bil
dışındaki araçları alkollü olarak kullanan sürücül
er bakımından promil alt sınırı 0.21 olarak uygulanır.
Alkollü olarak araç
kullanma nedeniyle sürücü belgesi geri alınan kişiye, son
ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde
;
ikinci defasında 877 Türk Lirası idari para cezası ver
ilir ve sürücü belgeleri iki yıl süreyle, üç veya üçten
fazlasında ise, 1.407
Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgeleri
her seferinde beşer yıl süreyle geri alınır. Sürücü belgelerinin he
rhangi
bir nedenle geçici olarak geri alınmış olması
hâlinde belirtilen süreler, geçici alma süresinin bitiminde
başlar.
6068
-
1
Yapılan tespit sonucunda, 1.00 promilin üzerinde alkollü
olduğu tespit edilen sürücüler hakkında ayrıca Türk Ceza
Kanununun 179 uncu maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri
uygulanır
.
Hususi otomobil sürücüleri bakımından 0.50 promilin, diğer
araç sürücüleri bakımından 0.20 promilin üzerinde
alkollü olan sürücülerin trafik kazasına sebebiyet vermesi
hâlinde, ayrıca Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Uyuşturucu veya uyar
ıcı madde aldığı tespit edilen sürücülere 3.600 Türk Lirası
idari para cezası verilir ve sürücü
belgesi beş yıl süreyle geri alınır. Bu kişiler hakkında
ayrıca Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanır.
Uyuşturucu veya uyarıcı
maddelerin kullanılıp kullanılmad
ığı ya da
alkolün kandaki miktarını
tespit amacıyla,
kollukça teknik cihazlar kullanılmasını kabul etmeyen
sürücülere 2000 Türk Lirası idari para cezası verilir ve sürücü belgesi
iki yıl süreyle geri alınır.
Sürücünün uyuşturucu veya uyarıcı madde kullandı
ğından şüphe edilmesi hâlinde 5271 sayılı Kanunun adli
kolluğa
ilişkin hükümleri uygulanır.
Alkollü olarak araç kullanması nedeniyle son ihlalin
gerçekleştiği tarihten itibaren geriye doğru beş yıl içinde sürücü
belgeleri ikinci defa geri alınan sürücüler
Sağlık Bakanlığınca, usul ve esasları İçişleri, Millî Eğitim
ve Sağlık bakanlıklarınca
çıkarılacak yönetmelikte gösterilen sürücü davranışlarını
geliştirme eğitimine; üç veya üçten fazla geri alınan sürücüler ise
psiko
-
teknik değerlendirmeye ve psikiyatri
uzmanının muayenesine tabi tutulurlar.
Sürücü belgelerinin geçici geri alma işlemleri bu Kanunun 6
ncı maddesinde sayılan görevliler tarafından yapılır.
Bu madde hükümlerine göre geri alınan sürücü belgesinin iade
edilebilmesi için; ilgili kişi hakkında tr
afik kurallarına
aykırılık
dolayısıyla bu Kanun
hükümlerine göre verilmiş
olan idari para
cezalarının tamamının tahsil
edilmiş olması;
uyuşturucu veya uyarıcı
madde alması nedeniyle
sürücü belgesi geri
alınanların ayrıca sürücü
olmasında sakınca
bulunmadığ
ına dair resmi sağlık kurumlarından alınmış sağlık kurulu
raporunun ibraz edilmesi şarttır.
Alkol, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin tespiti için
kullanılacak teknik cihazların sahip olacağı asgari koşullar ile
diğer usul ve esaslar yönetmelikte gösterili
r.
Taşıt kullanma sürelerine uyma zorunluluğu:
Madde 49
–
Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıt
sürücülerinin, taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak
taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması yasaktır.
Taşıt kullanma süreleri ile tica
ri amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıtları
kullanacakların denetimi ve süre dışı
kullanmaya devamı önleyici tedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller yönetmelikte
belirtilir.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne aykırı olarak taş
ıt kullanan sürücüler 1 800 000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar. Sürücü aynı zamanda araç
sahibi değilse,
araç sahibine de 3 600 000 lira, ayrıca işleten veya
teşebbüs sahibine de 7 200 000 lira için ceza tutanağı
düzenlenir
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
6069
İKİNCİ BÖLÜM
Hız Kuralları
Hız sınırları:
Madde 50
–
(Değişik birinci fıkra: 25/6/2010
-
6001/34 md.)
Motorlu araçların cins ve kullanma amaçlarına göre
sürülebileceği en çok ve en az hız sınırları, şehirlerarası
çift yönlü karayollarında 90 km/s, bölünmüş
yollarda
110
km/s,
otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere yönetmelikte
belirlenir.
(Ek: 17/10/1996
-
4199/21 md.)
İçişleri Bakanlığı yol standartlarını dikkate alarak
yukarıda belirtilen hız sınırlarını
otomobiller için 20 km/s artırmaya yetkilidir.
En çok ve en
az hız sınırlarını gösteren işaret levhaları, gerekli
görülen yerlere, ilgili kuruluşlarca konulur.
Bu Kanunla yetki verilen kuruluşlar tarafından yönetmelikte
belirtilen hız sınırları yol ve trafik durumuna göre
azaltılabilir veya çoğaltılabilir. Bu hal
lerde durum trafik işaretleri ile belirtilir ve uygun
vasıtalarla duyurulur.
Hız sınırlarına uyma:
Madde 51
–
Sürücüler, aksine
bir karar alınıp işaretlenmemişse
yönetmelikte belirtilen hız sınırlarını
aşmamak
zorundadırlar.
(Değişik: 8/1/2003
-
4785/4 m
d)
Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitli teknik usullerle yapılan tespit sonucu hız
sınırlarını yüzde ondan yüzde otuza (otuz dahil) kadar aşan
sürücülere 64 700 000 lira, yüzde otuzdan fazla aşan sürücülere
131 900 000 lira para cezası uygulanır.
(Değişik:
8/1/2003
-
4785/4 md)
Hız sınırlarını yüzde otuzdan fazla aşmak suretiyle ihlâl
suçunun işlendiği tarihten
geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı beş defa ihlâl
ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri bir yıl süre ile geri a
lınır.
Süresi sonunda ps
iko
-
teknik değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının
muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına
mâni hali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir.
Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte
kullanılan cihazların yerini tespit veya sü
rücüyü ikaz eden her türlü
cihazın imalı, ithali ve araçlarda bulundurulması yasaktır.
(Değişik: 8/1/2003
-
4785/4 md)
Bu cihazları imal ve ithal edenler, fiil başka bir suç
oluştursa bile ayrıca 800 000
000 liradan 1
332 800 000
liraya kadar hafif
para c
ezası ve altı aydan sekiz aya kadar hafif hapis cezası ile;
araçlarında
bulunduran işletenler ise, 532 600 000 liradan 800 000 000
liraya kadar hafif para cezası ve dört aydan altı aya kadar hafif
hapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsader
esine de hükmolunur.
Hızın gerekli şartlara uygunluğunu sağlamak:
Madde 52
–
Sürücüler:
a) Kavşaklara yaklaşırken,dönemeçlere girerken,
tepe üstlerine yaklaşırken,
dönemeçli yollarda ilerlerken,
yaya
geçitlerine,
hemzemin geçitlere, tünellere,
dar köprü
ve menfezlere yaklaşırken,
yapım ve onarım
alanlarına girerken,
hızlarını azaltmak,
b) Hızlarını, kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine,
görüş, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara
uydurmak,
c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki
fıkrada belirlenen durumları göz önünde tutarak güvenli bir
mesafe bırakmak
6070
d) Kol ve grup halinde araç kullananlar,araçları arasında
yönetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak diğer araçların
güvenle girebilecekleri açıklıklar bulundurmak,
Zo
rundadırlar.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne
uymayan sürücüler 1
800 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar
Dönüş kuralları:
Madde 53
–
Sağa ve sola dönecek olan sürücüler aşağıda
ki kurallara uyarlar.
a) Sağa dönüşlerde sürücüler;
1. Sağa dönüş işaretini vermeye,
2. Sağ şeride veya dönüşe ayrılmış şeride girmeye,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dar bir kavisle dönmeye,
5. Dönülen karayolunun gidiş şeridine veya gidişine ayrılmış
en s
ağ şeridine girmeye,
Zorunludurlar.
b) Sola dönüşlerde sürücüler;
1. Sola dönüş işareti vermeye,
2. Yolun gidişe ayrılmış olan kısmının soluna yaklaşmaya,
3. Hızını azaltmaya,
4. Dönüşe başlamadan, sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş
hakkını vermeye,
5
. Dönüş sırasında, karşıdan gelen ve emniyetle
durdurulamayacak kadar kavşağa yaklaşmış olan taşıtların geçmesini
beklemeye,
6. Gireceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere, dönüşünü
yaparken, arkadan gelen ve sola dönecek diğer
taşıtları engellemem
ek için, geniş kavisle dönüş yapmaya,
7. Gireceği yolun gidiş yönünde çok şeritli olması
halinde,en sağ şerit dışında, uygun bir şeride girmeye,
8. Gireceği yola girdikten sonra, en kısa sürede, trafiği
tehlikeye düşürmeden sağa yaklaşmaya,
Zorunludurla
r.
c) Dönel kavşaklarda dönüşlerde sürücüler;
1. Dönüş işareti vermeye,
2. Hızını azaltmaya,
3. Orta adaya yakın şeritten kavşağa girmeye,
4. Ada etrafında dönerken gereksiz şerit değiştirmemeye,
5. Gireceği yola yaklaşırken sağa dönüş işareti ile bi
rlikte sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkmaya,
6. Gireceği yolun gidiş yönündeki uygun bir şeridine
girmeye,
7. Yola girdikten sonra, en kısa sürede trafiği tehlikeye
düşürmeden sağa yaklaşmaya,
Zorunludurlar.
d) Dönel kavşaklardaki
geriye dönüşlerde
sürücüler, sola dönüş
halindeki kurallara uymakla
birlikte, orta ada
etrafında dönerken gireceği yola yaklaşıncaya kadar şeridini
muhafaza etmeye de zorunludurlar.
6071
Sağa ve sola dönüşlerde, sürücüler kurallara uygun olarak
geçiş yapan yayalara, vars
a bisiklet yolundaki bisikletlilere
ve sola dönüşlerde sağdan ve karşıdan gelen trafiğe ilk
geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
Gidişe ayrılmış birden
fazla şeridi bulunan
yollarda,en sağdaki veya
soldaki şerit işaretlenmek
suretiyle sadece
dönüşlere ayrı
labilir, ayrılmış bu şeritlere bitişik diğer şeritlerden de
işaretlenmek suretiyle sağa veya sola dönüşlerde izin
verilebilir.
Bu dönüşler için yukarıdaki (a) ve (b) bentlerindekine
benzer manevra yapılır.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hük
ümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
Geçme kural ve yasakları:
Madde 54
–
Sürücülerin geçme sırasında uymak zorunda oldukları kural ve
yasaklar şunlardır:
a) Geçme kuralları:
Sürücülerin önlerinde giden bir aracı
geçmeleri için;
1.Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye
başlamamış olması,
2.Önündeki sürücünün başka bir taşıt veya aracı geçme
niyetini belirten uyarma işaretini vermemiş olması,
3. Geçeceği aracın hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını
da göz önüne alarak iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt
yollarında karşıdan gelen trafik dahil karayolunu
kullananların tümü için tehlike veya engel olmadan geçme için kullanacağı
şeridin yeteri kadar ilerisinin boş olması,
Zorunludur.
Geçme, geçilece
k aracın solundaki
şeritten yapılır.Geçilecek aracın
sürücüsü ses ve
ışık cihazları ile
uyarılarak,geçerken kullanılan şeritte güvenli mesafe gidildikten
sonra işaret verilip izlenecek şeride girmekle tamamlanır.
Araçların sağından veya banketlerden yarar
lanmak suretiyle geçmek yasaktır.
Ancak, herhangi bir araç, başka bir yola, karayoluna bitişik
bir mülke girmek veya sola yanaşıp durmak için bu
niyetini sola dönüş işareti ile belirtmiş ise bunların
sağındaki şeritten geçilebilir.
Gidişe ayrılmış yol bö
lümlerinde, şerit değiştirmemek şartı ile bir şeritteki
taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı
gitmesi geçme sayılmaz.
b) Geçmenin yasak olduğu yerler;
1. Geçmenin herhangi bir trafik işaretiyle yasaklandığı
yerlerde,
2. Görüş yetersizliği olan te
pelerde ve dönemeçlerde,
3. Yaya ve okul geçitleri yaklaşımında,
4. Kavşaklarda, demiryolu geçitlerinde ve bunların
yaklaşımında,
5. Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü
trafiğin kullanıldığı köprü ve tünellerde,
Sürücülerin önlerindeki b
ir aracı geçmeleri yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler 3
600 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
Geçilen araçlara ait kurallar:
Madde 55
–
Geçilmek istenen araçların
sürücüleri:
a) Duyulur veya
gö
rülür bir geçiş
işareti alınca trafiğin
iki yönlü kullanıldığı
karayollarında taşıt yolunun
sağ
kenarından gitmek, dörtten fazla şeritli veya bölünmüş
karayollarında bulunduğu şeridi izlemek ve hızını artırmamak
6072
b) Dar taşıt yolları ile trafiğin y
oğun olduğu karayollarında yavaş gitme nedeni ile
kendilerini geçmek için izleyen
araçların
kolayca ve güvenli
geçmelerini sağlamak için;
araçlarını elverdiği oranda
sağ kenara almak,
yavaşlamak,
gerekiyorsa durmak,
c) Geçiş üstünlüğü
bulunan bir aracın d
uyulur veya görülür
işaretini alınca, bu araçların
kolayca ilerlemelerini
sağlamak için taşıt yolu üzerinde yer açmak, gerekiyorsa
durmak,
Zorundadırlar.
54 üncü maddede yazılı durumlar dışında, geçiş yapmak
isteyenlere yol vermemek, geçilmekte iken bir
başka aracı
geçmeye veya sola dönmeye kalkışmak yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler 1
800 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
Şerit izleme, gelen trafikle karşılaşma, araçlar arasındaki
mesafe, yavaş
sürme ve geçiş kolaylığı sağlama:
Madde 56
–
Sürücüler aşağıdaki kurallara ve yasaklara uymak
zorundadırlar.
a) Şerit izleme :
1. Sürücülerin; geçme,dönme,duraklama,durma ve park etme
gibi haller dışında şerit değiştirmeleri veya iki şeridi
birden kul
lanmaları,
2. Kavşaklara yaklaşırken, yerleşim yerleri dışında yüzelli
metre, yerleşim yerlerinde ise otuz metre mesafe içinde ve
kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
3. Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan şeritten
gitmeleri,
4. İşaret vermeden şerit
değiştirmeleri,
Yasaktır.
b) Gelen trafikle karşılaşma :
Sürücüler; iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında
karşı yönden gelen araçların geçişini zorlaştıran bir durum
varsa geçişi kolaylaştırmak için aracını sağ kenara
yanaştırmaya, gerektiği
nde sağa yanaşıp durmaya,
Dağlık ve dik yokuşlu karayollarında karşılaşma halinde, çıkan
araç için geçiş güç veya mümkün değilse, güvenli
geçişi sağlamak üzere, inen araçlar, varsa önceden sığınma
cebine girmeye, sıgınma cebi yoksa sağ kenara yanaşıp durm
aya,
gerektiği hallerde geri gitmeye,
Zorunludurlar.
c) Araçlar arasındaki mesafe:
Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen
güvenli ve yeterli bir mesafeden izlemek zorundadırlar.
d) Yavaş sürme ve yavaşlama :
Sürücülerin; araçlarını
zorunlu bir neden olmadıkça, diğer araçların ilerleyişine
engel olacak şekilde veya işaretle
belirtilen hız sınırının çok altında sürmeleri, güvenlik
nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulması dışında, başkalar
ını
rahatsız edecek veya tehlikeye so
kacak şekilde gereksiz ani yavaşlamaları yasaktır.
e) Geçiş kolaylığı sağlamak :
Taşıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik
işareti yoksa, motorsuz araçları kullananlar motorlu
araçlara otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon arazi
taşıtı, lastik tekerlekli traktör, iş makineleri, yazılış
sırasına göre
kendisinden öncekilere geçiş kolaylığı sağlamak
zorundadırlar.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler 1 800 000 lira para cezası ile
cezalandırılırl
ar
6073
Kavşaklarda geçiş hakkı:
Madde 57
–
(Değişik: 17/10/1996
-
4199/23 md.)
Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Kavşağa yaklaşan sürücüler kavşaktaki şartlara uyacak
şekilde yavaşlamak, dikkatli olmak, geçiş hakkı olan araçların önce
ge
çmesine imkan vermek zorundadırlar.
b) Trafik zabıtası veya trafik işaret levhası veya ışıklı
trafik işaret cihazları bulunmayan kavşaklarda;
1. Bütün sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2. Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara,
3. Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan
sürücüler bu yoldan gelen araçlara,
4. Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara,
5. Tali yoldan anayola çıkan sürücüler anayoldan gelen
araçlara,
6. Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel
kavşak içindeki araçlara,
7. Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler, karayolundan gelen araçlara,
c) Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı
oldukları işaretlerle belirlenmemiş ise;
1. Motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara,
2. Motorlu ara
çlardan soldaki sağdan gelen araca,
Geçiş hakkını vermek zorundadırlar.
d)
(Ek: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Işıklı trafik işaretleri izin verse bile trafik akımı;
kendisini kavşak içinde durmaya zorlayacak veya
diğer doğrultudaki trafiğin geçişine engel olac
ak ise, sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır.
e)
(Ek: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Trafik zabıtası, yetkili kişi veya trafik ışıklı işareti ile
yönetilen kavşaklarda, sürücüler, kavşağı en
kısa zamanda geçmek zorundadırlar. Sürücülerin gereksiz
olarak yavaşm
aları, durmaları, taşıttan inmeleri, taşıt veya araçların
motorlarını
durdurmaları yasaktır.
f)
(Ek: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Aksine bir işaret olmadıkça, bütün kavşaklarda araçlar ray
üzerinde hareket eden taşıtlara ilk geçiş
hakkını vermek zorundadır.
(
Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler 1 800 000 lira para
cezası ile cezalandırılırlar.
İndirme ve bindirme kuralları:
Madde 58
–
Sürücüler aksine bir
işaret bulunmadıkca, araçlarını
gidiş yönlerine göre
yolun en sağ
ken
arında durdurmaya,
yolcularının iniş ve binişlerini sağ taraftan yaptırmaya ve
yolcular da iniş ve binişlerini sağ taraftan yapmaya zorunludurla
r.
(Değişik : 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne
uymayan sürücüler ve
yolcular 1 800
000 lira para
ceza
sı ile
cezalandırılırlar.
Duraklama ve park etme:
Madde 59
–
Yerleşim birimleri dışındaki kara yolunda zorunlu haller
dışında taşıt yolu üzerinde duraklamak veya park etmek
yasaktır.
(Değişik:21/5/1997
-
4262/4 md.)
Zorunlu hallerde gerekli önlemleri al
madan duraklayan veya parkeden sürücüler ile zorunlu
haller dışında duraklayan veya parkeden sürücüler 1 800 000
lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Duraklamanın yasak olduğu yerler:
Madde 60
–
Taşıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığının bi
r trafİk işareti ile belirtilmiş olduğu yerlerde,
b) Sol şeritte, (raylı sistemin bulunduğu yollar hariç),
c) Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde,
d) Kavşaklar, tüneller, rampalar, köprüler ve bağlantı
yollarında ve buralara, yerleşim birimleri
içinde beş metre ve
yerleşim
birimleri dışında yüz metre mesafede,
6074
e) Görüşün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve
dönemeçlerde,
f) Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında,
g) Duraklayan veya park edilen araçların yanında,
h) İşaret levhala
rına, yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerler dışında;
yerleşim birimi içinde onbeş metre ve
yerleşim birimi dışında yüz metre mesafede,
Duraklamak yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler 1
800 000 lira
par
a cezası ile
cezalandırılırlar.
Park etmenin yasak olduğu yerler ve haller:
Madde 61
–
Taşıt yolu üzerinde;
a) Duraklamanın yasaklandığı yerlerde,
b) Park etmenin trafik işaretleri ile yasaklandığı yerlerde,
c) Geçiş yolları önünde veya üzerinde,
d)
Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden beş metrelik
mesafe içinde,
e) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını
belirten levhalara iki yönden onbeş metrelik mesafe içinde,
f) Üç veya daha fazla ayrı taşıt yolu olan karayolunda ortadaki
ta
şıt yolunda,
g) Kurallara uygun şekilde park etmiş araçların çıkmasına
engel olacak yerlerde,
h) Geçiş üstünlüğü olan araçların giriş ve çıkışının
yapıldığının belirlendiği işaret levhasından onbeş metre mesafe
içinde,
i) İşaret levhalarında park etme i
zni verilen süre veya zamanın dışında,
j) Kamunun faydalandığı ve yönetmelikte belirtilen yerlerin
giriş ve çıkış kapılarının her iki yönde beş metrelik
mesafe içinde,
k) Park için yer ayrılmamış veya trafik işaretleri ile
belirtilmemiş alt geçit, üst ge
çit, üst geçit ve köprüler üzerinde
veya bunlara on metrelik mesafe içinde,
l) Park etmek için tespit edilen süre ve şeklin dışında,
m) Belirli kişi, kurum ve kuruluşlara ait araçlara,
yönetmelikteki esaslara göre ayrılmış ve bir işaret levhası ile
belir
lenmiş park yerlerinde,
n) Ayrıca yönetmelikte belirtilen haller dışında yaya
yollarda,
o)
(Ek: 1/7/2005
-
5378/31 md.)
Engellilerin araçları için ayrılmış park yerlerinde,
(1)
Park etmek yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
u
ymayan sürücüler 1
800 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
(Ek cümle: 1/7/2005
-
5378/31 md.)
(o) bendinin ihlâli hâlinde para cezası iki kat artırılır.
Yasaklara aykırı park edilmiş araçlar trafik zabıtasınca
kaldırılabilir.
Yasaklanan yerlerde
v
e hallerde park edilmiş olan araçların hangilerinin hangi
şartlarda, kaldırılıp götürüleceği,
götürülme sırasında zarara ve ziyana uğratılmaması için
alınacak önlemler ile kaldırma ve götürme giderlerinin tahsili usul v
e
esasları yönetmelikte gösterilir.
Kaldırılıp götürülen araçların giderleri ile verilen ceza,
sürücüsü veya sahibince ödenmeden araç teslim edilmez.
Karayolu üzerinde park etme izni verilmeyen araçlar:
Madde 62
–
Yerleşim birimleri içindeki karayolunda, bir trafik
işaretiyle izin verilmed
ikçe ve yükleme, boşaltma,
indirme, bindirme, arızalanma gibi zorunlu nedenler dışında
kamyon, otobüs ve bunların katarları, lastik tekerlekli traktörle
r
ile hertürlü iş makinelerinin park edilmesi yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükm
üne uymayan sürücüler
1 800 000
lira para cezası
ile
cezalandırılırlar.
–––––––––––––––––
(1) 25/4/2013 tarihli ve 6462 sayılı Kanunun 1 inci
maddesiyle, bu bentte yer alan “Özürlülerin” ibaresi “Engellilerin”
şeklinde değiştirilmiştir
6075
Araçların
ışıklandırılması:
Madde 63
–
Karayolunda trafiğe çıkan bütün araçların, nicelik ve
nitelikleri yönetmelikte belirtilen şartlara uygun
ışık donanımı bulundurmaları zorunludur.
Işık donanımına ait ayrıntılar yönetmelikte gösterilir.
Kanun ve yönetmelikte
belirtilmeyen lambalar trafik zabıtasınca söktürülür.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükmüne
uymayan sürücüler 7
200 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
Işıkların kullanılması:
Madde 64
–
Araçların sürülmesi sırasındaki zorunluluk ve
yasaklar aşağıda gösterilmiştir.
a) Zorunluluklar:
1.
(Değişik: 17/10/1996
-
4199
-
24 md.)
Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında geceleri
seyrederken, yeterince
aydınlatılmamış tünellere girerken, benzeri yer ve hallerde
uzağı gösteren ışıkların
yakılması,
2.
(Değişik: 17/10/1996
-
4199
-
24 md.)
Geceleri, yerleşim birimleri dışında karayollarındaki
karşılaşmalarda, bir
aracı takip ederken, bir aracı geçerken yan yana gelinceye
kadar ve yerleşim birimleri içinde, gündüzleri ise görüşü azaltan
si
sli, yağışlı ve benzeri havalarda yakını gösteren ışıkların
yakılması,
3. Kuyruk (arka kenar) ışıklarının uzağı veya yakını gösteren
ışıklar veya sis ışıkları ile birlikte kullanılması,
Zorunludur.
b) Yasaklar:
1. Gece sis ışıklarının; sisli, karlı ve
sağanak yağmurlu havalar dışında diğer farlarla birlikte
yakılması,
2. Dönüş ışıklarının geç anlamında kullanılması,
3. Karşılaşmalarda,ışıkların söndürülmesi,
4. Öndeki aracı geçişlerde uyarı için çok kısa süre dışında
uzağı gösteren ışıkların yakılmas
ı,
5. Yönetmelikte belirlenecek esaslara aykırı olarak ışık
takılması ve kullanılması,
6. Sadece park lambaları ile seyredilmesi,
Yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (1) ve (3)
numaralı alt bentleri i
le (b)
bendi hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira, birinci
fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi hükümlerine uymayan
sürücüler 3 600 000 lira para cezası ile cezalandırılırlar.
Araçların yüklenmesi:
Madde 65
–
(Değişik: 25/6/2010
-
6001/36 md.)
A
raçların yüklenmesinde, yönetmeliklerle belirlenen ölçü ve
esaslara aykırı olarak;
a) Taşıma sınırı üstünde yolcu alınması,
b) Azami yüklü ağırlığın veya izin verilen azami yüklü
ağırlığın aşılması,
c) (b) bendindeki ağırlıklar aşılmamış olsa bile azami d
ingil ağırlıkları aşılacak şekilde yüklenmesi,
6076
1
İşleten ile gönderenin aynı olması halinde birinci fıkraya
uymayan işleten ve gönderen için uygulanacak idarî para
cezalarının toplamı uygulanır.
Gönderenin
birden fazla olması veya tespit edilememesi halinde birinci
fıkraya uymayan işleten ve gönderen için
uygulanacak idarî para cezalarının toplamı işletene
uygulanır.
Araçların
yüklenmesine ilişkin ölçü
ve usuller, ağırlık
ve boyut kontrolü
usul ve esasları
ile tartı toleransları
Ulaştırma Bakanlığı tarafından yönetmelikle belirlenir.
Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığına ilişkin konularda
ikili ve çok taraflı anlaşma hükümleri saklıdır.
Tarım alanlarına yapılacak yük ve yolcu taşımacılığına
ilişkin esas v
e usuller yönetmelikte belirlenir.
Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet sürücüleri ile
ilgili kurallar:
Madde 66
–
Bisiklet,motorlu bisiklet ve motosiklet sürücülerine
aşağıdaki kurallar uygulanır.
a) Ayrı bisiklet yolu varsa, bisiklet ve motorlu bi
sikletlerin taşıt yolunda,
Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayaların
kullanmasına ayrılmış yerlerde,
Bunlardan ikiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde
yanyana,
Sürülmesi yasaktır.
b) Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bis
iklet sürenlerin manevra için işaret verme hali dışında iki
elleri ve
motosiklet
sürenlerin devamlı iki eller
ile taşıtlarını sürmeleri
ve yönetmelikte belirtilen
güvenlik şartlarına uymaları
zorunludur.
c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosikle
t sürücülerinin, sürücü arkasında yeterli bir oturma yeri
olmadıkça
başka kişileri bindirmeleri ve yönetmelikte belirtilen
sınırdan fazla yük taşımaları yasaktır.
Sürücü arkasında ayrı
oturma yeri olan
bisiklet, motorlu bisiklet
ve sepetsiz motosikletlerl
e bir kişiden
fazlası
taşınamaz.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan sürücüler 3 600 000
lira para cezası
ile
cezalandırılırlar.
6077
Araç manevralarını düzenleyen kurallar:
Madde 67
–
Manevralarda aşağıdaki kurallar uygulan
ır.
a) Sürücülerin, park yapmış taşıtlar arasından
çıkarken,duraklarken veya park yaparken taşıt yolunun sağına veya
soluna yanaşırken, sağa veya sola dönerken, karayolunu
kullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini
zorlaştıracak şeki
lde davranmaları yasaktır.
b) Yönetmelikte belirtilen
şartlar dışında geriye
dönmek veya geriye
gitmek yasaktır. İzin
verilen hallerde bu
manevraları yapacak sürücüler, karayolunu kullananlar için
tehlike veya engel yaratmamak zorundadır.
c) Dönüşlerde v
eya şerit değıştirmelerde sürücülerin niyetlerini dönüş
işaret ışıkları veya kol işareti ile açıkça ve
yeterli şekilde belirtmesi,işaretlerin manevra süresince
devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesi zorunludur.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu
madde hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira para cezası ile
cezalandırılırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yayalar, Hayvanla Çekilen veya Elle Sürülen Araçlarla
Hayvan Sürücüleri ve Yarışlar Hakkında Kurallar
Yayaların uyacakları kurallar:
Madde 68
–
Yayaların uya
cakları kurallar aşağıda belirtilmiştir.
a) Yayalar, aşağıda sayılan haller dışında, taşıt yolu
bitişiğinde ve yakınında yaya yolu, banket veya alan varsa burada
yürümek zorundadır.
1. Yönetmelikte belirtilen tedbirler alınmak şartı ile diğer
yayalar içi
n ciddi rahatsızlık verecek boyutta eşyaları iten
veya taşıyan kişiler ile, taşıt yolunun en sağ şeridinden
fazla kısmını işgal etmemek,gece ve gündüz görüşün az olduğu
hallerde de imkan oranında tek sıra halinde yürümek şartı
ile bir yetkili veya görevli
yönetiminde düzenli şekilde yürüyen
yaya kafileleri taşıt yolu üzerinde yürüyebilirler.
2. Yayaların yürümesine
ayrılmış kısımların kullanılmasının mümkün
olmaması veya bulunmaması
hallerinde
yayalar, bisiklet trafiğine engel olmamak şartı ile bisiklet
yo
lunda bisiklet yolu yoksa taşıt yolu üzerinde, imkan
oranında
taşıt yolu kenarına yakın olmak şartı ile yürüyebilirler.
3. Her iki tarafında, yaya yolu ve banket bulunmayan veya
kullanılır durumda olmayan iki yönlü trafiğin kullanıldığı
karayollarında yay
a kafileleri dışındaki yayalar,
taşıt yolunun sol kenarını izlemek zorundadır.
b) Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen yayaların
taşıt yolunu, yaya ve okul geçidi ile kavşak giriş ve çıkışları
dışında herhangi bir yerden geçmeleri yasaktır.
Yayala
r, bu yerlerden geçerken;
1. Yaya ve okul geçitlerinin bulunduğu yerlerde, geçitte
yayalar için ışıklı işaret varsa bu işaretlere uymak,
6078
2. Geçitte yayalar
için ışıklı işaret
yoksa ve geçit
sadece taşıt trafiği
ışıklı işareti veya yetkili kişi
tar
afından
yönetiliyorsa geçecekleri doğrultu açıldıktan sonra taşıt
yoluna girmek,
3. Işıklı işaret veya yetkili kişilerin bulunmadığı
geçitlerde veya kavşaklarda güvenlikleri açısından yaklaşan araçların
uzaklık ve hızını göz önüne almak,
Zorundadırlar.
Ancak, yüz metre kadar mesafede yaya geçidi veya kavşak
bulunmayan yerlerde yayalar, taşıt trafiği için bir engel
teşkil etmemek şartı ile ve yolu kontrol ederek kendi
güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultuda ve en kısa zamanda
taşıt yolunu ge
çebilirler.
c) Yaya yollarında, geçitlerde veya zorunlu hallerde taşıt
yolu üzerinde bulunan yayaların, trafiği engelleyecek veya
tehlikeye düşürecek şekilde davranışlarda bulunmaları veya
buraları saygısızca kullanmaları yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine
uymayan yayalar 1
800 000 lira
para cezası ile
cezalandırılırlar.
Hayvanla çekilen, elle sürülen araçları sürenler ile hayvan
sürücülerine ait kurallar:
Madde 69
–
Yerleşim
birimleri dışındaki karayolunda,
taşıt yolu üzer
inde zorunlu haller
dışında hayvan
bulundurmak, karayollarının yasaklanmamış,kesimlerinde ise
hayvanla çekilen veya elle sürülen araçları,hayvanları,hayvan
sürülerini ve binek
hayvanlarını trafik kurallarına
uymadan sürmek ve
bunları sürme yeteneğinden
yok
sun kimselerin
yönetimine vermek veya başı boş bırakmak yasaktır.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine uymayanlar 1 800 000 lira para cezası
ile cezalandırılırlar.
Ancak, başıboş hayvan bırakma yasağına riayet etmeyerek
trafik kazasına s
ebebiyet veren faile üç ay hafif hapis cezası
uygulanır.
(1)
Taşıt yolunu kullanmak zorunda olan hayvan sürü ve
kümelerini sevk ve idare edenler yönetmelikte belirtilen usul ve
şartlara uymak zorundadırlar.
Yarış ve koşulara ait kurallar:
Madde 70
–
Yar
ış ve koşularda trafik güvenliği bakımından aşağıdaki
kurallar uygulanır.
a) Bir il sınırı içindeki karayolları üzerinde yapılacak
yarış ve koşular için o ilin valiliğinden,
b) Birden fazla il sınırları içindeki şehirlerarası
karayolları üzerinde yapılac
ak milli ve milletlerarası yarış ve koşular
için İçişleri Bakanlığından izin alınması zorunludur. Bu
izin verilirken Bayındırlık Bakanlığının uygun görüşü alınır.
İzinsiz yapılan yarış ve koşular görevlilerce derhal
durdurulur.
Yarış ve koşularda trafik
güvenliği yönünden uygulanacak usul ve şartlar yönetmelikte
gösterilir.
(Değişik: 21/5/1997
-
4262/4 md.)
Bu madde hükümlerine uymayanlar 7 200 000 lira para cezası
ile cezalandırılırlar.
——————————
(1)Bu maddenin, ikinci ve dördüncü fıkraları, 21/5/1997
tarih ve 4262 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi ile
birleştirilmek suretiyle maddenin
Follow @AlpWebSite
Bizi Takip Edin
Tweetle
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder